Zdaniem eksperta, zabójstwo Niemcowa nie było stricte polityczne
Nie sądzę, by zabójstwo Niemcowa było stricte polityczne; zrobił to raczej jakiś "patriota" zwiedziony atmosferą w Rosji i chcący przypodobać się władzy - ocenia dr Andrzej Gil, wiceszef lubelskiego Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej.
W rozmowie z PAP ekspert podkreślił, że Niemcow nie należał dziś w Rosji do osób o rzeczywistych wpływach na opinię społeczną, o jakich można było mówić w latach 90., gdy za czasów Borysa Jelcyna Niemcow był wicepremierem i najmłodszym z gubernatorów.
"Ani on, ani ludzie z tej epoki reform nic dziś nie znaczą, więc to zabójstwo tym bardziej jest niezrozumiałe. Nie sądzę, by było to zabójstwo stricte polityczne, bo w nim nie chodzi o eliminację konkurencji. Poza tym Putin przy 90-procentowym poparciu nie ma i długo nie będzie miał w Rosji realnej konkurencji" - powiedział dr Gil.
Ekspert ocenił, że zabójstwo opozycjonisty nie będzie miało szerszego oddźwięku w samej Rosji, bo tacy ludzie jak Niemcow kojarzą się tam z jelcynowską epoką, o której powszechnie się mówi jako o "upadku wielkiej Rosji". "Na dodatek politycy pokroju Żyrinowskiego bez ogródek nazywali Niemcowa +zdrajcą+, co spowodowało przyklejenie mu tej etykietki" - dodał.
W jego opinii dla Putina ta zbrodnia będzie miała zły efekt PR-owy, bo jeśli rosyjski prezydent zdecydowałby się mówić o Niemcowie źle - zostanie to źle odebrane na świecie. "A jeśli dobrze - źle to odbiorą ludzie posądzający Putina o udział w tej zbrodni. Dlatego prezydent Rosji jest w patowej sytuacji" - wyjaśnił.
Dr Gil powiedział, że nie zakłada, iż polecenie zabójstwa wyszło z bezpośredniego otoczenia rosyjskiego prezydenta. "Jeśli było jakieś polecenie, to raczej z dużo niższego poziomu i kręgu, a wykonał je jakiś kacyk uważający się za patriotę. Ale trzeba przyznać, że atmosfera w Rosji jest napięta, bo z najwyższych szczebli padają przesłania o złych ludziach. Być może ktoś wziął sobie to do serca zbyt mocno i postanowił przypodobać się władzy" - ocenił.
Jego zdaniem zabójstwa mogli dokonać profesjonaliści, o których łatwo teraz za wschodnią granicą. "Zbrodnia się trywializuje. Jest wielu weteranów wojen afgańskiej czy kaukaskich. Jeśli można mówić o jakimś efekcie politycznym tej sprawy, to może jest taki, że ludzie chcący działać aktywnie i sprzeciwiać się władzy zadadzą sobie pytanie: czy warto, skoro giną nawet tacy jak Niemcow" - powiedział.
Borys Niemcow został zastrzelony przed północą czasu moskiewskiego w centrum Moskwy, niedaleko od Kremla. Strzelano do niego z przejeżdżającego samochodu.
Do morderstwa doszło przed zaplanowanym na niedzielę marszem protestacyjnym opozycji przeciwko polityce Putina i wojnie na Ukrainie. Niemcow był jednym z jego organizatorów. Agencja Interfax, powołując się na śledczych, podała, że zabójstwo Niemcowa może być prowokacją przed manifestacją przeciwników Kremla. W sobotę rano organizatorzy manifestacji poinformowali o jej odwołaniu - w zamian ulicami Moskwy ma przejść żałobny marsz upamiętniający Niemcowa.
Sekretarz prasowy prezydenta Rosji Dmitrij Pieskow przekazał, że Władimir Putin ocenił, że "to brutalne morderstwo ma wszystkie cechy zabójstwa na zlecenie i ma wyjątkowo prowokacyjny charakter". Pieskow podał, że "prezydent polecił szefom Komitetu Śledczego, MSW i Federalnej Służby Bezpieczeństwa utworzenie wspólnej grupy śledczej i objęcie osobistego nadzoru nad dochodzeniem". Rzecznik Kremla poinformował też, że Putin złożył wyrazy współczucia rodzinie i bliskim zamordowanego.
Prezydent USA Barack Obama, w wydanym w piątek wieczorem czasu lokalnego oświadczeniu, potępił "brutalne zabójstwo" Niemcowa. Wezwał rząd Rosji do przeprowadzenia "szybkiego, bezstronnego i przejrzystego dochodzenia" oraz postawienia winnych przed sądem. Zszokowany zabójstwem Niemcowa jest prezydent Ukrainy. "Oni zabili Borysa. Trudno w to uwierzyć. Nie mam wątpliwości, że zabójcy zostaną ukarani. Prędzej czy później" - napisał Petro Poroszenko na Twitterze. Zbrodnię potępiają też inni przywódcy świata. (PAP)