• W środku słońca gromadzi się popiół / Inside the Sun Gathers Ash
2014-09-03
Producent / Producer: PR PiKAutorzy / Authors: Artur Pałyga, Marek Rzepa - adaptacja
Realizatorzy / Sound producers: Marek Rzepa
Czas trwania utworu / Running time: 33'55"
Sztuka dotyka mrocznej sfery życia i ludzkich przeżyć – opowiada o misterium końca świata, który właśnie się wydarzył, a właściwie codziennie wydarza się na ludzkich oczach. To zapis „nieskończonej historii” przerażenia, w świetle której końcem świata może być nagła, niespodziewana śmierć bliskiej osoby, śmiertelna choroba – każda niezrozumiała strata, zderzona z ludzkim pragnieniem życia. Koniec świata bohaterów dramatu ujęte zostały w ramę widowiska, które inicjują trzy postaci: Lucy, Iskierka i Popiół. To one ocalały z końca świata, kryjąc się w schronie. Teraz wyłaniają się z mroku i popiołu, by przypomnieć sobie, co właśnie się wydarzyło, wywołując wspomnienia i realne osoby, które doświadczyły kataklizmu. Ów proces przypominania przybiera formę rytuału. Poetycki tytuł nawiązuje do paradoksalnego faktu naukowego: w środku rozgrzanej gwiazdy, jaką jest Słońce („ultragorejący piec”), jest zimno i ciemno, ponieważ gromadzi się tam wystygły popiół. Oślepiający, apokaliptyczny blask słońca towarzyszy nieustannie bohaterom dramatu. Ta sugestywna metafora przypomina, że integralną częścią każdej formy życia jest śmierć i zniszczenie.
Osią fabularną sztuki złożonej z poetyckich, zmysłowych obrazów jest tragiczna śmierć kobiety w pożarze, na którą nikt nie mógł nic poradzić. Była ona efektem zbiegów okoliczności, które ujawniają się w toku rozwoju fabuły: przedmioty stają się ostrzejsze, sytuacje symboliczne, ale to ani o krok nie zbliża do rozwikłania tajemnicy życia i śmierci. Najbliżej zrozumienia są Lucy, Iskierka i Popiół, którzy dostrzegają, że niepojętej śmierci zawsze winny jest drugi człowiek, nazbyt zajęty własnym życiem.
Akcję i działania sceniczne bohaterów organizuje ludzka śmierć, coraz mniej zrozumiała. Tekst jest uniwersalny, filozoficzny i poetycki. Akcja dzieje się w nieokreślonej przestrzeni, równie nieokreślone są postaci, które wcielają się w znanych im sprzed „końca” ludzi. Poza poetyckimi metaforami, znaczenia niesie sama forma zapisu tekstu, przypominającego najlepsze tradycje poezji lingwistycznej. Tekst utworu nagrodzono w 2013 roku Gdyńską Nagrodą Dramaturgiczną
The play touches on the dark side of life, the underbelly of human experience. It is a mystery play for the end of the world — the end that has just happened and the end that happens every single day right before our eyes. It is a record of the endless story of terror, where the end of the world can be a sudden, unexpected death of a loved one, a deadly disease, or any incomprehensible loss which crashes against our will to live. These individual ends of the world are framed into a spectacle, with three main characters — Lucy, Sparkle, and Flicker. They survived the end of the world hiding in a shelter. They now emerge from the gloom and the ashes to recall what has just happened, conjuring up memories and summoning real people who have experienced the cataclysm. This takes the form of a ritual. The play’s poetic title refers to the paradoxical scientific fact: in the middle of a hot star, such as the Sun (the "ultraburning stove"), it is cold and dark, as this is where the cooled ashes gather. The sun’s blinding apocalyptic blaze is a constant feature of the characters’ world. This suggestive metaphor shows death and destruction as an inseparable part of any form of life.
The play is composed of poetic, sensual images whose narrative axis is the tragic death of a woman in a house fire, which no one was able to prevent. This death resulted from a series of coincidences that are revealed to us as the plot unfolds: the objects become clearer, the situations more symbolic, but this does not bring us even a step closer to unraveling the mystery of life and death. Those who are closest to understanding it are Lucy, Sparkle and Flicker, as they recognize that an incomprehensible death is always the fault of someone else being too preoccupied with their own life.
The events on stage and the characters’ actions are propelled by human death which becomes ever less understandable. The text is universal, philosophical and poetic. The play is set in some indefinite space. Equally indefinite are the characters, as they repeatedly assume the roles of various people they knew well before the end. In addition to poetic metaphors, the iconic layout of the play’s text is also meaningful, as it brings back the best traditions of linguistic poetry.
The text of the play received the 2013 Gdynia Dramatic Award.
