Smog wpływa na dziecięcy mózg; badacze sprawdzą, jak się to dzieje

2019-10-13, 10:32  PAP
Polscy naukowcy z konsorcjum NeuroSmog zbadają kilkaset dzieci z trzech województw by sprawdzić, jak przebiega ten proces i jak wpływa on na iloraz inteligencji, dysleksje, dyskalkulie i powstawanie ADHD. Fot. Pixabay

Polscy naukowcy z konsorcjum NeuroSmog zbadają kilkaset dzieci z trzech województw by sprawdzić, jak przebiega ten proces i jak wpływa on na iloraz inteligencji, dysleksje, dyskalkulie i powstawanie ADHD. Fot. Pixabay

Polscy naukowcy z konsorcjum NeuroSmog zbadają kilkaset dzieci z trzech województw by sprawdzić, jak przebiega ten proces i jak wpływa on na iloraz inteligencji, dysleksje, dyskalkulie i powstawanie ADHD.

Do niedawna uważano, że smog - czyli mieszanina zawieszonych w powietrzu cząsteczek pyłu z osadzonymi na nich substancjami toksycznymi, m.in. metalami ciężkimi i dioksynami - wpływa niekorzystnie głównie na drogi oddechowe. Dziś wiadomo, że toksyczne cząsteczki przedostające się z powietrza do organizmu mogą spowodować stany zapalne i uszkodzenia w niemal wszystkich tkankach i narządach. Od kilkunastu lat wiadomo również, że smog obniża płodność, zaś kobiety ciężarne oddychające zanieczyszczonym powietrzem są narażone na poronienia i rodzą dzieci o mniejszej masie ciała, prawdopodobnie podatniejsze na występowanie zaburzeń neurorozwojowych, takich jak ADHD.

Naukowcy z Instytutów Psychologii i Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie przebadają 800 dzieci w wieku 10-13 lat, aby potwierdzić udział smogu w powstaniu zaburzeń zachowania i lepiej zrozumieć mechanizmy leżące u podłoża tego zjawiska. Chcą oni znaleźć odpowiedź na pytanie, które konkretnie szlaki nerwowe lub które części rozwijającego się mózgu są uszkadzane przez zanieczyszczenia powietrza - informuje Fundacja na rzecz Polskiej Nauki (FNP).

Na przeprowadzenie badań naukowcy otrzymali z jej środków ponad 15 mln zł w ramach programu TEAM-NET. Pierwsze wyniki badań powinny być dostępne za ok. 4 lata.

- Mózg dziecka dojrzewa, a w trakcie dojrzewania połączenia między poszczególnymi częściami mózgu muszą stać się silne, uporządkowane. Smog zaburza ten proces, bo cząsteczki pyłu, dostając się do mózgu, tworzą chroniczny stan zapalny. My szukamy mechanizmu, przez który smog niekorzystnie wpływa na mózgi naszych dzieci - mówi PAP kierownik projektu dr hab. Marcin Szwed, prof. UJ z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Badacze sądzą, że dzięki projektowi uda się uzyskać wiarygodne dane na temat tego, jak smog w stężeniach, które spotykamy na co dzień w Polsce, wpływa na mózgi dzieci. "Jeśli efekty smogu są rzeczywiście tak złowrogie, jak przypuszczamy - to mamy nadzieję, że nasze odkrycia poruszą do działania rządzących odpowiedzialnych za jakość powietrza w Polsce i w Europie" – dodaje dr Szwed.

Zbadane zostaną przede wszystkim dzieci z ADHD (attention-deficit hyperactivity disorder) - zaburzeniem, którego symptomy są dość jasno opisane. Jak tłumaczy rozmówca PAP, dobrze wiadomo też, jak przebiegają rozmaite procesy w mózgach dzieci z ADHD. Oprócz tego zaburzenia naukowcy zwrócą uwagę na to, jak smog wpływa na iloraz inteligencji, dysleksje czy dyskalkulie, które współwystępują z ADHD.

W badaniach będą uczestniczyły dzieci ze wstępną diagnozą ADHD i innych zaburzeń zachowania, a także dzieci, które ich nie mają. Na stronie projektu (https://psychologia.uj.edu.pl/nauka/laboratoria/Mind-and-Environment-Center) znajduje się adres mailowy, poprzez który rodziny mogą zgłaszać się do uczestnictwa w badaniu.

- Na mózg wpływają dziesiątki elementów. Aby oddzielić wpływ smogu od innych czynników, trzeba bardzo dokładnie zaprojektować badanie, wybrać miejsca, w których szukamy dzieci - oraz dobrać metody statystyczne. Musimy zbadać tyle samo dzieci z małych miejscowości, co z dużych miast. W Polsce miejsca te są niestety równie mocno zasmogowane. Trzeba uwzględnić też taką samą liczbę dzieci z rodzicami z wyższym wykształceniem, co z wykształceniem podstawowym - opowiada dr Szwed.

Małopolska - przyznaje - jest już tak zatruta smogiem, że aby wnioskować coś naukowo na podstawie tamtejszych danych, konieczne są informacje z mniej zatrutych miejsc. Dlatego oprócz województwa małopolskiego badania będą prowadzone także w województwie świętokrzyskim i podkarpackim.

W ramach konsorcjum będą działać cztery zespoły badawcze: zespół modelowania zanieczyszczeń powietrza, zespół psychologii dziecka, zespół neuroobrazowania i zespół epidemiologiczny. Połączą one metody badawcze z różnych dyscyplin naukowych.

- Badane będą zarówno dzieci ze zdiagnozowanym ADHD, jak i dzieci bez jawnych problemów neuropsychologicznych. Oprócz obrazowania mózgu wszyscy uczestnicy badania będą poddani szczegółowym testom psychologicznym tak, aby ich ocena psychologiczna była jak najbardziej wiarygodna – podkreśla prof. Marcin Szwed.

Specjaliści z Instytutu Ochrony Środowiska w Warszawie opracują zaś dokładne mapy zanieczyszczeń powietrza, w których dane da się "cofnąć w czasie" - by pokazać, jak sytuacja wyglądała przed kilkunastu laty. "Mapy zawierają dane o pogodzie, ukształtowaniu terenu, ruchu samochodowym, temperaturze. Wszystko, by móc stwierdzić, na jaką dawkę smogu było narażone dziecko nawet zanim się urodziło, jaką dawkę otrzymuje codziennie w szkole czy w domu" - opisuje rozmówca PAP.

Poprzednie badania na ten temat przeprowadzane w Rotterdamie i Barcelonie były, jak zaznacza badacz, głównie ankietowe i dość powierzchowne. Te realizowane przez UJ uwzględnią polskie, dużo większe stężenia smogu. Dzieci zostaną zbadane całą gamą dostępnych testów psychologicznych oraz za pomocą nowoczesnego rezonansu magnetycznego.

Rodzina

Elektronika nie zastąpi rodzica. Odłóżmy telefon i zagrajmy w gry. Konferencja w Młynach Rothera

Elektronika nie zastąpi rodzica. „Odłóżmy telefon i zagrajmy w gry”. Konferencja w Młynach Rothera

2024-10-19, 20:37
Było radośnie, rodzinnie i z humorem. Bydgoskie organizacje opiekujące się seniorami świętowały 20-lecie

Było radośnie, rodzinnie i z humorem. Bydgoskie organizacje opiekujące się seniorami świętowały 20-lecie

2024-10-19, 15:02
Pomyśl dwa razy, nim weźmiesz do domu Specjaliści o zwierzętach egzotycznych i nie tylko

Pomyśl dwa razy, nim weźmiesz do domu! Specjaliści o zwierzętach egzotycznych i nie tylko

2024-10-18, 14:12
Zasłonięcie oczu otwiera horyzonty. Młodzi odkrywają, jak to funkcjonują osoby niewidome [zdjęcia, wideo]

Zasłonięcie oczu otwiera horyzonty. Młodzi odkrywają, jak to funkcjonują osoby niewidome [zdjęcia, wideo]

2024-10-17, 20:47
Jakie są objawy menopauzy i jak je łagodzić NFZ zaprasza na Środę z profilaktyką

Jakie są objawy menopauzy i jak je łagodzić? NFZ zaprasza na „Środę z profilaktyką”

2024-10-16, 09:50
Sprawdź, gdzie dziś parkuje mammobus. Tu się zbadasz za darmo [lista miejsc]

Sprawdź, gdzie dziś parkuje mammobus. Tu się zbadasz za darmo! [lista miejsc]

2024-10-15, 14:37
Codziennie inny temat. Przez tydzień potrwają Bydgoskie Dni Seniorów [harmonogram]

Codziennie inny temat. Przez tydzień potrwają Bydgoskie Dni Seniorów [harmonogram]

2024-10-14, 10:32
JuraPark w Solcu Kujawskim walczy o tytuł Najlepszego Produktu Turystycznego. Głosuj

JuraPark w Solcu Kujawskim walczy o tytuł Najlepszego Produktu Turystycznego. Głosuj!

2024-10-14, 06:50
Te figurki można podziwiać godzinami Modelarze chwalą się dziełami w Bydgoszczy [galeria]

Te figurki można podziwiać godzinami! Modelarze chwalą się dziełami w Bydgoszczy [galeria]

2024-10-13, 07:51
Pobiegli, by promować krwiodawstwo Bydgoszcz Tętni Dobrem w Myślęcinku [zdjęcia, wideo]

Pobiegli, by promować krwiodawstwo! Bydgoszcz Tętni Dobrem w Myślęcinku [zdjęcia, wideo]

2024-10-12, 12:56
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę