Naukowcy: pora dnia i rytm dobowy mają znaczenie w diagnozie i leczeniu raka

2023-03-25, 13:45  PAP/Redakcja
Rak piersi z większym prawdopodobieństwem daje przerzuty w nocy, podczas snu, natomiast rak prostaty i szpiczak mnogi są najbardziej aktywne pod tym względem w innych porach dnia. Zdjęcie ilustracyjne /fot. AA/Abaca/PAP

Rak piersi z większym prawdopodobieństwem daje przerzuty w nocy, podczas snu, natomiast rak prostaty i szpiczak mnogi są najbardziej aktywne pod tym względem w innych porach dnia. Zdjęcie ilustracyjne /fot. AA/Abaca/PAP

Rytm dobowy, któremu podlega organizm reguluje nie tylko rytm snu; może również wpływać na rozwój, diagnozę i leczenie raka – wynika z artykułu opublikowanego na łamach „Trends in Cell Biology”.

Autorzy omawiają rolę rytmów okołodobowych w rozroście i rozprzestrzenianiu się guza oraz opisują, w jaki sposób można by poprawić dokładność diagnostyki i skuteczność leczenia właściwie dobierając czas działania.

Zaburzony rytm dnia pogarsza zdrowie
„Rytm okołodobowy reguluje większość funkcji komórkowych związanych z progresją raka, dlatego jego wykorzystanie otwiera nowe obiecujące kierunki w walce z przerzutami” – piszą autorzy, onkolodzy molekularni Zoi Diamantopoulou, Ana Gvozdenovic i Nicola Aceto z Politechniki Federalnej (ETH) w Zurychu(Szwajcaria).

Dzięki rytmom dobowym organizm może synchronizować różne zadania w ciągu dnia, w tym ekspresję genów, funkcje odpornościowe i naprawę komórek. Już dawno zaobserwowano, że przewlekle zaburzone rytmy okołodobowe – na przykład w wyniku nieregularnych wzorców snu, jet lag lub pracy zmianowej – mogą zwiększać ryzyko wielu problemów zdrowotnych, w tym nowotworów. Nowsze prace wykazały, że rytmy okołodobowe nie tylko biorą udział w powstawaniu guza, ale także rządzą powiększaniem się nowotworu i powstawaniem przerzutów, głównej przyczyny zgonu pacjentów z nowotworami.

Aby wystąpiły przerzuty, komórki muszą oderwać się od pierwotnego guza, przeniknąć do krwioobiegu, a następnie osiedlić się w nowym narządzie. Jak wykazały badania, tempo, w jakim komórki nowotworowe odrywają się od guza pierwotnego i dostają się do krwioobiegu, oscyluje w ciągu dnia w rytmie zależnym od rodzaju raka. Na przykład rak piersi z większym prawdopodobieństwem daje przerzuty w nocy, podczas snu, natomiast rak prostaty i szpiczak mnogi są najbardziej aktywne pod tym względem w innych porach dnia.

Leki podać przed 16:30
Autorzy twierdzą, że można by wykorzystać te informacje podczas podawania chemio- i immunoterapii w optymalnym czasie. Praktyka dostarczania leków i terapii immunologicznych w określonych porach dnia jest znana jako chronoterapia.
„Tworzenie przerzutów oparte na rytmie okołodobowym powinno być postrzegane jako okazja do interwencji w najbardziej terminowy i skuteczny sposób – piszą autorzy.
– Chronoterapia może być cenną opcją leczenia w walce z rakiem”.

Badania kliniczne wykazały, że chronoterapia może zmniejszać nasilenie skutków ubocznych odczuwanych przez pacjentów, a także wpływać na skuteczność leczenia. Niedawne badanie wykazało, że pacjenci z czerniakiem, którzy otrzymywali leki immunoterapeutyczne przed 16:30, mieli prawie dwa razy większe szanse na przeżycie niż pacjenci, którym leki podawano później w ciągu dnia. Jak wskazują autorzy, optymalny czas podawania leków jest różny dla różnych typów raka i terapii, a na kliniczne korzyści chronoterapii mogą wpływać również takie czynniki, jak płeć pacjenta i podłoże genetyczne.

Znajomość rytmów okołodobowych komórek nowotworowych może pomóc także w rozpoznawaniu nowotworów. Komórki nowotworowe wytwarzają białka z różną szybkością w ciągu dnia, a niektóre z tych białek są wykorzystywane jako diagnostyczne markery molekularne. Pobierając biopsje i przeprowadzając badania w porze dnia, kiedy stężenie tych białek jest najwyższe, można by zmniejszyć ryzyko błędnej diagnozy.
„Wymagane będzie bardziej mechanistyczne zrozumienie tych procesów, aby w pełni uwolnić ich potencjał po stronie klinicznej” – piszą autorzy. – Zdefiniowanie kontrolowanego przez rytm okołodobowy czasu proliferacji i uwalniania krążących komórek nowotworowych do krwioobiegu w dodatkowych typach nowotworów może pomóc w określeniu optymalnego okna czasowego do podania terapii”.

Badania były wspierane przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych, Komisję Europejską, Szwajcarską Narodową Fundację Nauki, Szwajcarską Ligę ds. Raka oraz ETH Zürich.

Nauka i technologie

Odlotowe prezenty dla szkół - miłośnicy kosmosu będą w siódmym niebie

Odlotowe prezenty dla szkół - miłośnicy kosmosu będą w siódmym niebie!

2020-10-27, 16:03
Gość z Cambridge wygłosi wykład o gwiazdach, czarnych dziurach i Noblu

Gość z Cambridge wygłosi wykład o gwiazdach, czarnych dziurach i Noblu

2020-10-21, 21:12
20 października wieczorem spójrzmy w niebo Przed nami noc meteorów

20 października wieczorem spójrzmy w niebo! Przed nami noc meteorów!

2020-10-20, 15:10
Gardena: super ziemniak wyhodowany m.in. przez uczonych z UTP

Gardena: super ziemniak wyhodowany m.in. przez uczonych z UTP

2020-10-15, 16:30
UTP chce się przekształcić w Politechnikę. Uroczysta inauguracja i 70-lecie uczelni

UTP chce się przekształcić w Politechnikę. Uroczysta inauguracja i 70-lecie uczelni

2020-10-07, 14:31
Naukowcy opracowali kolejną, szybszą wersję testu na koronawirusa

Naukowcy opracowali kolejną, szybszą wersję testu na koronawirusa

2020-10-06, 20:56
Wykłady z daleka, ćwiczenia z bliska. Tak uczelnie radzą sobie w pandemii

Wykłady z daleka, ćwiczenia z bliska. Tak uczelnie radzą sobie w pandemii

2020-10-01, 16:35
Sukces studenta UTP: punktem wyjścia był włos, teraz potrzebny jest każdy głos

Sukces studenta UTP: punktem wyjścia był włos, teraz potrzebny jest każdy głos!

2020-09-09, 07:00
Srebro i brąz Trzy medale w strzelaniu dla studentów bydgoskiego UTP

Srebro i brąz! Trzy medale w strzelaniu dla studentów bydgoskiego UTP

2020-09-07, 21:00
Budują Centrum Pomocy Psychologicznej. Powstanie przy bydgoskim UKW

Budują Centrum Pomocy Psychologicznej. Powstanie przy bydgoskim UKW

2020-09-04, 08:05
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę