"Fikcja jest zawsze jakimś rodzajem prawdy". Wykład noblowski Olgi Tokarczuk

2019-12-07, 17:57  Polska Agencja Prasowa
Olga Tokarczuk podczas spotkania w Muzeum Nagrody Nobla w Sztokholmie/fot. PAP

Olga Tokarczuk podczas spotkania w Muzeum Nagrody Nobla w Sztokholmie/fot. PAP

Olga Tokarczuk na początku wykładu noblowskiego mówiła o kryzysie narracji we współczesnym świecie oraz o pułapce, jaką okazała się powszechna w naszych czasach narracja pierwszoosobowa, która, zdaniem pisarki, traci z oczu uniwersalną perspektywę.

Olga Tokarczuk rozpoczęła wykład od osobistego akcentu. Wspominała czas, gdy jako dziecko oglądała zdjęcie swojej matki z okresu ciąży, smutną, siedzącą przy radiu. Mała Olga sądziła, że matka, kręcąc gałkami radia, szuka jej we Wszechświecie, a jest smutna, bo tęskni za Olgą, która jeszcze się nie urodziła. Dziwiło ją to do chwili, gdy matka wyjaśniła, że tęsknota nie musi być efektem straty – jeżeli się za kimś tęskni, to on już jest.

- Zrozumiałam moim dziecięcym umysłem, że jest mnie więcej niż sobie do tej pory wyobrażałam. I nawet, jeżeli powiem: "Jestem nieobecna", to i tak na pierwszym miejscu znajduje się: "Jestem" – najważniejsze i najdziwniejsze słowo świata. W ten sposób niereligijna młoda kobieta, moja mama, dała mi coś, co kiedyś nazywano duszą, a więc wyposażyła w najlepszego na świecie czułego narratora – mówiła Tokarczuk, wyjaśniając w tych zdaniach tytuł swojego wykładu – "Czuły narrator".

- Świat jest tkaniną, którą przędziemy codziennie na wielkich krosnach informacji, dyskusji, filmów, książek, plotek, anegdot – mówiła noblistka, dodając, że za sprawą internetu dziś każdy może brać udział w tym procesie tworzenia opowieści o świecie. -Kiedy zmienia się ta opowieść – zmienia się świat. W tym sensie świat jest stworzony ze słów. Ten, kto ma i snuje opowieść – rządzi – dodała. - Dziś problem polega – zdaje się – na tym, że nie mamy jeszcze gotowych narracji nie tylko na przyszłość, ale nawet na konkretne "teraz+" na ultraszybkie przemiany dzisiejszego świata. Jednym słowem – brakuje nam nowych sposobów opowiadania o świecie – mówiła Tokarczuk.

Zdaniem noblistki opowieść o naszych czasach zdominowana jest przez narracje pierwszoosobowe – teksty pisane "tylko o sobie i poprzez siebie", co pozwala na eksponowanie cenionego przez ludzi XXI wieku indywidualizmu, ale oznacza rezygnację z szerszej perspektywy. Narracja pierwszoosobowa wzbudza zaufanie i pozwala nawiązać więź z czytelnikiem, ale stosować ją oznacza także "budować opozycję: ja i świat, a ta bywa alienująca" – zauważyła pisarka. Narracja osobowa jest też z natury demokratyczna – chyba jeszcze nigdy w historii człowieka tak wielu ludzi nie zajmowało się pisaniem i opowiadaniem – zauważyła pisarka.

Jej zdaniem kategoria fake newsów i fake upów stawia nowe pytania o to, czym jest fikcja, która traci zaufanie czytelników. Jednak, jak zauważyła pisarka, fikcja jest zawsze jakimś rodzajem prawdy.

Kultura

Granica między sceną a widownią się zaciera. Premiera Służącej panią w Operze Nova [zdjęcia]

Granica między sceną a widownią się zaciera. Premiera „Służącej panią” w Operze Nova [zdjęcia]

2024-10-25, 12:03
Na skrzyżowaniu muzyki z obrazem. Festiwal Fonomo w Klubie Mózg, w MCK-u i bwa [program]

Na skrzyżowaniu muzyki z obrazem. Festiwal Fonomo w Klubie Mózg, w MCK-u i bwa [program]

2024-10-24, 14:47
Tu od lat objawiają się wielkie talenty Zaczął się konkurs Arthur Rubinstein in memoriam

Tu od lat objawiają się wielkie talenty! Zaczął się konkurs „Arthur Rubinstein in memoriam”

2024-10-23, 21:00
Dar dla przyszłych pokoleń. Album Serce Jezusa w sercu Miasta na 100-lecie parafii NSPJ

Dar dla przyszłych pokoleń. Album „Serce Jezusa w sercu Miasta" na 100-lecie parafii NSPJ

2024-10-23, 07:55
Historie z błękitnej rzeki  spektakl-słuchowisko Wód Polskich i PR PiK. Oglądaj i słuchaj [wideo, zdjęcia]

„Historie z błękitnej rzeki” – spektakl-słuchowisko Wód Polskich i PR PiK. Oglądaj i słuchaj! [wideo, zdjęcia]

2024-10-22, 11:55
50 lat pracy twórczej Józefa Eliasza Koncert jubileuszowy rozpoczął Bydgoszcz Jazz Festival [zdjęcia]

50 lat pracy twórczej Józefa Eliasza! Koncert jubileuszowy rozpoczął Bydgoszcz Jazz Festival [zdjęcia]

2024-10-22, 09:49
Prezydent Torunia zyskał 17 doradców. Zajmą się dziedzictwem kulturowym miasta

Prezydent Torunia zyskał 17 doradców. Zajmą się dziedzictwem kulturowym miasta

2024-10-21, 19:00
Na planie przerażeni więźniowie i niemieccy żołnierze. Powstaje film o obozie w Smukale [wideo, zdjęcia]

Na planie przerażeni więźniowie i niemieccy żołnierze. Powstaje film o obozie w Smukale [wideo, zdjęcia]

2024-10-21, 17:37
Młodzi pianiści znów pójdą śladami Artura Rubinsteina. Czas na międzynarodowy konkurs

Młodzi pianiści znów pójdą śladami Artura Rubinsteina. Czas na międzynarodowy konkurs!

2024-10-21, 12:00
Warsztaty i sploty często dziedziczą po przodkach. Unikatowe tkaniny w Toruniu [zdjęcia]

Warsztaty i sploty często dziedziczą po przodkach. Unikatowe tkaniny w Toruniu [zdjęcia]

2024-10-21, 07:55
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę