W Bałdach na Mazurach otwarto stację radioastronomiczną systemu LOFAR
W Bałdach pod Olsztynem uruchomiono w piątek pierwszą w Polsce stację radioastronomiczną należącą do europejskiego systemu LOFAR. Ten system to wieloantenowy radioteleskop, który ma pomóc naukowcom poznać odległe zakątki Wszechświata.
Stacja zbudowana w mazurskiej wsi Bałdy jest najbardziej na wschód wysuniętą częścią międzynarodowego systemu LOFAR, skonstruowanego przez holenderską agencję ASTRON. Składa się on obecnie z 50 stacji, czyli zespołów anten odbierających promieniowanie radiowe. Są one zlokalizowane w różnych krajach i połączone szybkim łączem internetowym. Dane zbiera od nich i opracowuje "superkomputer" w centrum zarządzania siecią w Groningen w Holandii.
Według naukowców taki system umożliwia obserwacje na bardzo niskich częstotliwościach, w zakresie słabo dotąd zbadanym przez radioastronomów. Ma kilkadziesiąt razy lepszą czułość i zdolność rozdzielczą niż największe z wykorzystywanych dotychczas radioteleskopów. Ułatwi nie tylko badanie obiektów z najdalszych zakątków Wszechświata, ale też monitorowanie środowiska kosmicznego w otoczeniu Ziemi. Anteny mogą być wykorzystywane do eksperymentów użytkowych z zakresu fizyki gleby, geofizyki czy nawigacji satelitarnej.
Stacja w Bałdach składa się z 96 zespołów anten radiowych LBA odbierających sygnały na częstotliwości 30-80 MHZ i takiej samej liczby anten HBA prowadzących obserwacje w zakresie 80-240 MHZ. Jak powiedział PAP prof. Andrzej Krankowski z Centrum Diagnostyki Radiowej Środowiska Kosmicznego na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim, po raz pierwszy w historii systemu LOFAR anteny były montowane na miejscu, a nie w fabryce. Dzięki temu łatwiej było przetransportować te urządzenia w częściach z Holandii.
Mazurska stacja jest pierwszą z trzech, które powstaną w Polsce. Pozostałe będą zlokalizowane w Borowcu niedaleko Poznania oraz w Łazach k. Bochni. Cała inwestycja powinna być gotowa na początku listopada. Za polską część projektu odpowiada konsorcjum POLFAR, powołane przez dziewięć ośrodków naukowych. Prace w Bałdach koordynuje Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, w Łazach - Uniwersytet Jagielloński, a w Borowcu - Centrum Badań Kosmicznych PAN.
Sfinansowanie polskiego udziału w międzynarodowym projekcie było jednym z największych grantów naukowo-badawczych przyznanym w ostatnich latach na dużą infrastrukturę badawczą. Ministerstwo Nauki przeznaczyło na ten cel ponad 25 mln zł.(PAP)
Zobacz także
KE chce likwidować bariery na rynku cyfrowym
2015-03-25, 17:27KE przymierza się do usuwania barier na rynku cyfrowym w UE; chce ułatwić transgraniczny handel elektroniczny, uprościć zasady dotyczące podatku VAT oraz walczyć z internetowymi blokadami regionalnymi. W środę odbyła się pierwsza… Czytaj dalej »
Oprogramowanie Microsoftu znajdzie się na urządzeniach z Androidem
2015-03-24, 11:01Microsoft poinformował o podpisaniu umowy z 11 podmiotami oferującymi sprzęt elektroniczny z mobilnym systemem operacyjnym Android. Na mocy porozumienia ich urządzenia będą mieć fabrycznie zainstalowane programy pakietu Office i komunikator… Czytaj dalej »
Prezes Google'a zapowiada dalsze prace na inteligentnymi okularami
2015-03-24, 09:54Prezes wykonawczy Google Erick Schmidt zapewnił w wywiadzie dla amerykańskiego dziennika 'Wall Street Journal', że koncern nie rezygnuje z projektu inteligentnych okularów, po tym jak na początku roku zakończył sprzedaż Google Glass… Czytaj dalej »
Nowa aplikacja Instagrama umożliwia łączenie zdjęć w kolaże
2015-03-24, 08:43Fotograficzny serwis społecznościowy Instagram udostępnił w poniedziałek aplikację do łatwego i szybkiego łączenia wielu zdjęć w jedną kompozycję. Program Layout jest na razie dostępny tylko na urządzenia z systemem iOS. Czytaj dalej »
Stymulator nerwu ma zmniejszyć ciężką niewydolność serca
2015-03-23, 16:42Wszczepiony stymulator nerwu błędnego ma zmniejszyć ciężką niewydolność serca u pacjentki, która od lat cierpi na tę chorobę. Pierwszą taką operację w Polsce wykonali przed tygodniem lekarze 4. Wojskowego Szpitala Klinicznego… Czytaj dalej »