6 marca - Europejski Dzień Logopedy
Nabyte zaburzenia neurologiczne wpływające na komunikację - to tegoroczny temat przewodni Europejskiego Dnia Logopedy. Jak co roku tego dnia w wielu poradniach i ośrodkach specjalistycznych w całym kraju przeprowadzane są bezpłatne diagnozy logopedyczne.
Celem Europejskiego Dnia Logopedy jest zwiększenie świadomości społecznej o zawodzie logopedy oraz o zaburzeniach komunikacyjnych i ich wpływie na zdrowie człowieka. Dzień ten jest również okazją do dyskusji o prawach pacjentów z zaburzeniami komunikacji i metodach terapii. Tematem przewodnim tegorocznej akcji są "Nabyte zaburzenia neurologiczne wpływające na komunikację".
Do poważnych uszkodzeń układu nerwowego może dojść m.in. na skutek uszkodzeń mózgu spowodowanych przez udar mózgu, uraz lub nowotwór. Często prowadzą one m.in. do zaburzeń mowy, problemów z koncentracją uwagi, pamięcią i do zmian w zachowaniu. Rehabilitacja ciężkiego uszkodzenia mózgu jest skomplikowana i wymaga zaangażowania specjalistów z wielu dziedzin, w tym logopedów.
Prezes Polskiego Towarzystwa Neurologopedów Sylwia Kuleta w rozmowie z PAP przypomniała, że na skutek udaru może dojść np. do afazji, która w zależności od rodzaju i rozległości uszkodzenia mózgu może przejawiać się trudnościami w przypomnieniu sobie jakiegoś słowa albo tworzeniem zbiorów słów pozbawionych treści. Może być też tak, że chory zupełnie utraci zdolność mówienia.
Podczas terapii ważny jest kontakt specjalisty z rodziną pacjenta. Z jednej strony, logopeda dzięki bliskim chorego poznaje i wykorzystuje w terapii informacje o wcześniejszych przyzwyczajeniach i zainteresowaniach, sposobie mówienia pacjenta, a z drugiej - może pomóc rodzinie odnaleźć się w nowej sytuacji i wyjaśnić istotę zaburzenia, dać wskazówki ułatwiające życie rodzinie i choremu. Kuleta zwraca uwagę, że logopeda powinien również wspierać psychologicznie pacjentów, ponieważ osoby z afazją często mają duży problem z zaakceptowaniem nowego stanu: brak mowy, częściowy paraliż, zaburzenia pamięci, umiejętności podejmowania inicjatywy niejednokrotnie prowadzą do obniżenia poczucia własnej wartości, do zachowań agresywnych lub depresji.
Zaburzenia neurologiczne mogą dotykać również małych dzieci i być efektem np. komplikacji okołoporodowych. Dzieci mogą mieć m.in. nadwrażliwość lub niedowrażliwość dotykową np. w obrębie twarzy i jamy ustnej, nieprawidłowe napięcie mięśni, co zaburza mechanizm jedzenia, prawidłowego połykania i oddychania. Wówczas terapia neurologopedyczna polega na masażach, odpowiedniej pielęgnacji i ustalonym sposobie karmienia, stymulacji przez neurologopedą, ale przede wszystkim poinstruowanych rodziców.
Kuleta zwróciła uwagę, że problemy z rozwojem mowy u dzieci "często są przyczyną zaburzeń emocjonalnych, społecznych, dziecko nie funkcjonuje w grupie tak, jak powinno, a czasami dzieci te zaczynają się wycofywać, mogą również pojawiać się zachowania agresywne". Rodzice powinni konsultować z logopedą wszystkie niepokojące objawy związane z umiejętnością jedzenia, rozwojem mowy i rozumienia u dziecka.
Zdaniem Kulety "bardzo ważne jest, by w świecie, w którym przykłada się dużą wagę do tolerancji wobec osób chorych i z różnymi problemami, pod przykrywką tej tolerancji nie dawać opiekunom przyzwolenia na zaniedbania". "Brak wczesnej terapii powoduje, że mamy dziś dużo osób z zaburzeniami mowy. Bardzo ważne jest również, by poprawiać jakość życia osób z afazją, ponieważ tracąc mowę niejednokrotnie tracą poczucie własnej wartości" - podkreśliła.
Jak poinformowała PAP przewodnicząca Polskiego Związku Logopedów Ewa Małachowska, w piątek z okazji Europejskiego Dnia Logopedy wiele gabinetów logopedycznych w całej Polsce przeprowadza bezpłatne diagnozy logopedyczne. Listę niektórych poradni biorących udział w akcji można znaleźć na stronie Polskiego Związku Logopedów.
W najbliższą sobotę w godz. 18-20 eksperci w dziedzinie logopedii będą udzielać wskazówek i porad przez stronę internetową PZL (logopeda.org.pl). Pytania można wysyłać już dziś na adres mowa@logopeda.org.pl.
W marcu logopedzi będą mogli również wziąć udział w licznych seminariach i konferencjach organizowanych przez ośrodki naukowe i stowarzyszenia logopedyczne.
Europejski Dzień Logopedy po raz pierwszy był obchodzony w 2004 r. z inicjatywy Komitetu Łącznikowego Terapeutów Mowy/Logopedów Unii Europejskiej (CPLOL). W Polsce koordynatorem obchodów Europejskiego Dnia Logopedy jest Polski Związek Logopedów. (PAP)