Polsko-brytyjskie konsultacje ministrów obrony i spraw zagranicznych
Minister obrony narodowej Antoni Macierewicz (C) po przylocie do Edynburga. Fot. PAP/Leszek Szymański
Brytyjskie propozycje dotyczące renegocjacji członkostwa w UE i przygotowania do lipcowego szczytu NATO w Warszawie – to niektóre tematy rozmów ministrów obrony i spraw zagranicznych Polski i Wielkiej Brytanii, którzy spotkają się w środę w Edynburgu.
Do stolicy Szkocji przylecieli po południu szefowie MON i MSZ - Antoni Macierewicz i Witold Waszczykowski. Stronę brytyjską reprezentują minister obrony Michael Fallon i szef dyplomacji Philip Hammond.
Jak podały polskie ministerstwa, tematy rozmów obejmują brytyjskie propozycje związane z renegocjacją członkostwa w UE, konflikt rosyjsko-ukraiński oraz politykę UE wobec Rosji, Partnerstwo Wschodnie, postępy procesu rozszerzenia UE na Bałkanach, sytuację na Bliskim Wschodzie, przeciwdziałanie terroryzmowi i ekstremizmowi.
Ministrowie omówią także przygotowania do lipcowego Szczytu NATO w Warszawie.
Fallon w opublikowanym w środę wywiadzie dla PAP zapowiedział wzmocnienie sił NATO w Europie Wschodniej, podkreślając, że jest to niezbędne w obliczu "rosyjskiej agresji" w regionie. Zapowiedział wysłanie do Polski 850 żołnierzy na ćwiczenie "Anakonda" w czerwcu i kolejnych 150 na inne manewry we wrześniu, a także wysłanie latem na Bałtyk fregaty rakietowej HMS "Iron Duke".
Szef brytyjskiego resortu obrony mówił, że jego kraj chce regularnych ćwiczeń żołnierzy z państw NATO, nie tylko w Polsce, ale na całej wschodniej flance Sojuszu Północnoatlantyckiego. "Sprawdzamy również możliwość nieco bardziej trwałej obecności, m.in. przez ciągłe rotacje kolejnych grup ćwiczebnych lub wizyty okrętów, pamiętając o tym, że nasze samoloty już w tym momencie strzegą państw bałtyckich. Przyjrzymy się też możliwościom innych odpowiedzi na polskie oczekiwania, np. za pomocą umiejscowienia większej liczby żołnierzy w bazach w Niemczech, blisko Polski" - powiedział Fallon.
Podkreślił też, że nie ma bezpośredniego przełożenia między rozmowami o umiejscowieniu baz NATO w Polsce a przychylnym podejściem polskiego rządu do brytyjskich planów zreformowania UE, w tym ograniczenia dostępu do zasiłków socjalnych dla migrantów z państw członkowskich. Możliwość takiego porozumienia miał zasugerować w wywiadzie dla agencji Reutera Waszczykowski. Szef MSZ zaprzeczył jednak doniesieniom, według których w wywiadzie zadeklarował możliwość ustępstw dotyczących praw socjalnych Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii w zamian za poparcie Londynu dla wzmocnienia obecności NATO w Europie Środkowej. Jak powiedział Fallon, NATO i tak musi dać Polsce i krajom bałtyckim lepsze gwarancje, że to, co Sojusz mówi o kolektywnej obronie, ma rzeczywiste znaczenie.
Przed rozpoczęciem rozmów polscy ministrowie spotkają się ze szkocką Polonią. Polacy stanowią największą mniejszość narodową w Szkocji, według rządowych szacunków jest ich ok. 82 tys. (w całej W. Brytanii - 853 tys.).
Macierewicz i Waszczykowski złożyli wieniec na cmentarzu polskich żołnierzy i lotników z czasów II wojny światowej oraz odwiedzili pomnik niedźwiedzia Wojtka. Był to syryjski niedźwiedź brunatny, którego w kwietniu 1942 r. w Iranie przygarnęli żołnierze Armii Andersa. Wojtek został wpisany na listę personelu 22. Kompanii Zaopatrywania Artylerii 2 Korpusu Polskiego. Z żołnierzami, najpierw w stopniu szeregowca, a potem kaprala, przeszedł szlak bojowy od Iranu, przez Irak, Syrię, Palestynę, Egipt i Włochy. Po demobilizacji oddziału trafił z żołnierzami gen. Andersa do Szkocji; w 1947 r. oddano go ogrodu zoologicznego w Edynburgu. Tam też w 1963 r. Wojtek zmarł.
Doroczne konsultacje polsko-brytyjskie odbywają się w formule tzw. kwadrygi, czyli spotkania czterech ministrów, poprzedzonego bilateralnymi spotkaniami szefów poszczególnych resortów. Jest to piąte spotkanie w takiej, zapoczątkowanej w 2010 r. formule, poprzednie odbyło się w lipcu 2014 r. w Warszawie.
Z Edynburga Rafał Lesiecki (PAP)