W Sejmie wystawa z okazji 25-lecia wolności
Plakaty wyborcze z 1989 r., w tym słynny plakat z Gary Cooperem ze znaczkiem Solidarności, obwieszczenia komisji wyborczych - można oglądać na otwartej we wtorek w Sejmie wystawie z okazji 25-lecia wolności, zatytułowanej "Polska na jaką zasłużymy".
Wystawę, która jest częścią uroczystości związanych z 25. rocznicą wyborów z 4 czerwca 1989 roku, otworzyła we wtorek marszałek Sejmu Ewa Kopacz.
Według niej, choć wybory czerwcowe nie były "ani w pełni wolne, ani w pełni demokratyczne, ich wynik przesądził o przyszłości Polski". "Zrodziła się nadzieja, że po ponad 40 latach totalitarnego reżimu mury runą. Runęły mury nie tylko w Polsce, ale także w innych państwach tzw. bloku wschodniego. Niewątpliwie rok 1989 stanowi punkt zwrotny w historii Polski" - mówiła marszałek, otwierając wystawę.
Przypomniała, że wyniki czerwcowych wyborów były zaskoczeniem zarówno dla ówcześnie rządzących, jak i opozycji. "Data 4 czerwca 1989 roku urosła do rangi symbolu. Ten dzień przeszedł do historii jako ten, w którym miliony Polaków zadały przy pomocy kartki wyborczej śmiertelny cios komunistycznej dyktaturze" - zaznaczyła Kopacz.
Na wystawie można obejrzeć m.in. plakaty wyborcze komitetów, które startowały do Sejmu 4 czerwca 1989 roku oraz ich kandydatów, w tym popieranych przez Lecha Wałęsę: Adama Michnika, Zofii Kuratowskiej, Hanny Suchockiej i Andrzeja Stelmachowskiego. Jest także słynny plakat z Garym Cooperem, który ma wpięty w ubranie znaczek "Solidarności". Hasło na plakacie: "W samo południe 4 czerwca 1989 r." nawiązywało do jednego z najpopularniejszych amerykańskich westernów.
Wśród eksponatów jest też deklaracja wyborcza Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, w której ówcześni ludowcy pisali: "Jesteśmy za zmianami w systemie sprawowania władzy. Opowiadamy się za społeczeństwem obywatelskim i demokracją parlamentarną". Obejrzeć można też zdjęcie pierwszego niekomunistycznego premiera Tadeusza Mazowieckiego na sali sejmowej tuż po wygłoszeniu expose w 1989 r.
Tytuł wystawy to cytat z rozmowy z Wałęsą dla pierwszego numeru "Tygodnika Solidarność" z 2 czerwca 1989 r. Ekspozycja przygotowana została przez Wydział Muzealiów Biblioteki Sejmowej przy współpracy z Archiwum Senatu, Muzeum Karykatury, Muzeum Niepodległości.
Na uroczystości otwarcia wystawy obecni byli również: przewodniczący PKW Stefan Jaworski, prezes IPN Łukasz Kamiński, prezes NIK Krzysztof Kwiatkowski, a także wicemarszałkowie Sejmu: Cezary Grabarczyk, Jerzy Wenderlich i Wanda Nowicka.
Fotografii na eskpozycję użyczyli: Europejskie Centrum Solidarności, Agata Ciołek, Agencja Epoka, Agencja Forum, PAP/NAC, a projekt plastyczny wykonał Krzysztof Burnatowicz. Ekspozycję będzie można oglądać w Sejmie do 8 czerwca.
Wybory 4 czerwca 1989 r. zakończyły się wielkim zwycięstwem Solidarności, a ich konsekwencją był upadek rządów komunistycznych w Polsce. Solidarność w Sejmie kontraktowym objęła 161 mandatów; 173 przypadły Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Pozostałe miejsca podzieliły między sobą: Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (76), Stronnictwo Demokratyczne (27), Stowarzyszenie "Pax" (10), Unia Chrześcijańsko-Społeczna (8) oraz Polski Związek Katolicko-Społeczny (5).
W Senacie Solidarności przypadło 99 mandatów; jeden senator był niezależny.
Wśród posłów Sejmu kontraktowego byli m.in.: Jan Krzysztof Bielecki, Ryszard Bugaj, Zbigniew Janas, Olga Krzyżanowska, Jan Lityński, Adam Michnik, Henryk Wujec, Marek Jurek, Janusz Onyszkiewicz, Jerzy Osiatyński, Józef Oleksy, Izabella Sierakowska, Anna Bańkowska, Włodzimierz Cimoszewicz, Józef Zych. W Senacie zasiedli z kolei m.in.: Andrzej Celiński, Gabriel Janowski, Bogdan Lis, Karol Modzelewski, Jerzy Regulski, Jerzy Stępień, Andrzej Wajda.(PAP)