Gwiezdny hipergigant

Ekstremalnie wielka i zarazem wielce rzadka gwiazda znalazła się na celowniku teleskopów VLTI w Europejskim Obserwatorium Południowym (ESO) w Chile. Gwiazda V766 Centauri jest 1400 razy większa i milion razy jaśniejsza od Słońca!

Gdyby V766 Centauri umieścić w centrum Układu Słonecznego, pochłonęłaby ona planety aż do Saturna włącznie. Na szczęście obiekt znajduje się w odległości 12 000 lat świetlnych od nas, co czyni go niewidocznym gołym okiem. Świeci w konstelacji Centaura na południowej półkuli nieba. Kilka lat temu skierowano nań teleskopy Obserwatorium ESO Paranal działające w sieci VLTI. Okazało się, że jest to ciasny układ podwójny o monstrualnych rozmiarach – V766 Centauri to jedna z największych obserwowanych gwiazd. Ten hipergigant lub – jak kto woli – hiperolbrzym reprezentuje typ widmowy Słońca, co czyni go największym "żółtym hipergigantem" w znanym nam Wszechświecie.

Astronomowie regularnie śledząc V766 Centauri odkryli, że gwiazda znajduje się obecnie w zagadkowym stadium czerwonego superolbrzyma, który traci swą masę tak szybko, że przejściowo staje się żółtym hiperolbrzymem podnosząc zarazem temperaturę swej powierzchni. Za takie zachowanie prawdopodobnie odpowiedzialne jest bliskie towarzystwo nieco mniejszego i chłodniejszego składnika gwiezdnej pary, którego rozmiar sięga 650 promieni Słońca.

Opublikowany przez ESO kolaż ukazuje układ V766 Centauri w trzech okresach obserwacyjnych. Na zdjęciu po lewej widać przejście mniejszego towarzysza za składnikiem głównym gwiezdnej pary. Zdjęcia środkowe i po prawej ilustrują tranzyt mniejszego z ciał (widocznego w postaci jasnej plamy) na tle składnika głównego.