W Bałdach na Mazurach otwarto stację radioastronomiczną systemu LOFAR
W Bałdach pod Olsztynem uruchomiono w piątek pierwszą w Polsce stację radioastronomiczną należącą do europejskiego systemu LOFAR. Ten system to wieloantenowy radioteleskop, który ma pomóc naukowcom poznać odległe zakątki Wszechświata.
Stacja zbudowana w mazurskiej wsi Bałdy jest najbardziej na wschód wysuniętą częścią międzynarodowego systemu LOFAR, skonstruowanego przez holenderską agencję ASTRON. Składa się on obecnie z 50 stacji, czyli zespołów anten odbierających promieniowanie radiowe. Są one zlokalizowane w różnych krajach i połączone szybkim łączem internetowym. Dane zbiera od nich i opracowuje "superkomputer" w centrum zarządzania siecią w Groningen w Holandii.
Według naukowców taki system umożliwia obserwacje na bardzo niskich częstotliwościach, w zakresie słabo dotąd zbadanym przez radioastronomów. Ma kilkadziesiąt razy lepszą czułość i zdolność rozdzielczą niż największe z wykorzystywanych dotychczas radioteleskopów. Ułatwi nie tylko badanie obiektów z najdalszych zakątków Wszechświata, ale też monitorowanie środowiska kosmicznego w otoczeniu Ziemi. Anteny mogą być wykorzystywane do eksperymentów użytkowych z zakresu fizyki gleby, geofizyki czy nawigacji satelitarnej.
Stacja w Bałdach składa się z 96 zespołów anten radiowych LBA odbierających sygnały na częstotliwości 30-80 MHZ i takiej samej liczby anten HBA prowadzących obserwacje w zakresie 80-240 MHZ. Jak powiedział PAP prof. Andrzej Krankowski z Centrum Diagnostyki Radiowej Środowiska Kosmicznego na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim, po raz pierwszy w historii systemu LOFAR anteny były montowane na miejscu, a nie w fabryce. Dzięki temu łatwiej było przetransportować te urządzenia w częściach z Holandii.
Mazurska stacja jest pierwszą z trzech, które powstaną w Polsce. Pozostałe będą zlokalizowane w Borowcu niedaleko Poznania oraz w Łazach k. Bochni. Cała inwestycja powinna być gotowa na początku listopada. Za polską część projektu odpowiada konsorcjum POLFAR, powołane przez dziewięć ośrodków naukowych. Prace w Bałdach koordynuje Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, w Łazach - Uniwersytet Jagielloński, a w Borowcu - Centrum Badań Kosmicznych PAN.
Sfinansowanie polskiego udziału w międzynarodowym projekcie było jednym z największych grantów naukowo-badawczych przyznanym w ostatnich latach na dużą infrastrukturę badawczą. Ministerstwo Nauki przeznaczyło na ten cel ponad 25 mln zł.(PAP)
Zobacz także
W sobotę rusza II Europejski Tydzień Kodowania
2014-10-10, 14:18Ponad 100 imprez takich jak warsztaty z programowania komputerowego dla dzieci, dorosłych i osób starszych, zajęcia dla kobiet, warsztaty z elektroniki - odbędzie się podczas rozpoczynającego się w sobotę II Europejskiego Tygodnia… Czytaj dalej »
3657 linków usunęło Google z wyników wyszukiwania po prośbach z Polski
2014-10-10, 09:213657 linków zostało usuniętych od 29 maja br. z wyników wyszukiwania przez Google po prośbach z Polski. Wnioskowano o usunięcie 14 586 linków. W sumie z UE, Islandii, Norwegii, Liechtensteinu i Szwajcarii napłynęło 144 907 próśb… Czytaj dalej »
W Krakowie wręczono nagrody Narodowego Centrum Nauki
2014-10-09, 20:45Tegorocznymi laureatami nagród przyznawanymi młodym naukowcom przez Narodowe Centrum Nauki (NCN) zostali profesorowie Janusz Bujnicki, Michał Horodecki i Marcin Miłkowski. Wyróżnienia wręczono w czwartek w krakowskich Sukiennicach. Czytaj dalej »
Politechnika Gdańska będzie miała nowy superkomputer
2014-10-09, 17:41Politechnika Gdańska podpisała w czwartek umowę na dostawę superkomputera wartego 30 mln zł. Cały system zostanie zbudowany do końca tego roku. Będzie to pierwsze w Polsce urządzenie zdolne wykonać biliard operacji matematycznych… Czytaj dalej »
W Szwecji powstanie Europejskie Źródło Spalacyjne
2014-10-09, 08:37Najsilniejsze na świecie źródło neutronów do badań materii - Europejskie Źródło Spalacyjne - powstanie w szwedzkim Lund. Czytaj dalej »