Projekt podstawy programowej/ Kanon lektur szkolnych

W 8-letnich szkołach podstawowych na języku polskim będą określone lektury, które uczniowie będą musieli przeczytać. Obok klasyki literatury polskiej i światowej na liście są też pozycje, które wcześniej nie były w szkołach obowiązkowo omawiane.

Zgodnie z projektem podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych, który w piątek skierowany został do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych, na języku polskim wyodrębniono trzy etapy edukacyjne: klasy I-III, IV-VI i VII-VIII.

W klasach I-III lista lektur zawiera tylko "propozycje do wspólnego i indywidualnego czytania". Znalazły się na niej: "Baśnie" (do wyboru) Hansa Christiana Andersena, "Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek (czterech prawych i sześciu lewych)" Justyny Bednarek, wiersze ze zbioru "Brzechwa dzieciom" Jana Brzechwy, "Anaruk, chłopiec z Grenlandii" Czesława Centkiewicza, "Cukierku, ty łobuzie!" Waldemara Cichonia, "Rany Julek. O tym jak Julian Tuwim został poetą" Agnieszki Fraczek, "Oto jest Kasia" Miry Jaworczakowej, "Detektyw Pozytywka" Grzegorza Kasdepke, "Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?" Leszka Kołakowskiego, "Dziewczynka z parku" Barbary Kosmowskiej, "Karolcia" Marii Krueger, "Dzieci z Bullerbyn" Astrid Lindgren, "Doktor Dolittle i jego zwierzęta" Hugh Loftinga, "Sposób na Elfa" Marcina Pałasza, "Asiunia" Joanny Papuzińskiej, "Kapelusz Pani Wrony" Danuty Parlak, "O psie, który jeździł koleją" Romana Pisarskiego, "Pamiętnik Czarnego Noska" Janiny Porazińskiej, "Drzewo do samego nieba" Marii Terlikowskiej, "Wiersze dla dzieci" Tuwima, "O krakowskich psach i kleparskich kotach. Polskie miasta w baśniach i legendach" Barbary Tylickiej, "Najpiękniejsze wiersze" Danuty Wawiłow, "Afryka Kazika" oraz "Dziadek i niedźwiadek" Łukasza Wierzbickiego.

Od IV klasy lektury szkolne dzielić się będą na obowiązkowe i uzupełniające, czyli zalecane. Jednocześnie, jak zaznaczono, w każdym roku szkolnym uczniowie będą musieli obowiązkowo przeczytać dwie wybrane lektury z listy uzupełniającej.

W klasach IV-VI na liście lekturą obowiązkowych znalazły się: "Akademia pana Kleksa" Jana Brzechwy, komiks "Kajko i Kokosz. Szkoła latania" Janusza Christy, "Mikołajek" (wybór opowiadań) Rene Gościnnego i Jean-Jacquesa Sempe, "Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi" Rafała Kosika, wybrane bajki Ignacego Krasickiego, "Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa" Clive'a Staplesa Lewisa, "Powrót taty", "Pani Twardowska", "Pan Tadeusz" (fragmenty, w tym: opisy, zwyczaje i obyczaje, polowanie i koncert Wojskiego) Adama Mickiewicza, "Chłopcy z Placu Broni" Ferenca Molnara, "Katarynka" Bolesława Prusa, "W pamiętniku Zofii Bobrówny" Juliusza Słowackiego, "Hobbit, czyli tam i z powrotem" Johna Ronalda Reuela Tolkiena, "W pustyni i w puszczy" Henryka Sienkiewicza i "Mazurek Dąbrowskiego" Józefa Wybickiego.

Na liście lektur obowiązkowych na tym etapie są także: wybrane mity greckie (w tym mit o powstaniu świata oraz mity o Prometeuszu, Syzyfie, Demeter i Korze, Dedalu i Ikarze, Heraklesie, Tezeuszu i Ariadnie, Orfeuszu i Eurydyce), Biblia (stworzenie świata i człowieka oraz wybrane przypowieści ewangeliczne, w tym o siewcy, o talentach, o pannach roztropnych, miłosiernym Samarytaninie), wybrane podania i legendy polskie (w tym o Lechu, Piaście, Kraku i Wandzie), wybrane baśnie polskie i europejskie (w tym "Kopciuszek" Charlesa Perraulta i "Bajka o rybaku i rybce" Aleksandra Puszkina) oraz wybrane wiersze Władysława Bełzy, Brzechwy, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Zbigniewa Herberta, Anny Kamieńskiej, Joanny Kulmowej, Mickiewicza, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Słowackiego, Leopolda Staffa, Tuwima, ks. Jana Twardowskiego.

W klasach IV-VI na liście lektur uzupełniających są: "Kapelusz za 100 tysięcy" Adama Bahdaja, "Tajemniczy ogród" lub inna powieść Frances Hodgson Burnett, "Alicja w Krainie Czarów" Lewisa Carrolla, "Trzej muszkieterowie" Aleksandra Dumasa, "Skarb Troi" Olafa Fritsche, "Księga dżungli" Josepha Rudyarda Kiplinga, "Król Maciuś Pierwszy" Janusza Korczaka, "Skrzynia Władcy Piorunów" Marcina Kozioła, "Cudowna podróż" Selmy Lagerlof, "Cyberiada" (fragmenty) Stanisława Lema, wybrana powieść Kornela Makuszyńskiego, "Magiczne drzewo" Andrzeja Maleszki, "Winnetou" Karola Maya, "Ania z Zielonego Wzgórza" Lucy Maud Montgomery, wybrana powieść Małgorzaty Musierowicz, "Pajączek na rowerze" Ewy Nowak, "Sposób na Alcybiadesa" Edmunda Niziurskiego, "Biały Mustang" Sat-Okha, "Janko Muzykant" Sienkiewicza, wybrana powieść Alfreda Szklarskiego, "Przygody Tomka Sawyera" Marka Twaina, wybrane pozycje z serii "Nazywam się..." (np. Mikołaj Kopernik, Fryderyk Chopin, Maria Curie-Skłodowska, Jan Paweł II i in.).

W klasach VII i VIII lekturami obowiązkowymi będą: "Opowieść wigilijna" Charlesa Dickensa, "Zemsta" Aleksandra Fredry, wybór fraszek, pieśni i trenów (w tym tren I, V, VII, VIII) Jana Kochanowskiego, "Kamienie na szaniec" Aleksandra Kamińskiego, "Żona modna" Ignacego Krasickiego, "Reduta Ordona", "Śmierć Pułkownika", "Świtezianka", II część "Dziadów", wybrany utwór z cyklu "Sonety krymskie", "Pan Tadeusz" (całość) Mickiewicza, "Mały Książę" Antoine'a de Saint-Exupery, "Quo vadis" i "Latarnik" Sienkiewicza, "Balladyna" Słowackiego, "Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego, "Artysta" Sławomira Mrożka, "Ziele na kraterze" (fragmenty), "Tędy i owędy" (wybrany reportaż) Melchiora Wańkowicza, wybrane wiersze Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Barańczaka, Cypriana Norwida, Leśmiana, Mariana Hemara, Jarosława Marka Rymkiewicza, Wisławy Szymborskiej, Kazimierza Wierzyńskiego, Jana Lechonia, Jerzego Lieberta.

Na liście lektur uzupełniających znalazły się: "Pamiętnik z powstania warszawskiego" (fragmenty) Mirona Białoszewskiego, wybrana powieść kryminalna Agathy Christie, "Dywizjon 303" Arkadego Fiedlera, "Stary człowiek i morze" Ernesta Hemingwaya, "Widzieć przez trzy dni" Heleny Keller, "Pozłacana rybka" Barbary Kosmowskiej, "Pamięć i tożsamość" (fragmenty) Jana Pawła II, "Stowarzyszenie Umarłych Poetów" Nancy H. Kleinbaum, "Krzyżacy" Sienkiewicza, "Oskar i pani Róża" Erica-Emmanuela Schmitta, "Monte Cassino" (fragmenty) Wańkowicza, "Wspomnienia wojenne 22 IX 1939 - 5 IV 1945" (fragmenty) Karoliny Lanckorońskiej.

Zmianę struktury szkół w Polsce, w tym wprowadzenie 8-letniej szkoły podstawowej zakłada uchwalona przez parlament ustawa Prawo Oświatowe. Wraz z ustawą Przepisy wprowadzające Prawo Oświatowe trafiła ona do prezydenta. Jeśli reforma wejdzie w życie zmiany będą wprowadzane stopniowo od roku szkolnego 2017/2018. Jako pierwsi zgodnie z nową podstawą programową uczyliby się uczniowie klasy I, IV i VII szkoły podstawowej.

Danuta Starzyńska-Rosiecka (PAP)