W Bydgoszczy założył fabrykę. Historycy i elektrycy o geniuszu inżyniera Stefana Ciszewskiego

2024-10-25, 20:00 Elżbieta Rupniewska/Redakcja

Archiwalna reklama Fabryki Artykułów Elektrotechnicznych Bydgoszcz inż. Stefana Ciszewskiego/fot. materiały organizatorów

Był pionierem polskiego przemysłu elektrotechnicznego, a produkowane w jego bydgoskiej fabryce elektryczne gniazda i kontakty jeszcze po II wojnie można było znaleźć w niemal każdym polskim domu. Inżynier Stefan Ciszewski - nazywany bydgoskim Fordem - był bohaterem konferencji naukowej w Bibliotece Uniwersyteckiej UKW.

- Choć pochodził z Warszawy, ze względu na zasługi można go nazwać bydgoszczaninem - mówi dr Sławomir Łaniecki z UKW, pełnomocnik wojewody do spraw dziedzictwa historycznego. - Mówimy przede wszystkim o Ciszewskim, ale także wymieniony został Kazimierz Szpotański. To byli panowie, którzy - kiedy Polska odzyskała niepodległość - podjęli współpracę i ciekawostka: Szpotański pochodził z Włocławka, Ciszewski część swojego życia, do chwili śmierci, związał z Bydgoszczą - mówi Łaniecki.

- Padło zdanie, że Ciszewski był „polskim Fordem" i faktycznie on był wizjonerem, miał pomysły. Przed wojną produkcja odbywała się bez dokumentacji. Ciszewski bazował na pomysłach, na narysowanych odręcznych dokumentach i na wiedzy jego ludzi, jego majstrów szczególnie. Był też człowiekiem który stawiał na kulturę, na sport - mówił Piotr Terlecki, jeden z ostatnich prezesów bydgoskich zakładów Eltra, które były spadkobiercą myśli technicznej inżyniera Ciszewskiego.

Konferencja została zorganizowana z inicjatywy Stowarzyszenia Elektryków Polskich, które ogłosiło Stefana Ciszewskiego Patronem Roku 2024. Nazwiskiem inżyniera Ciszewskiego nazwano jeden z bydgoskich tramwajów. Nosi je także ulica w Nowym Fordonie.

Fabryka Artykułów Elektrotechnicznych – Inż. Stefan Ciszewski w 1938 r. zatrudniała 450 pracowników i produkowała ok. 1 220 wyrobów w 10 działach. Firma pokrywała ponad 80 proc. krajowego zapotrzebowania na sprzęt instalacyjny niskiego napięcia. Produkowała sprzęt nieodzowny do instalacji elektrycznych, m.in. gniazda, przełączniki, wyłączniki samoczynne, styki, rozdzielniki, wtyczki, bezpieczniki, oprawki, złącza kablowe oraz materiały izolacyjne.

W 1929 r. podczas Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu odebrała złoty medal za jakość wyrobów. W kolejnych latach 2 złote medale przyznane przez Ministerstwa Przemysłu i Handlu oraz dwa w Paryżu.

Więcej o Stefanie Ciszewskim: TUTAJ