Historyczny sukces naukowców z UMK! Dwie osoby laureatami ERC Starting Grants

Naukowcy z UMK, prof. Piotr Wcisło i prof. Katharina Boguslawski, znaleźli się w gronie 408 laureatów grantów ERC Starting Grants/fot. Monika Kaczyńska

Naukowcy z UMK, prof. Piotr Wcisło i prof. Katharina Boguslawski, znaleźli się w gronie 408 laureatów grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC). Umożliwi im to przeprowadzenie innowacyjnych badań na najwyższym światowym poziomie.

– To ogromny sukces dla całej uczelni – podkreśla rektor UMK, prof. Andrzej Sokala. – To osiągnięcie, które ma wiele konsekwencji, i w wymiarze finansowym, i w wymiarze współpracy międzynarodowej. W dziejach naszej uczelni takiego sukcesu naukowego nie było. Musimy to odnotować, świętować ten dzień – mówi.

Będzie rewolucja w fizyce?
Profesor Wcisło zrealizuje projekt „New experimental methods for trapping cold molecular hydrogen”. Na jego przeprowadzenie otrzyma 1,9 mln euro. – Naszym celem jest testowanie obecnej teorii kwantowej na jak najwyższym poziomie dokładności. Jeżeli się odwróci logikę, to pytanie jest o to, czy istnieje nowa fizyka wychodząca poza obecnie najlepiej przetestowaną teorię, czyli model standardowy – powiedział dziennikarzom w Toruniu.

Wyjaśnił, że z modelu standardowego wynika obecnie fizyka cząstek elementarnych. Z tego wynikają natomiast fizyka atomowa i molekularna. – To jest to, co my mierzymy. Na tym nabudowane są kolejne działy, czyli półprzewodniki, chemia i wydaje się, że biologia – mówił. – Model standardowy jest tym, na czym bazuje obecnie cała nauka przyrodnicza. Jeżeli znaleźlibyśmy jakąś manifestację nowej fizyki, to byłaby to absolutna rewolucja – tłumaczył.

Dla niego sukcesem będzie pokazanie, że molekularny wodór można „spułapkować”.
– To krok niezbędny, żeby mierzyć układy kwantowe. Aby było to możliwe, trzeba je odizolować i schłodzić. Ja chcę „spułapkować” ultra zimny wodór i wtedy zaczniemy ultradokładne pomiary. Samo „spułapkowanie” byłoby rewolucją w mojej dziedzinie, nie w całej fizyce. Ludzie zajmujący się tym na razie nie rozważają nawet tej drogi, a my już mamy bardzo dokładny plan badawczy i środki na to – podsumował dr hab. Wcisło.

Potrzeba teorii taniej i dokładnej
– Każda osoba w tym zespole będzie mieć specyficzną pracę do zrobienie, każda osoba w tym zespole będzie bardzo ważna, bo jeśli zabraknie mi nawet jednej osoby, to projekt „zwolni” i może okazać się, że nie osiągnę takiego skutku, jakbym chciała – mówi prof. Boguslawski.

Pokieruje ona projektem „Devising Reliable Electronic Structure Schemes through Eclectic Design”. Rada przyznała jej grant w wysokości ponad 1,2 mln euro. – Planuję przełamać paradygmaty obliczeniowe stosowane w elektronice organicznej, np. do projektowania bardziej wydajnych ogniw fotowoltaicznych – wyjaśnia badaczka cytowana w komunikacie Narodowego Centrum Nauki (NCN). Część wyników jej badań może mieć zastosowanie w przemyśle. W ramach projektu ma powstać także instrument obliczeniowy black box, z którego będą mogli korzystać użytkownicy chcący modelować materiały przy użyciu chemii kwantowej.

Jak podało NCN, Boguslawski jest chemiczką kwantową, w swoich badaniach łączy chemię, fizykę, matematykę i informatykę stosowaną. Skupia się na rozwoju nowatorskich metod obliczeniowych pozwalających na modelowanie właściwości cząsteczek chemicznych o dużych rozmiarach, bez konieczności robienia badań eksperymentalnych.

– Chcemy w tę dziedzinę wejść i pomagać eksperymentalistom, aby mogli zmienić układy, osiągając lepsze właściwości np. lepsze kolory. Wyzwanie jest ogromnie trudne, bo potrzebujemy teorii, która jest tania i bardzo dokładna. Będziemy starali się połączyć przeciwstawne bieguny. Metody bardzo drogie są, tak jak i niedokładne, tanie. My chcemy połączyć te dwa przymiotniki – powiedziała w Toruniu Boguslawski.

Zarówno prof. Bogusławski, jak i prof. Wcisło, są pracownikami Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK.

Poza naukowcami z UMK, laureatami ERC Starting Grants zostały jeszcze dwie osoby z Polski: z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN.

Starting Grants mogą otrzymać naukowcy od 2 do 7 lat po doktoracie, na projekt trwający do 5 lat. ERC wspiera nowatorskie pomysły we wszystkich dziedzinach nauk. Laureaci mają swobodę w wyborze programu badawczego i budowy własnego zespołu.