Obserwatorium Radia Planet i Komet

Wczesnym rankiem 28 września będziemy świadkami całkowitego zaćmienia Księżyca. Warto zarwać nockę i obejrzeć ten fenomen, bo - wbrew pozorom - zdarza się on nie tak często, jak podejrzewa większość z nas.

Do zaćmień dochodzi kiedy Słońce, Ziemia i Księżyc układają się w jednej linii. W zależności od wzajemnego położenia tych ciał obserwujemy wówczas zaćmienia Słońca (Księżyc znajduje się pomiędzy Słońcem a Ziemią; ostatnio 20 marca 2015) lub Księżyca (Ziemia znajduje się pomiędzy Słońcem a Księżycem). 28 września nad ranem będziemy mogli podziwiać drugie z tych zjawisk. O godz. 02:11 Srebrny Glob zacznie zanurzać się w półcieniu Ziemi, ale ta faza zaćmienia będzie praktycznie niezauważalna. Dopiero po godz. 03:07 - kiedy nasz satelita wejdzie w zasadniczy cień naszej planety - zaczniemy dostrzegać stopniowe pociemnienie księżycowej tarczy wędrujące od górnej jej krawędzi ku dołowi. O 04:11 Księżyc całkowicie zniknie w cieniu Ziemi, a o 04:47 zjawisko osiągnie maksimum. Całkowita faza potrwa do 05:23, a koniec fazy częściowej nastąpi o 06:27, kiedy niebo będzie już jasne na krótko przed wschodem Słońca.

Pierwszy weekend tegorocznego lata przyniósł nam niezwykłe spotkanie trzech najjaśniejszych obiektów nocnego nieba na tle wieczornej zorzy: młodego Księżyca, Jowisza (powyżej) i Wenus (z prawej). Planety biegną ku sobie na bliskie spotkanie, które nastąpi na przełomie czerwca i lipca. Trzymajmy kciuki za dobrą pogodę!

Przesyłam w załączniku zdjęcie mojego autorstwa. Udało mi się je zrobić wieczorem 26 lutego 2015. Ostatnie promienie zachodzącego Słońca pięknie podświetliły samolot pasażerski przelatujący na tle Księżyca w pierwszej kwadrze. Nie przypuszczałem, że uda mi się uwiecznić takie cudeńko. Zdjęcia z zaskoczenia ponoć są najlepsze... Pozdrawiam z Ostródy, Piotr Skorupski.

Ostatnie zjawiska na niebie przyniosły niezwykle obfity plon w postaci zdjęć nadesłanych przez słuchaczy RADIA PLANET I KOMET pod adresem: planety@radiopik.pl. Zarówno zorza polarna, jak i zaćmienie Słońca stały się wdzięcznym tematem do fotografowania i wspaniałych przeżyć, m.in. w szkole w podbydgoskim Borównie, gdzie klub astronomiczny "Milky Way” pod kierunkiem Romualda Graula zorganizował pokaz zaćmienia. Z kolei w Pieczyskach nad jeziorem Roman Banas udanie "zarzucił sieci” na zorzę, gratulujemy! Pozdrawiamy też Piotra Wieczorka, który dzieli się z nami swoimi trofeami znad jeziora. A Krzysztofowie – Grzelczak, Lachowski i Ruczkowski prezentują nam efekty swoich zabaw ze Słońcem w szerokim uśmiechu :) Swoją próbę załącza też Jacek Płaczek z Bydgoszczy. Nasz stały słuchacz, Krzysztof Jacaszek z Turku przesyła zaś wyniki obserwacji swoich kolegów: Łukasza Kaźmierczaka i Radosława Nadolskiego. Dziękujemy i prosimy o jeszcze!

Ach, co to było za zaćmienie! Przy pięknej pogodzie tłumy ludzi zebrały się na placu przed Kujawsko-Pomorskim Urzędem Marszałkowskim, gdzie pod egidą projektu ASTROBAZA KOPERNIK zorganizowano pokaz jakże malowniczego i rzadkiego zjawiska. Do obserwacji częściowego zaćmienia Słońca opiekunowie Astrobazy Gniewkowo wraz z uczniami wystawili kilka teleskopów, do których ustawiały się długie kolejki.

Nadzwyczajny spektakl zafundowało nam niebo nocą z 17 na 18 marca! Już wieczorem obserwatorzy w całej Polsce alarmowali o barwnej poświacie dominującej nad północno-zachodnim i północnym horyzontem. Prawdziwe szaleństwo niebios zaczęło się po północy, kiedy firmament zapłonął seledynem i purpurą w niespotykanej skali, a świetliste słupy sięgały wysokości ponad 40 stopni kątowych nad widnokręgiem.

W piątek przed południem będziemy mieli szansę podziwiania częściowego zaćmienia Słońca. Jeżeli dopisze pogoda, ujrzymy tarczę słoneczną przykrytą przez Księżyc w 75%. Warto odpowiednio przygotować się do obserwacji - przede wszystkim należy zadbać o ich bezpieczeństwo. Podstawowa zasada brzmi: NIGDY BEZPOŚREDNIO NIE PATRZ NA SŁOŃCE PRZEZ JAKIKOLWIEK INSTRUMENT OPTYCZNY - STRACISZ WZROK NATYCHMIAST! Aby zdrowo i bezpiecznie śledzić przebieg zaćmienia, warto zaopatrzyć się w szkło spawalnicze lub specjalne okulary z folią mylarową - dostępne w sklepach ze sprzętem astronomicznym lub w salonach optycznych. Można prowadzić też obserwacje za pomocą okopconej szybki lub folii gaśniczej (złożonej w kilka warstw), należy jednak pamiętać, że jednokrotne spojrzenie na tarczę słoneczną nie powinno trwać dłużej niż kilka sekund. Najlepiej zaś obserwować zjawisko pod okiem specjalistów z kujawsko-pomorskich ASTROBAZ. W wielu astrobazach zaplanowano takie zajęcia, a w Toruniu pojawią się opiekunowie Astrobazy Gniewkowo, którzy ze swoimi podopiecznymi przeprowadzą pokaz zaćmienia Słońca na placu przed Kujawsko-Pomorskim Urzędem Marszałkowskim. W programie obserwacji przewidziano m.in. teleskopową projekcję obrazu zaćmionego Słońca na ekranie, obserwacje bezpośrednie przez specjalistyczne teleskopy słoneczne Coronado, pokaz zajęć szkolnych o tematyce słonecznej, a także multimedialną wystawę fotografii z zaćmienia Słońca nad Toruniem, do którego doszło w 2005 roku. Pokaz zaplanowano w godzinach 10:00-12:00. Warto skorzystać z okazji, bowiem kolejne tak głębokie zaćmienie Słońca nad Polską zdarzy się dopiero w 2026 roku. Na całkowite musimy zaś poczekać do... 2135-go : )

Kometa C/2014 Q2 Lovejoy – zgodnie z przewidywaniami astronomów – stopniowo słabnie wraz z oddalaniem się od Słońca i Ziemi. W połowie lutego obiekt przestał być widoczny gołym okiem, jednak bez trudu dostrzec go można przez lornetkę. Pod koniec marca kometa osłabnie na tyle, że stanie się celem jedynie dla teleskopów. Warto korzystać z ostatnich okazji do obserwacji i fotografowania kosmicznego gościa – tym bardziej, że w obiektywie C/2014 Q2 Lovejoy wciąż prezentuje się okazale.

Astronomią zajmuję się od bardzo niedawna (jakieś pół roku). Kupiłem sobie fajny teleskop, ale ze względu na specyfikę pracy (same nocki) nie mam kiedy obserwować gwiazd. Jednym z pierwszych obiektów, które obserwowałem był konkursowy "czerwony olbrzym" - chodzi o Aldebarana. Jaki to był dla mnie szok, gdy pierwszy raz trafiłem teleskopem na tę gwiazdę i zamiast kolejnej białej kropki zobaczyłem coś o innym kolorze! Do domu wróciłem z wielkim bananem na twarzy :)

W załączniku - jedno z pierwszych zdjęć jakie zrobiłem swoim teleskopem. To tylko Księżyc, ale jak na początek to zawsze coś...

pozdrawiam,
Michał Ostrowski, Włocławek

Nawet najwięksi optymiści nie podejrzewali, że kometa C/2014 Q2 Lovejoy stanie się bez trudu dostrzegalna gołym okiem spoza miejskich świateł, a jej warkocz rozwinie się na niebie na długość kilkunastu stopni kątowych! Wprawdzie całe swe piękno ukazuje dopiero na zdjęciach, ale w bezpośrednich obserwacjach także robi wrażenie. W połowie stycznia minęła Ziemię w odległości 70 milionów kilometrów i choć teraz już się od nas oddala, to przez jakiś czas powinna utrzymywać swoją jasność w związku z przejściem przez peryhelium (orbitalny punkt przysłoneczny) 30 stycznia 2015.