Edukacja klasyczna - czym jest i dlaczego jest ważna?
Znakomici prelegenci nie tylko z Polski, ale i ze Stanów zjednoczonych wystąpili na Kongresie Edukacji Klasycznej na Zamku Królewskim w Warszawie. Jego organizatorem był Ośrodek Rozwoju Edukacji przy Ministerstwie Edukacji i Nauki.
W edukacji klasycznej chodzi nie tyle o to, by człowieka przygotować do zawodu, ale by go rozwinąć wewnętrznie, by stał się po prostu… mądry.
Michał Jędryka rozmawiał z uczestnikami Kongresu Jackiem Banasiem — dyrektorem departamentu Edukacji Ogólnej w MEiN oraz drem Paweł Milcarkiem - publicystą, od wielu lat argumentującym za koniecznością edukacji klasycznej.
Michał Jędryka: Panie dyrektorze, na tej konferencji mówiono dużo o tym jak edukacja klasyczna może wyglądać i co ona daje człowiekowi, który w ten sposób zechce się kształcić, zechce w ten sposób wychowywać swoje dzieci, wychowywać uczniów, ale jak można to przełożyć na praktykę polskiej szkoły. Jak wdrożyć choćby elementy edukacji klasycznej w sytuacji, kiedy rodzice bardzo oczekują takiego utylitarnego kształcenia?
Jacek Banaś: W tym cały problem, żeby teraz przełożyć tę wspaniałą wiedzę na temat edukacji klasycznej na praktykę szkolną. Nie jest to proste w sytuacji, kiedy mamy pewien system edukacji. Są przedmioty, które są historycznie utrwalone i wykładane. Teraz chodziłoby o to, żeby na początek zrobić pierwszy krok, to znaczy wprowadzić pewną metodę edukacji klasycznej do tych przedmiotów, które już istnieją. To daje nie tylko pełny rozwój człowieka, umożliwia jego rozwój duchowy i fizyczny, ale daje też pewna elastyczność, co słyszeliśmy m.in. podczas wykładu. Elastyczność, która polega na tym, że tak naprawdę człowiek staje się predysponowany do tego, żeby wejść w każdy zawód. Można podkreślać bardzo mocno też tę praktyczną stronę edukacji klasycznej, która właśnie umożliwia szybkie przyswajanie sobie pewnych umiejętności, sprawności, również pewnej wiedzy praktycznej. Pierwszym krokiem, który już wkrótce będzie się dokonywać, bo podjęliśmy pierwsze decyzje, to kształcimy nauczycieli w zakresie etyki klasycznej. Ten przedmiot będzie obowiązkowy od 2023 r. w IV klasie szkoły podstawowej i w I klasie szkoły ponadpodstawowej i z każdym rokiem etyką obejmowane będą kolejne klasy. To będzie takie laboratorium, gdzie edukacja klasyczna będzie jakby na szerszą skalę, bo będzie to przedmiot obowiązkowy.
dr Paweł Milcarek: Chodzi o wolność, jako zdolność wykonywania działań charakterystycznie ludzkich - poznania prawdy, decydowania o tym, co jest dobre, rozpoznawania dóbr, hierarchizowania ich, układania w swoim własnym życiu pewnego porządku dóbr, które się chroni. To wszystko jest zabezpieczane jest przez sprawności, które na dodatek nie są nawykami, których stajemy się niewolnikami, bo nawyki są niekiedy bardzo efektywnymi, bardzo mocno działającymi strukturami, które przymuszają posiadacza nawyku do wykonania na przykład jakiejś pracy czy działania. Sprawność natomiast może czasami zakładać istnienie w jakimś stopniu tego czy innego nawyku, jest jednak przede wszystkim umiejętnością, jak to mówił jeden ze starych myślicieli, której człowiek używa, gdy chce. Gdy uzna to za stosowne i potrzebne podejmuje to, a nie że jest kierowany tą umiejętnością wbrew sobie.
Podczas spotkania prelegenci poruszali tematy związane z edukacją filozoficzną, nauczaniem łaciny w szkole czy miejscem sztuk wyzwolonych w nowoczesnej edukacji. Zwieńczeniem kongresu była dyskusja „Edukacja klasyczna w obronie cywilizacji” z udziałem Ministra Edukacji i Nauki Przemysława Czarnka.