Proces prywatnie oskarżonych ws. Smoleńska - do sądu okręgowego
Sąd Okręgowy w Warszawie, a nie rejonowy, rozpatrzy prywatny akt oskarżenia pięciu osób oskarżonych przez 11 członków rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej o niedopełnienie obowiązków przy organizacji lotu prezydenta Lecha Kaczyńskiego do Smoleńska 10 kwietnia 2010 r.
Taką prawomocną decyzję podjął w czwartek Sąd Apelacyjny w Warszawie. Uwzględnił on wniosek o przeniesienie sprawy do SO (gdzie zasiadają bardziej doświadczeni sędziowie), złożony przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Śródmieścia, do którego wpłynął akt oskarżenia.
Jak wynika z widniejącej w SA wokandy sprawy, oskarżeni to Tomasz A. (b. szef KPRM, dziś ambasador w Hiszpanii), dwoje urzędników kancelarii premiera - Monika B. i Mirosław K. oraz dwoje pracowników ambasady RP w Moskwie - Justyna G. i Grzegorz C. Oskarżycielami są zaś bliscy m.in. Anny Walentynowicz, Janusza Kochanowskiego, Sławomira Skrzypka i Zbigniewa Wassermanna.
Występując 9 kwietnia z wnioskiem o przeniesienie SR powołał się na "szczególną wagę sprawy oraz jej zawiłość zarówno pod względem faktycznym, jak i prawnym". Akta umorzonego wcześniej śledztwa w sprawie liczą 233 tomy, w tym 36 - akt niejawnych. SR dodał, że w 2012 r. z SR do SO przeniesiono też sprawę b. wiceszefa BOR gen. Pawła Bielawnego, oskarżonego o nieprawidłowości w ochronie L. Kaczyńskiego i Donalda Tuska w związku z wizytami w Smoleńsku w 2010 r. Jego proces trwa.
SA ocenił, że w tej sprawie zachodzą ustawowe przesłanki - według prawa SA może na wniosek SR przekazać SO sprawę o każde przestępstwo ze względu na szczególną wagę lub zawiłość sprawy. "Musi się nią zająć sąd doświadczony" - powiedział PAP sędzia Jerzy Leder, rzecznik SA ds. karnych. "To precedensowa sprawa wymagająca dużej rozwagi i wiedzy, a materiał dowodowy jest bardzo obszerny, jakkolwiek jest to subsydiarny akt oskarżenia" - dodał.
Obrońca Grzegorza C. mec. Jacek Dubois powiedział PAP, że jest zadowolony z decyzji SA. "Dla oceny bezpodstawności zarzutów będzie wymagane doświadczenie" - dodał.
Prywatny akt oskarżenia pod koniec ub.r. złożył pełnomocnik części rodzin ofiar katastrofy, mec. Piotr Pszczółkowski. Nie ujawnił, w czyim imieniu złożył akt oskarżenia oraz jego szczegółów. Informację, że osoby oskarżone to Tomasz A., Monika B., Mirosław K., Justyna G. i Grzegorz C., przekazała w lutym PAP Ewa Leszczyńska-Furtak, rzeczniczka SO. Nie podała szczegółów.
Akt oskarżenia wniesiono po tym, gdy w listopadzie ub.r. Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga umorzyła śledztwo ws. organizacji lotów do Smoleńska. Jeśli prokuratura prawomocnie umarza śledztwo ws. przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego, osoby pokrzywdzone mogą wnieść do sądu tzw. subsydiarny akt oskarżenia. Taka sprawa toczy się jak każdy normalny proces karny, z tą różnicą, że oskarżycielem jest pokrzywdzony, a nie prokurator - gdyż sprawa toczy się z oskarżenia prywatnego, a nie publicznego.
Prokuratura oceniła, że choć były nieprawidłowości przy organizacji lotów, to nie wystarczają one do postawienia zarzutów. W śledztwie stwierdzono "poważne naruszenie" przepisów, m.in. Instrukcji HEAD z 2009 r. przez urzędników KPRM ws. dysponowania wojskowym specjalnym transportem lotniczym. "Nie miały one bezpośredniego związku z przygotowaniem wizyt z 7 i 10 kwietnia 2010 r., natomiast dotyczyły szeregu czynności podejmowanych w okresie poprzedzającym katastrofę" - napisano w ujawnionym uzasadnieniu umorzenia. Polegały one m.in. na: niewywiązywaniu się z obowiązku ustalania limitów dysponowania wojskowym transportem lotniczym na potrzeby osób uprawnionych, nierzetelnego prowadzenia ewidencji czy bezpodstawnej odmowy skorzystania z wojskowego specjalnego transportu lotniczego przez podmiot do tego uprawniony.
"Brak wiedzy urzędników w zakresie przepisów, będących przedmiotem ich codziennej pracy, musi zostać oceniony negatywnie. Dotyczy to przede wszystkim osób odpowiedzialnych za zapewnienie wojskowego specjalnego transportu lotniczego, tj. zastępcy dyrektora biura dyrektora generalnego Moniki Bonieckiej i radcy szefa KPRM w biurze dyrektora generalnego Mirosława Kuśmirka" - napisała prokuratura. Według niej odpowiedzialność spoczywa na tych funkcjonariuszach, nad którymi obowiązek nadzoru ciążył - "na szefie KPRM Tomaszu Arabskim, który jak wykazano, scedował na te osoby nałożone na niego obowiązki".
Według uzasadnienia, w działaniu ambasady RP w Moskwie "występowały liczne nieprawidłowości, sprowadzające się z jednej strony do zbyt późnego i niestarannego przekazywania informacji, albo wręcz nie przekazywania informacji, pomiędzy zaangażowanymi w przygotowania instytucjami i podmiotami, w tym rosyjskimi, a z drugiej do braku właściwej i natychmiastowej reakcji na nieudzielanie informacji przez stronę rosyjską". "Jaskrawym tego przykładem jest zwłoka pracowników MSZ w notyfikowaniu stronie rosyjskiej wizyty prezydenta Lecha Kaczyńskiego, czy też olbrzymia opieszałość w uzyskaniu przez pracowników ambasady RP w Moskwie zgód dyplomatycznych na przelot samolotów specjalnych w dniach 7 i 10 kwietnia 2010 r." - dodano.
Za niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego art. 231 par. 1 Kodeksu karnego przewiduje do 3 lat więzienia.(PAP)