Historia – w Polskim Radiu PiK

Archiwum Dokumentów Fonicznych Polskiego Radia PiK (ADF) to ponad 100 tysięcy audycji. Pierwsze z nich pochodzą z 1946 roku – wcześniejsze zostały zniszczone przez niemieckich i radzieckich okupantów. Zachowane nagrania stanowią dźwiękową historię Kujaw, Pałuk, Kociewia, Krajny, Borów Tucholskich i innych regionów województwa. Kolejne pozycje ADF przedstawiają wydarzenia społeczne, gospodarcze, sportowe, religijne, kulturalne i są ważnym elementem dziedzictwa narodowego.

Polskie Radio Pomorza i Kujaw, jako pierwsza rozgłośnia w Polsce, udostępniło w 2009 roku wszystkie nagrania i dokumenty programowe na portalu: archiwum.radiopik.pl. Najważniejszym elementem dokumentacji papierowej są scenariusze audycji, często opatrzone pieczęcią cenzury. Teksty wygłoszone na antenie od 14 lutego 1945 roku zajmują ponad milion stron a sam proces digitalizacji i udostępniania na portalu zajmie kilka lat.

Bogactwo treści, zarówno w formie pisanej, jak i audialnej, może stanowić źródło wiedzy o regionie (i nie tylko) a specyfika dokumentów jest dodatkową atrakcją ułatwiającą jej poznanie. Radio z Historią, wykorzystując internetowe linki, tagi, słowa kluczowe itp., przedstawi prosty sposób na uzupełnienie wiadomości o Kazimierzu Wielkim, Mikołaju Koperniku, Andrzeju Szwalbe, Leonie Wyczółkowskim, Mennonitach, Krzyżakach, Krwawej Niedzieli oraz wielu innych postaciach, wydarzeniach, miejscowościach oraz obiektach związanych z regionem Pomorza i Kujaw.

---

Rozpoczynamy od „Sprawozdania z konferencji programowej Polskiego Radia w Bydgoszczy” przedstawionego 6 stycznia 1946 roku. O ludziach powracających z tułaczki opowiedział Ryszard Jankowski w reportażu pt. „Powracające ptaki” z 13 stycznia 1961 roku. „Ból ma smak soli” to tytuł słuchowiska Marka Dopierały w reżyserii Zenona Jarugi, zaprezentowanego 8 stycznia roku 1965. W reportażu pt. „Wizyta karnawałowa” z 6 stycznia 1971 roku, Włodzimierz Chłodziński przybliżył zabawy na polskiej wsi. „Humoreski” to tytuł audycji rozrywkowej Leonarda Milczyńskiego z udziałem Zenona Jarugi, zaprezentowanej 10 stycznia 1974 roku. „Plandeka” z 9 stycznia roku 1977, to słuchowisko obyczajowo-humorystyczne, które zdobyło II nagroda w konkursie Polskiego Radia Bydgoszcz. W audycji pt. „Związkowi doradcy” z 12 stycznia 1983 roku, Wojciech Sobociński zaprasza do wysłuchania rozmowy na temat nowego prawa związkowego uchwalonego w 1983 roku. O otwarciu Galerii Artystycznej w Bydgoszczy opowiedział Janusz Drozdowski w reportażu pt. „Galeria 85 i coś jeszcze” z 9 stycznia 1986 roku. Leszek czerwiński zwrócił uwagę na problem narkomanii w Bydgoszczy, w relacji z sesji PRON przedstawionej 12 stycznia 1987 roku pt. „Makowce i kompoty”. „Afera Janusza Palucha” to tytuł materiału Pawła Janickiego z 1 stycznia roku 1993. W reportażu-grotesce pt. „Lekarz na dachu” z 6 stycznia 1994 roku, Ewa Dąbska dotknęła sprawy kosztów użytkowania neonu na szpitalu Jurasza w Bydgoszczy, w kontekście złej kondycji finansowej służby zdrowia. „Olimpiada młodzieży w Bydgoszczy” to tytuł audycji Macieja Pakulskiego, przedstawionej 10 stycznia 1996 roku. Jestem człowiekiem - a nie konsumentem, to motto audycji „Homo ecce” Iwony Komisarek i Żanety Walentyn zaprezentowanej 8 stycznia 2001 roku. O historii pomorsko-kujawskiej rozgłośni opowiedziała Magda Jasińska w audycji pt. „70 lat Polskiego Radia PiK” z 13 stycznia roku 2005.

Za nami drugi i z pewnością nieostatni spacer śladami zapisanymi w ciągu 90 lat dziejów Polskiego Radia na Pomorzu i Kujawach. Temat w swojej kontynuacji przedstawi nowe ważne sytuacje, o czym przekonamy się w kolejnych audycjach z cyklu „Radio z Historią”, korzystającego ze źródeł audialnych w Archiwum Dokumentów Fonicznych. Do wysłuchania audycji zapraszają: Ewa Dąbrowska i Marek Rzepa.

Na początek proponujemy „Pieśń dżungli” Zbigniewa Lengrena i w reżyserii Zenona Jarugi, pierwsze z zachowanych słuchowisk radiowych zaprezentowane 31 grudnia 1949 roku. „Na Kujawach szukaj żony” to tytuł słuchowisko regionalne o Kujawach i ziemi włocławskiej autorstwa Anny Jachniny, zaprezentowanego 31 grudnia 1953 roku.W audycji pt. „Dla ojczyzny” z 31 grudnia 1960 roku, Aleksandra Ciesielska zawarła wspomnienia powstańców wielkopolskich w Szubinie. W audycji pt. „Słów kilka o pewnej wystawie” z 3 stycznia 1964 roku, Anna Jachnina opowiedziała o wpływie kultury ludowej na kulturę ogólnonarodową. O podsumowanie roku 1971 w audycji „Bydgoskie Radio-Echo” z 30 grudnia 1971 roku pokusili się Zbigniew Kuczewski i Zdzisław Urbanek. Również Zdzisław Urbanek w audycji pt. „Spojrzenia” z 30 grudnia 1984 roku, podsumował mijający rok odnosząc się do wydarzeń w regionie i pracy programowej Polskiego Radia w Bydgoszczy. W reportażu pt. „Bukareszt 89 - Pałac symbol” z 1 stycznia roku 1990, Zbigniew Ostrowski odniósł się do wydarzeń rumuńskich i zaprosił Słuchaczy na wycieczkę po pałacu prezydenckim. 8 stycznia 1995 roku w audycji Magdy Jasińskiej pt. „Konkurs koncesyjny KRRiT” zabrzmiały wypowiedzi osób związanych z mediami i regionem po pierwszym konkursie koncesyjnym. 7 stycznia 2000 roku Maciej Jastrzębski zaprosił do wysłuchania reportażu pt. „Jaki Kościół w trzecim tysiącleciu?”. 7 stycznia roku 2007 w audycji „Ambasador Regionu 2009 - Arkadiusz Jawień” Magda Jasińska zaprosiła do Filharmonii Pomorskiej na galowy koncert. 6 stycznia 2024 roku, w święto Trzech Króli przedstawiliśmy noworoczny i świąteczny odcinek radionoweli Jarosława Jakubowskiego pt. „W Cichej Dolinie” w reżyserii i realizacji radiowej Marka Rzepy.

Nieco być może zmęczeni wydarzeniami Sylwestra i pierwszymi godzinami Nowego Roku, podążyliśmy śladami zapisanymi w ciągu 90 lat dziejów Polskiego Radia na Pomorzu i Kujawach. Temat z pewnością znajdzie swoją kontynuację w kolejnych audycjach z cyklu „Radio z Historią”, korzystającego ze źródeł audialnych w Archiwum Dokumentów Fonicznych. Do wysłuchania audycji zapraszają: Ewa Dąbrowska i Marek Rzepa.