"Fikcja jest zawsze jakimś rodzajem prawdy". Wykład noblowski Olgi Tokarczuk

2019-12-07, 17:57  Polska Agencja Prasowa
Olga Tokarczuk podczas spotkania w Muzeum Nagrody Nobla w Sztokholmie/fot. PAP

Olga Tokarczuk podczas spotkania w Muzeum Nagrody Nobla w Sztokholmie/fot. PAP

Olga Tokarczuk na początku wykładu noblowskiego mówiła o kryzysie narracji we współczesnym świecie oraz o pułapce, jaką okazała się powszechna w naszych czasach narracja pierwszoosobowa, która, zdaniem pisarki, traci z oczu uniwersalną perspektywę.

Olga Tokarczuk rozpoczęła wykład od osobistego akcentu. Wspominała czas, gdy jako dziecko oglądała zdjęcie swojej matki z okresu ciąży, smutną, siedzącą przy radiu. Mała Olga sądziła, że matka, kręcąc gałkami radia, szuka jej we Wszechświecie, a jest smutna, bo tęskni za Olgą, która jeszcze się nie urodziła. Dziwiło ją to do chwili, gdy matka wyjaśniła, że tęsknota nie musi być efektem straty – jeżeli się za kimś tęskni, to on już jest.

- Zrozumiałam moim dziecięcym umysłem, że jest mnie więcej niż sobie do tej pory wyobrażałam. I nawet, jeżeli powiem: "Jestem nieobecna", to i tak na pierwszym miejscu znajduje się: "Jestem" – najważniejsze i najdziwniejsze słowo świata. W ten sposób niereligijna młoda kobieta, moja mama, dała mi coś, co kiedyś nazywano duszą, a więc wyposażyła w najlepszego na świecie czułego narratora – mówiła Tokarczuk, wyjaśniając w tych zdaniach tytuł swojego wykładu – "Czuły narrator".

- Świat jest tkaniną, którą przędziemy codziennie na wielkich krosnach informacji, dyskusji, filmów, książek, plotek, anegdot – mówiła noblistka, dodając, że za sprawą internetu dziś każdy może brać udział w tym procesie tworzenia opowieści o świecie. -Kiedy zmienia się ta opowieść – zmienia się świat. W tym sensie świat jest stworzony ze słów. Ten, kto ma i snuje opowieść – rządzi – dodała. - Dziś problem polega – zdaje się – na tym, że nie mamy jeszcze gotowych narracji nie tylko na przyszłość, ale nawet na konkretne "teraz+" na ultraszybkie przemiany dzisiejszego świata. Jednym słowem – brakuje nam nowych sposobów opowiadania o świecie – mówiła Tokarczuk.

Zdaniem noblistki opowieść o naszych czasach zdominowana jest przez narracje pierwszoosobowe – teksty pisane "tylko o sobie i poprzez siebie", co pozwala na eksponowanie cenionego przez ludzi XXI wieku indywidualizmu, ale oznacza rezygnację z szerszej perspektywy. Narracja pierwszoosobowa wzbudza zaufanie i pozwala nawiązać więź z czytelnikiem, ale stosować ją oznacza także "budować opozycję: ja i świat, a ta bywa alienująca" – zauważyła pisarka. Narracja osobowa jest też z natury demokratyczna – chyba jeszcze nigdy w historii człowieka tak wielu ludzi nie zajmowało się pisaniem i opowiadaniem – zauważyła pisarka.

Jej zdaniem kategoria fake newsów i fake upów stawia nowe pytania o to, czym jest fikcja, która traci zaufanie czytelników. Jednak, jak zauważyła pisarka, fikcja jest zawsze jakimś rodzajem prawdy.

Kultura

Nagraj w domu, jak śpiewasz hymn. I wykonaj go z toruńską orkiestrą

Nagraj w domu, jak śpiewasz hymn. I wykonaj go z toruńską orkiestrą

2020-04-22, 20:31
Miała być Wiosna Festiwali, a jest Wiosna Wirtuali. Zaczyna duet Bisz-Radex

Miała być Wiosna Festiwali, a jest Wiosna Wirtuali. Zaczyna duet Bisz-Radex

2020-04-22, 19:10
Maestro Antoni Wit: Każdy koncert w Bydgoszczy to było wielkie przeżycie [wywiad]

Maestro Antoni Wit: Każdy koncert w Bydgoszczy to było wielkie przeżycie [wywiad]

2020-04-22, 16:40
Artystyczne małżeństwo wyśpiewało podziękowania dla medyków [wideo]

Artystyczne małżeństwo wyśpiewało podziękowania dla medyków [wideo]

2020-04-21, 19:20
One zmieniły miasto Kobieca historia Bydgoszczy na jej urodziny [wideo]

One zmieniły miasto! Kobieca historia Bydgoszczy na jej urodziny [wideo]

2020-04-21, 14:03
Zdjęcia Bydgoszczy sprzed 100 lat pilnie poszukiwane. Na Festiwal Vintage Photo

Zdjęcia Bydgoszczy sprzed 100 lat pilnie poszukiwane. Na Festiwal Vintage Photo

2020-04-20, 14:10
Filharmonia Pomorska w czasie pandemii. Kiedy muzycy znowu zagrają

Filharmonia Pomorska w czasie pandemii. Kiedy muzycy znowu zagrają?

2020-04-20, 09:45
To był pierwszy taki wernisaż i pierwsza taka wystawa - online

To był pierwszy taki wernisaż i pierwsza taka wystawa - online!

2020-04-19, 11:30
Miasto Bydgoszcz zaprasza na swoje urodziny. To będzie wielka domówka

Miasto Bydgoszcz zaprasza na swoje urodziny. To będzie wielka domówka!

2020-04-19, 09:00
Mateusz Szwankowski o obecnym życiu artystycznym i klipie Ziemi Bydgoskiej

Mateusz Szwankowski o obecnym życiu artystycznym i klipie Ziemi Bydgoskiej

2020-04-18, 22:30
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę