44 minuty
2023-04-13
Producent: PR GdańskAutor/Autorzy: Alicja Samolewicz-Jeglicka
Realizacja: Aleksandra Woźniak
Czas: 22’59”
Streszczenie:
Reportaż „44 minuty” to poruszająca opowieść o smutku, który miesza się z nadzieją. W nienachalny i nieprzerysowany sposób dotyka bardzo trudnego tematu, wręcz chowanego w dzisiejszych czasach. To historia, która nie pozostawia nikogo obojętnym. Wzbudza wręcz skrajne emocje: złość, gniew, nawet lęk. Ale – co może zaskoczyć – daje niesamowitą, nieopisaną siłę i nadzieję.
To również historia o tym jak 44 minuty mogą zmienić czyjeś życie. Dla jednych, ten czas może się dłużyć, dla innych, wręcz przeciwnie, będzie to chwila. Ale czy te 44 minuty mogą zupełnie zmienić żyje? Zmienić czyjeś podejście do tego co ważne, a co błahe? Historia opowiedziana w tym reportażu, jak pisali słuchacze może wywołać „tsunami emocji”. Co ważne – na pewno każdego z nas pobudzi, choćby do krótkiej do refleksji.
Balkon
2023-04-13
Producent: PR LublinAutor/Autorzy: Maria Brzezińska
Realizacja: Jarosław Gołofit
Czas: 27’34”
Streszczenie:
„Balkon” – słuchowisko poetyckie, adaptacja radiowa tomu poezji Krystyny Lenkowskiej „Balkon” (Instytut Literatury, Augustów, 2021); wiersze o późnej starości rozpisane (zamysł Autorki) na dwa przenikające się kobiece głosy, sumujące doświadczenie życiowe wielu kobiet. Jedna z postaci, pogodzona z trudną rzeczywistością, obserwuje świat z balkonu swego pokoju w ośrodku pomocy o symbolicznej nazwie „Geras”. Druga, lekarka z zawodu, długo buntuje się przeciw własnej starości, bezradności, otoczeniu, które nie odpowiada poziomowi jej dawnego życia. Według wskazań poetki Krystyny Lenkowskiej te wiersze „należy czytać jak prozę”, zawierają bowiem wiele składowych tzw. „prozy życia”, a więc są dalekie od stereotypowych przedstawień późnego wieku jako „czasu smutku i zgorzknienia”.
W radiowej adaptacji teksty poetyckie przenikają się z nagraniami reporterskimi z Ośrodka Pomocy Społecznej (nagranie – Maria Brzezińska) i muzyką (fragmenty kompozycji Krzysztofa Pendereckiego „Sinfonietta” w wykonaniu wirtuoza akordeonu Macieja Frąckiewicza, CD DUX, 2013).
„Balkon” – słuchowisko poetyckie, adaptacja radiowa tomu poezji Krystyny Lenkowskiej „Balkon” (Instytut Literatury, Augustów, 2021); wiersze o późnej starości rozpisane (zamysł Autorki) na dwa przenikające się kobiece głosy, sumujące doświadczenie życiowe wielu kobiet. Jedna z postaci, pogodzona z trudną rzeczywistością, obserwuje świat z balkonu swego pokoju w ośrodku pomocy o symbolicznej nazwie „Geras”. Druga, lekarka z zawodu, długo buntuje się przeciw własnej starości, bezradności, otoczeniu, które nie odpowiada poziomowi jej dawnego życia. Według wskazań poetki Krystyny Lenkowskiej te wiersze „należy czytać jak prozę”, zawierają bowiem wiele składowych tzw. „prozy życia”, a więc są dalekie od stereotypowych przedstawień późnego wieku jako „czasu smutku i zgorzknienia”.
W radiowej adaptacji teksty poetyckie przenikają się z nagraniami reporterskimi z Ośrodka Pomocy Społecznej (nagranie – Maria Brzezińska) i muzyką (fragmenty kompozycji Krzysztofa Pendereckiego „Sinfonietta” w wykonaniu wirtuoza akordeonu Macieja Frąckiewicza, CD DUX, 2013).
Bez lęku
2023-04-13
Producent: PR BiałystokAutor/Autorzy: Dominika Dębska
Realizacja: Dominika Dębska
Czas: 21’50”
Streszczenie:
Na Podlasiu nazywają go aniołem, który przeprowadza umierających na drugą stronę rzeki życia. Dr Paweł Grabowski porzucił karierę chirurga onkologicznego w wielkim mieście, by pomagać samotnym, starym i schorowanym mieszkańcom wyludniających się podlaskich wsi. Kiedy w Michałowie zakładał pierwsze wiejskie hospicjum domowe, Podlasie stanowiło białą plamę na mapie opieki paliatywnej, a starsze osoby umierały z błahych powodów, z braku dostępu do lekarza i profesjonalnej opieki medycznej. Po latach udało się tu stworzyć nie tylko świetnie działające hospicjum domowe, które zapewnia innowacyjną opiekę chorym na europejskim poziomie. Dzięki hojności darczyńców powstało także hospicjum stacjonarne, w którym starsi i schorowani pacjenci z godnością dożywają ostatnich dni.
By nie pozwolić wygrać złu
2023-04-13
Producent: PR KatowiceAutor/Autorzy: Dorota Stabik
Realizacja: Jacek Kurowski
Czas: 18’37”
Streszczenie:
Irena Gut-Opdyke była młodą dziewczyną kiedy wybuchła II wojna światowa. Mimo, że sama wiele wycierpiała, zaryzykowała swoje życie i podjęła się ratowania kilkunastu Żydów. Choć w obecnych Piekarach Śląskich mieszkała tylko chwilę to miejscowi bibliotekarze zasadzili dla niej drzewko pamięci. Inicjatorem tej akcji był opiekun Izby Regionalnej w Piekarach Śląskich, Łukasz Żywulski. O tym czego dokonała Irena chętnie opowiada także jej jedyna córka, Jeannie Obdyke Smith, która mieszka w Stanach Zjednoczonych Ameryki.
Edyta
2023-04-13
Producent: PR WrocławAutor/Autorzy: Błażej Michalski - scenariusz
Reżyseria: Agata Skowrońska
Realizacja: Mariusz Huszno
Czas: 59’29”
Streszczenie:
Miasto Wrocław świętowało w 2022 Rok Edyty Stein, aby przypomnieć mieszkańcom i gościom z całego świata historię niezwykłej Myślicielki XX wieku – Patronki Europy, która w 1942 r. została zgładzona w komorze gazowej w Auschwitz-Birkenau.
Opowieść ta porusza do dziś umysły nie tylko filozofów, ale i narody Europy. Ta niemiecka patriotka, żydowskiego pochodzenia była cenioną filozofką, uczennicą Edmunda Husserla, twórcy fenomenologii, aktywną, nauczycielką, prelegentką i obrończynią praw kobiet.
Historię jej drogi życiowej odsłania najnowsze słuchowisko, które zrealizowało na koniec Roku Edyty Stein - w ramach współpracy z wrocławskim Centrum Historii Zajezdnia (Ośrodek „Pamięć i Przyszłość”) - Radio Wrocław.
Ta nietuzinkowa opowieść oprowadza słuchaczy przez meandry życia Edyty Stein, znanej jako św. Teresa Benedykta od Krzyża.
Inny wśród innych
2023-04-13
Producent: Radio ŁódźAutor/Autorzy: Monika Gosławska
Realizacja: Jarosław Czajka
Czas: 25’25”
Streszczenie:
Reportaż „Inny wśród innych” opowiada o tym, jak opoczyński oberek trafił na salony. Zwrócił na niego uwagę Tadeusz Sygietyński, który prowadził badania terenowe na ziemi opoczyńskiej. Było to wtedy, gdy tworzył Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze.
W tym roku mija 75 lat od powstania zespołu - do dziś opoczyński oberek otwiera każdy koncert Mazowsza.
Mamo
2023-04-13
Producent: PR ŁódźAutor/Autorzy: Kamila Litman
Realizacja:
Czas: 22’30”
Streszczenie:
„W macierzyństwie wiele kobiet czuje się bardzo samotnie i o tym nie mówią” – opowiada młoda mama dwóch dziewczynek. W jej życiu rodzicielstwo nie jest cukierkową przygodą pełną radosnych chwil. Kobieta cierpi na depresję, ostatnio trafiła do szpitala psychiatrycznego z myślami samobójczymi. Wszystko przez lęki i poczucie samotności.
Bohaterki reportażu to trzy młode matki. Z przygodą rodzicielską radzą sobie jak potrafią, choć nie zawsze wszystko działa tak jak powinno. Najczęściej poszkodowane są one same. Upadają, rozklejają się, czują, że nie dają rady. Samotność, nadmierna odpowiedzialność, presja otoczenia – wszystko to sprawia, że ostatecznie czują się bezsilne.
W XXI wieku o problemach psychicznych młodych matek mówi się coraz więcej. Hasła „mam depresję”, czy „jestem na lekach” nie wprawiają w osłupienie. Ale nadal niewiele osób wie, jak rozmawiać z osobą w kryzysie. „Co można z robić z taką matką, która cały czas płacze?” – pyta jedna z bohaterek reportażu.
Młynek Marysi
2023-04-13
Producent: PR KielceAutor/Autorzy: Magdalena Galas-Klusek
Realizacja: Michał Pastuszka
Czas: 13’45”
Streszczenie:
Jak młynek do kawy mógł uratować życie całej rodziny? A może miał specjalną moc?
10-letnia Marysia z Pardołowa w Świętokrzyskiem była jednym z miliona polskich dzieci wysłanych do pracy przymusowej w Niemczech. Jak udało jej się wrócić do Ojczyzny?
Na wieczne oddanie
2023-04-13
Producent: PR SzczecinAutor/Autorzy: Katarzyna Wolnik-Sayna
Realizacja: Wawrzyniec Szwaja
Czas: 20’04”
Streszczenie:
Miłość nie jedno ma imię...
W chrześcijaństwie definiowana jest jako „dążenie bytu do dobra", uważana jest za najważniejszą cnotę oraz sens życia człowieka. Według Sternberga, amerykańskiego psychologa to między innymi wzajemne dzielenie się przeżyciami oraz dobrami duchowymi i materialnymi, dawanie i otrzymywanie uczuciowego wsparcia. STOP. Teorie na bok. Teraz samo życie.
Bohaterowie reportażu - Pani Magda i Pan Łukasz to ludzie, których życie nie rozpieszczało. Trzeba mieć w sobie dużo miłości, by przetrwać, udźwignąć to, co przyniósł im los. Magda przeżywała wraz z mężem jego chorobę, towarzyszyła mu w każdej złej chwili. W końcu podjęła decyzję, która zmieniła wszystko.
Nie chcę zginąć w swoim domu
2023-04-13
Producent: PR KoszalinAutor/Autorzy: Anna Winnicka
Realizacja: Paweł Kużel
Czas: 28’19”
Streszczenie:
Nadia z rodziną z Czernihowa wyjechała dziesiątego dnia wojny. Do Koszalina rodzina przyjechała po kilku dniach wyczerpującej podróży. Po roku czasu pani Nadia zadomowiła się w Koszalinie, ale sercem jest w Ukrainie. Mówi, że do Czernihowa wróci, jak tylko będzie tam bezpiecznie. Anna Winnicka z panią Nadią spotyka się już drugi raz - choć od pierwszego spotkania minął rok, to ból jest jeszcze większy...
Niecodzienne zapiski, codziennego życia
2023-04-13
Producent: PR KoszalinAutor/Autorzy: Katarzyna Kużel
Realizacja: Paweł Kużel
Czas: 40’45”
Streszczenie:
Janina Turek była kronikarką codziennego życia. Na tysiącach kartek, pocztówek i zeszytów zapisała swoje życie i Krakowa, w którym mieszkała. To wszystko stało się inspiracją do prac naukowych, dziennikarskich tekstów i wystaw.
Reportaż powstał dzięki dzieciom Janiny Turek: Ewie Janeczek i Lesławowi Turkowi oraz Magdalenie Turek - żonie Lesława, a także Magdalenie Gurzędzie - Turek i Pawłowi Turkowi.
Nikifor z Trójkąta
2023-04-13
Producent: Studio Reportażu i Dokumentu Polskiego RadiaAutor/Autorzy: Magdalena Skawińska
Realizacja: Maciej Kubera
Czas: 42’10”
Streszczenie:
Trójkąt to potoczna nazwa jednego z osiedli we Wrocławiu. Jest odniesieniem do położonego na Atlantyku Trójkąta Bermudzkiego, gdzie - według fascynatów zjawisk paranormalnych w niewyjaśnionych okolicznościach - doszło do wielu zaginięć statków, jachtów i samolotów. Wrocławski Trójkąt to część miasta wyznaczona trzema ulicami, gdzie dochodziło do wielu zdarzeń kryminalnych. Od kilku lat struktura społeczna się tu zmienia. Mieszkania w starych, poniemieckich kamienicach kupuje wielu młodych ludzi. Zarówno nowi, jak i starzy mieszkańcy remontują nie tylko swoje lokale, ale także elewacje zabytkowych kamienic. Wciąż jednak są lokale pozbawione podstawowych wygód, jak choćby toalety czy łazienki. To tutaj, w świetlicy kościoła Chrześcijan Baptystów, poznali się Piotr Damasiewicz, muzyk jazzowy i Jakub Plączkowski. Ten drugi, to artysta amator, którego matka wychowywała sama. W wyniku niedotlenienia w czasie porodu ma dziecięce porażenie mózgowe i w związku z tym wiele dysfunkcji. Rysowanie pozwala mu wypowiadać się o świecie swoim indywidualnym językiem. Podobnie jak Nikifor z Krynicy, Jakub doświadcza problemów ze zdrowiem, niedostatku i początkowego braku zrozumienia.
Odcienie solidarności
2023-04-13
Producent: Program 1 Polskiego RadiaAutor/Autorzy: Urszula Żółtowska-Tomaszewska, Antoni Rokicki
Realizacja: Urszula Żółtowska-Tomaszewska, Antoni Rokicki
Czas: 19’40”
Streszczenie:
Rok wojny w Ukrainie oczami wolontariuszy i mieszkańców przygranicznych miejscowości, sąsiadujących z Ukrainą. Opowieść o strachu i nadziei ludzi, którzy nie obserwują wojny jedynie z radia czy telewizji, ale odczuwają jej bliskość każdego dnia…
Które wydarzenia ostatnich 12 miesięcy były dla nich najważniejsze…?
W reportażu wystąpi m.in.: Beata i Jerzy Rosołowscy z Kryłowa; Anton – informatyk z Przemyśla; Agnieszka Sztajer – anglistka, filozof, poetka z Lublina, która dzień przed wybuchem wojny napisała pewien wiersz haiku, nawiązujący do wydarzeń, które nadeszły następnego dnia ranem…
Pamięć znaczy życie
2023-04-13
Producent: Radio BiałystokAutor/Autorzy: Alicja Pietruczuk, Lech Pilarski
Realizacja: Alicja Pietruczuk
Czas: 47’58”
Streszczenie:
Historia przywróciła im godność. Powstańcy zostali przez carat pozbawieni honorowej śmierci przez rozstrzelanie i publicznie powieszeni na Rynku Łukiskim w Wilnie, a ich ciała w tajemnicy, nocą zakopano na Górze Zamkowej w rosyjskiej twierdzy Wilno. Była to zbiorowa, anonimowa mogiła. W 2017 podczas prac archeologicznych przypadkowo natknięto się na niezidentyfikowane szczątki ludzkie. Badania genetyczne pozwoliły ustalić ich tożsamość – należały do straconych dowódców powstania styczniowego w Wielkim Księstwie Litewskim, w tym do generała Zygmunta Sierakowskiego i i Konstantego Kalinowskiego.
Konstanty Kalinowski czyli Kastuś Kalinouski był działaczem niepodległościowym, komisarzem powstańczego Rządy Narodowego na Litwę i Białoruś, dziennikarzem i prawnikiem. Jest bohaterem narodowym Polski, Litwy i Białorusi. Urodził się w Mostowlanach koło Bobrownik, jego imię nosi jedna z centralnych ulic Białegostoku, ale niewiele o nim wiemy. 22 listopada 2019 roku został uroczyście pochowany na Starej Rossie w Wilnie wraz z Zygmuntem Sierakowskim i 18 innymi powstańcami styczniowymi. Miał zaledwie 25 lat, gdy oddał życie za wolność bliskich mu narodów. W tym roku mija 185. rocznica jego urodzin i 160. rocznica Powstania Styczniowego.
POST MORTEM. Historia Zofii Dwornik
2023-04-13
Producent: Muzeum Tradycji Niepodległościowych w ŁodziAutorzy scenariusza: Mikołaj Szczęsny i Sebastian Adamkiewicz (współpraca)
Realizacja dźwiękowa: Andrzej Papajak
Produkcja: Jacek Wawrzynkiewicz
Muzyka: Marcin Nenko
Czas: 62’53”
Streszczenie:
Jest rok 1950. Rozwija się powstała w 1948 roku łódzka Szkoła Filmowa. Jest oazą wolności na pustyni polskiego stalinizmu. Jedną ze studentek reżyserii w szkole jest Zofia Dwornik - osoba ambitna, marząca o robieniu własnych filmów. Pewnego wieczoru ujawnia głęboko skrywaną tajemnicę i jej życie ulega diametralnej zmianie. Równolegle inny student reżyserii rozpoczyna swoją drogę w świecie filmu. Losy obojga przeplatają się w cieniu Zbrodni Katyńskiej. Bohaterowie spotykają w niezrealizowanym pomyśle na scenariusz filmu Andrzeja Wajdy - pomyśle autorstwa Hanny Krall.
W rolach głównych: Adam Woronowicz, Jadwiga Jankowska-Cieślak oraz Sandra Korzeniak.
W pozostałych rolach: Wiktoria Kruszczyńska, Magdalena Kuta, Cezary Nowak, Jan Łuć, Marta Ojrzyńska, Dominika Probachta, Piotr Seweryński, Paweł Tomaszewski, Krzysztof Zarzecki oraz zespół Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi.
Ze specjalnym udziałem Hanny Krall i Michała Nogasia.
Powrót
2023-04-13
Producent: PR OlsztynAutor/Autorzy: Alicja Kulik
Realizacja: Marian Dąbrowski
Czas: 30’20”
Streszczenie:
Historia Pani Oli to opowieść o szczęściu i rozpaczy, o prawdzie i kłamstwie, o lęku i odwadze oraz o wdzięczności i nadziei – o wszystkim, czego doświadczamy w sytuacji granicznej.
Powrót z frontu
2023-04-13
Producent: PR LublinAutor/Autorzy: Dominik Gil
Realizacja: Dominik Gil
Czas: 26’10”
Streszczenie:
Polska wolontariuszka Grażyna Aondo-Akaa niosąca pomoc humanitarną Ukraińcom otarła się o śmierć w trakcie ostrzału Bachmutu. Cudem uratowana przez towarzyszącego jej przyjaciela Kamila Moskala nie żali się na zły los, mimo że amputowano jej nogę. Mówi o człowieczeństwie. Nie skarży się na ból, ale na sytuację niepełnosprawnych pozostawionych samym sobie na terenach ogarniętych wojną we wschodniej Ukrainie. Jest nauczycielką akademicką, ale ze względu na bezmiar cierpienia pojechała na front, bo taki jest jej imperatyw moralny. Tak trzeba się w tej sytuacji zachować. Reporter odwiedza ją w szpitalu w Krakowie. To jej miasto. Wcześniej udzielała się tu jako wolontariuszka Katolickiego Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych i Ich Przyjaciół „Klika”. Na profilu organizacji, w mediach społecznościowych umieszczała relacje z wyjazdów na Ukrainę. Chciała pokazać tym, którzy wspierali jej konwój, jak ważne jest to dla cierpiących, niewinnych ludzi pozbawionych jakiejkolwiek pomocy. Myśli o powrocie na Ukrainę.
Fragmenty postów czyta Monika Gil. Ilustracja muzyczna – Artur Giordano.
Rola mojego życia
2023-04-13
Producent: Program 1 Polskiego RadiaAutor/Autorzy: Urszula Żółtowska-Tomaszewska
Realizacja:
Czas: 29’30”
Streszczenie:
Reportaż Urszuli Żółtowskiej-Tomaszewskiej o kreacji Gustawa Holoubka w „Dziadach".
„Dziady" w reżyserii Kazimierza Dejmka są spektaklem otoczonym legendą. Duża w tym zasługa odtwórcy roli Gustawa-Konrada, czyli Gustawa Holoubka.
Premiera „Dziadów" Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierza Dejmka odbyła się 25 listopada 1967 roku w Teatrze Narodowym w Warszawie. Było to coś więcej niż zwykły spektakl. Przedstawienie stało się impulsem studenckich protestów i początkiem Marca '68. To właśnie z tego ruchu wykluła się demokratyczna opozycja w Polsce.
W główną rolę Gustawa-Konrada wcielił się w „Dziadach" Dejmka Gustaw Holoubek. Był on nie tylko wybitnym aktorem teatralnym i filmowym, ale także reżyserem i dyrektorem teatrów, pedagogiem, prezesem Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i Filmu, członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, posłem na Sejm PRL VII i VIII kadencji oraz senatorem I kadencji. Holoubek zmarł 6 marca 2008 roku.
Są ludzie na tym świecie, uwierz mi
2023-04-13
Producent: PR KrakówAutor/Autorzy: Anna Piekarczyk
Realizacja: Anna Piekarczyk
Czas: 37’35”
Streszczenie:
Reportaż zatytułowany „Są ludzie na tym świecie, uwierz mi" to zapis prawie rocznej relacji, która powstała w efekcie wojny w Ukrainie. Monika i Rafał to para Polaków na stałe mieszkających w Niemczech, którzy zmobilizowali do pomocy Ukrainie społeczności niewielkich, niemieckich miasteczek. Tam, gdzie wojna w Ukrainie wydaje się kwestią znacznie bardziej absurdalną, niż w Polsce, a Kraków miastem graniczącym niemal ze strefą wojenną, Monika przeciera szlak i przekracza bariery dzielące prowincję i Polonię. Organizuje wraz z Rafałem akcję charytatywną na olbrzymią skalę.
Nawiązujemy kontakt tuz po wybuchu wojny. Początkowo pomagam Monice i Rafałowi w poszukiwaniu miejsc, do których w pierwszej kolejności powinna trafić pomoc, głównie leki, jedzenie i wsparcie dla wojska. Ta współpraca rozwija się i z czasem zapraszam Monikę do codziennej audycji „Przed hejnałem", którą prowadzę na antenie Radia Kraków. Od tamtej pory nasza relacja zacieśnia się, a w efekcie kilku miesięcy transportów rzeczy na front i znajdowania domów dla ukraińskich kobiet i dzieci powstaje dźwiękowa korespondencja z drugiego planu wojny. Wtedy upewniam się, że zasługuje ona na format reportażowy.
Przez ponad pół roku Monika wysyła do mnie wiadomości głosowe, relacjonując akcje pomocowe, dzieląc się obserwacjami i refleksjami na temat życia w Niemczech, kontaktów społecznych i różnic między Polakami i Niemcami. W relacjach słychać kontrowersje związane z niemieckim społeczeństwem, codziennością Polonii i zmieniającym się stosunkiem pomagających do Ukraińców. Wybrzmiewa też bardzo osobista refleksja o Polakach i Niemcach, o zakorzenionych głęboko różnicach i próbie solidarności, jaką podejmują zwykli ludzie. Opowieść trwa przez cały rok wojny i zarówno jej początek, jak i miniona połowa przegląda się w relacjach bohaterów materiału. Początkowe zachłyśnięcie pomocą Ukrainie, obserwowane także w Polsce ustępuje z czasem miejsca chłodniejszej analizie rzeczywistości, nie pozbawionej goryczy i rozczarowań. Relacja zatrzymuje się w punkcie, w którym wydaje się wszyscy jesteśmy dzisiaj.
To są właśnie Nowinki
2023-04-13
Producent: PR ŁódźAutor/Autorzy: Kamila Litman
Realizacja:
Czas: 22’04”
Nowinki to maleńka wieś w środku lasu położona gdzieś w Polsce, z dala od wszystkiego, co wydaje się ważne. Mieszkańcy Nowinek nie dbają o pamięć, żyją z dnia na dzień i odchodzą, zostawiając po sobie niewiele śladów.
Reporterka dowiedziała się o Nowinkach z artystycznej książki zatytułowanej „Na ile pamiętam..." przygotowanej przez studentkę warszawskiej ASP, Anetę Zdziech - wnuczkę mieszkańców wsi. To ona staje się przewodniczką po miejscu położonym na końcu świata.
Ukrainian pride
2023-04-13
Producent: Polskie Radio S.A.Autor/Autorzy: Weronika Puszkar
Realizacja:
Czas: 22’40”
Streszczenie:
Ludzie uciekający przed wojną często zabierali ze sobą swoje domowe zwierzęta. Dużo większy problem stanowiły jednak zwierzęta egzotyczne. Do pociągu nie można zabrać przecież lwa czy tygrysa. Zwierzętami w państwowych ogrodach zoologicznych zajęli się ich pracownicy, którzy zdecydowali się zostać. Wojna jednak pokazała inny problem.
Mimo tego, że w 2021 roku wprowadzono na Ukrainie zakaz posiadania egzotycznych zwierząt przez osoby prywatne, wiele osób nadal trzyma je w domach. Zazwyczaj na handel. To m.in. lwy, tygrysy a nawet krokodyle. Często są traktowane paralizatorem albo wyrywa się im zęby i paznokcie, żeby nie stanowiły zagrożenia. Kiedy Rosja zaatakowała Ukrainę, ludzie uciekali, zabierając ze sobą zwierzęta domowe, ale zostawiając te egzotyczne. Niektórzy zgłaszali się do Natalii Popovej, która stworzyła dla nich azyl. Pomóc postanowili również Polacy, m.in. pracownicy poznańskiego zoo. Zorganizowali transport dla dużych zwierząt. W sumie udało się pomóc w ewakuacji blisko 200 zwierząt.
Usłyszeć wojnę
2023-04-13
Producent: IAR Polskie Radio S.A.Autor/Autorzy: Maciej Jastrzębski
Realizacja: Maciej Jastrzębski
Czas: 36’45”
Streszczenie:
Każda wojna wywiera ogromny wpływ na ludzi, nawet jeśli nie są bezpośrednio dotknięci jej tragedią. Rosyjska inwazja na Ukrainę odcisnęła swoje piętno na artystach. Pisarze, poeci, malarze, czy muzycy starają się opowiedzieć o koszmarze wojny i swoich wewnętrznych przeżyciach, wykorzystując tworzywo, z którym pracują. Ukraińcy doświadczają wojny pięcioma zmysłami. Jak więc opowiedzieć o ich tragedii mając do dyspozycji tylko jeden zmysł? „Usłyszeć wojnę”, to reportaż Macieja Jastrzębskiego, w którym kujawsko-pomorski kompozytor i muzyk Waldemar Knade, słuchając opowieści trójki Ukraińców, stara się oddać targające nim i bohaterami reportażu uczucia za pomocą dźwięków.
W organach zapisane
2023-04-13
Producent: PR Zachód (Zielona Góra)Autor/Autorzy: Cezary Galek
Realizacja: Cezary Galek
Czas: 42’
Streszczenie:
W małej miejscowości Głogusz koło Sulechowa w woj. lubuskim stare instrumenty odzyskują swoja dawną świetność. Organmistrz Adam Olejnik uprawia rzadki zawód wymagający nie tylko specyficznych zdolności i umiejętności, ale także pasji i poświęcenia. Od pewnego czasu zespół Pana Adama realizuje projekt restauracji zabytkowych organów Bazyliki Archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie. Tamtejsza polska parafia uzyskała pomoc Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą – Polonika, który ogłosił stosowny konkurs na realizację tego wyjątkowego, biorąc pod uwagę kontekst historyczny i kulturowy, zadania. Na ziemię lubuską ze Lwowa najpierw przyjechały piszczałki, później dalsze części organów. Z instrumentem łączy się też ściśle los Witalija Czyżewskiego i jego rodziny, który od początku prac we Lwowie i Głoguszu uczestniczy w pracach zespołu. Jest urodzonym w Estonii Ukraińcem, którego polskie korzenie sięgają przedwojennego Lwowa. Miłość do organów realizowana między innymi muzyczną aktywnością w polskiej parafii pw. Św. Antoniego we Lwowie, uczyniła z niego nie tylko wysokiej klasy fachowca w tej branży, ale co najważniejsze pozwoliła poczuć się Polakiem. W ten sposób polska historia lwowskich katedralnych organów wzbogaciła się o całkiem nowe wątki.
Audycja z muzyką specjalnie skomponowaną na potrzeby reportażu i w wykonaniu autora z wykorzystaniem brzmienia oryginalnych piszczałek remontowanych w Polsce organów.
Wagner wraca do domu
2023-04-13
Producent: PR GdańskAutor/Autorzy: Anna Rębas
Realizacja: Stefan Kotiuk
Czas: 25’32”
Streszczenie:
To historia o życiu pełnym pasji, miłości, namiętności i uporu.
O miłości do morza, żeglowania, kobiety i do Polski.
Bohater reportażu wypłynął z Gdyni w lipcu 1932 roku w rejs dookoła świata, sam rejs zajął mu 7 lat.
W 1939 r. wybuchła wojna. Żeglarz nie mógł wrócić do kraju.
Wojna zastała go w Wielkiej Brytanii. Wagner po wojnie nie zdecydował się oddać paszportu II Rzeczypospolitej. Proponowano mu przyjazd. Jednak nie ufał nowej władzy.
Został na emigracji i osiedlił się na Brytyjskich Wyspach Dziewiczych na Karaibach.
Wraz z żoną Brytyjką Mabel Wagner i dziećmi stworzył sobie tam nowy dom i rodzinę, ale zawsze tęsknił za Polską.
Nigdy nie wyrzekł się ojczyzny. Zawsze do niej „płynął”.
Zmarł na Florydzie w 1992 roku nie odwiedziwszy kraju.
90 lat później - w lipcu 2022 roku - w gdyńskiej marinie pojawił się polonijny żeglarz i przyjaciel Wagnera z Chicago – kpt. Andrzej Piotrowski.
Po 40 dniach rejsu dotarł do Gdyni, kończąc symbolicznie rejs swojego przyjaciela.
Wspomnienia jego spotkań z Wagnerem wracają w reportażu Anny Rębas.
Waleczne serce
2023-04-13
Producent: PR PiKAutor/Autorzy: Michał Zaręba
Realizacja: Michał Zaręba
Czas: 20’36”
Streszczenie:
Asia i Grzegorz - znają się kilka lat, a nawet pracują w podobnym zawodzie. Przypadkowa rozmowa sprawiła, że mogą sobie pomóc. To historia o pokonywaniu matczynych lęków i walce o zdrowie dziecka.
Wielka wojna małych i dużych
2023-04-13
Producent: PR PiKAutor/Autorzy: Żaneta Walentyn
Realizacja: Żaneta Walentyn
Czas: 30’56”
Streszczenie:
Uwielbiają zwierzęta, godzinami potrafią opowiadać o psach, kotach czy papugach, zwłaszcza tych, które pozostały w ich ojczyźnie Ukrainie. Wojnę kojarzą z Rosjanami, rakietami i godzinami spędzonymi w schronie - ocalałe dzieci, które na najróżniejsze sposoby przedostawały się do Polski, by uciec przed wojną. Czy dni, tygodnie, a czasami wojenne miesiące pozostawiły w ich psychice jakiś ślad? Czy ucieczka do Polski budzi w ich dorosłych opiekunach wątpliwości co do słuszności swojej decyzji?
- Może to zdrada kraju uciekać w obliczu wojny? - zastanawia się jedna z bohaterek reportażu. W audycji wykorzystano fragmenty Ukraińskiego Memoriału Pamięci Ofiar Wojny, opublikowanego w jednym z portali społecznościowych.
Wózek biało-niebieski
2023-04-13
Producent: PR PiKAutor/Autorzy: Michał Słobodzian
Realizacja: Michał Słobodzian
Czas: 19’46”
Streszczenie:
Podjęta świadomie lub bezwiednie, w tym przypadku niemal zawsze może mieć dramatyczne konsekwencje. Skutki złej decyzji można tak naprawdę ocenić po latach. „Wózek biało-niebieski" to opowieść o Julii, której stworzony przez dorosłych system nie dawał szans na w miarę normalne życie.
Wyluzowana ciocia
2023-04-13
Producent: Program 3 Polskiego RadiaAutor/Autorzy: Adam Bogoryja-Zakrzewski
Realizacja: Agnieszka Szczepańczyk
Czas: 32’53”
Streszczenie:
Reportaż o zbrodni, którą trudno zrozumieć. Nawet prokuratura w Poznaniu prowadząca śledztwo nie potrafi zrozumieć, jak mogło dojść do tak wyjątkowego przestępstwa. Rzecz o porwaniu w biały dzień w Poznaniu i gwałcie w lipcu ub.r. na 14-letniej Katarzynie. Gwałtu dokonał 17-letni Alan O. z polecenia 39-letniej Pauliny K. - kobiety, która zgromadziła wokół siebie grupę młodzieży. Dlaczego miała na nią tak silny wpływ? Co zdecydowało, że nieletni i małoletni wykonywali jej polecenia: upokarzania koleżanki należącej do ich grupy, przyzwolenia na gwałt, filmowania go?
Kim jest tajemnicza Paulina K. - główna oskarżona w tej zbrodni?
Jej oraz gwałcicielowi grozi do 15 lat więzienia. Udaje się dotrzeć do zgwałconej dziewczynki, jej mamy oraz mamy gwałciciela. Rozmowy z nimi oraz sąsiadami budują obraz środowiska patologicznego, z którego wywodzi się główna oskarżona.
Nagrania do reportażu są realizowane od lipca ubiegłego roku, ze względu na toczące się śledztwo i ograniczone możliwości dotarcia do rozmówców. Audycja ta jest opisem zdarzeń, które udało się udokumentować jeszcze przed zakończeniem śledztwa i sformułowaniem aktu oskarżenia. Termin sporządzenia aktu oskarżenia nie jest znany.
Ze względu na toczące się postępowanie prokurator nie zgadza się na nagrania rozmów z osobami zatrzymanymi w areszcie pod zarzutami porwania i gwałtu oraz małoletnimi skierowanymi do ośrodków wychowawczych dla młodzieży.
Autor planuje dotrzeć do uczestników tej tragedii po zakończeniu śledztwa, gdy sprawa trafi z prokuratury do sądu.
Zaczęło się od pradziadka…
2023-04-13
Producent: PR RzeszówAutor/Autorzy: Iwona Piętak
Realizacja: Iwona Piętak
Czas: 20’39”
Streszczenie:
Barwna opowieść o spotkaniu wielopokoleniowej rodziny Kuźniarów z Albigowej na Podkarpaciu, której członków łączą wspólne korzenie, a różnią zawody, pasje, dążenia, aspiracje. Są lekarzami, nauczycielami, ogrodnikami, technikami, rolnikami, ale nade wszystko doceniają siłę rodzinnych więzi. Spotkali się po raz pierwszy w 2022 roku w gronie ponad stu krewnych mieszkających w różnych częściach Podkarpacia.
Partnerzy i Patroni Honorowi:
Grand PiK 2023
Patroni medialni:
Kontakt
e-mail: grandpik@radiopik.plDorota Gruszka - sekretarz konkursu
tel. 600 226 687
e-mail: dorotagruszka@radiopik.pl
Ewa Dąbska
tel. 608-056-053
e-mail: ewadabska@radiopik.pl
Żaneta Walentyn
tel. 608-695-602
e-mail: zanetawalentyn@radiopik.pl