"Fikcja jest zawsze jakimś rodzajem prawdy". Wykład noblowski Olgi Tokarczuk

2019-12-07, 17:57  Polska Agencja Prasowa
Olga Tokarczuk podczas spotkania w Muzeum Nagrody Nobla w Sztokholmie/fot. PAP

Olga Tokarczuk podczas spotkania w Muzeum Nagrody Nobla w Sztokholmie/fot. PAP

Olga Tokarczuk na początku wykładu noblowskiego mówiła o kryzysie narracji we współczesnym świecie oraz o pułapce, jaką okazała się powszechna w naszych czasach narracja pierwszoosobowa, która, zdaniem pisarki, traci z oczu uniwersalną perspektywę.

Olga Tokarczuk rozpoczęła wykład od osobistego akcentu. Wspominała czas, gdy jako dziecko oglądała zdjęcie swojej matki z okresu ciąży, smutną, siedzącą przy radiu. Mała Olga sądziła, że matka, kręcąc gałkami radia, szuka jej we Wszechświecie, a jest smutna, bo tęskni za Olgą, która jeszcze się nie urodziła. Dziwiło ją to do chwili, gdy matka wyjaśniła, że tęsknota nie musi być efektem straty – jeżeli się za kimś tęskni, to on już jest.

- Zrozumiałam moim dziecięcym umysłem, że jest mnie więcej niż sobie do tej pory wyobrażałam. I nawet, jeżeli powiem: "Jestem nieobecna", to i tak na pierwszym miejscu znajduje się: "Jestem" – najważniejsze i najdziwniejsze słowo świata. W ten sposób niereligijna młoda kobieta, moja mama, dała mi coś, co kiedyś nazywano duszą, a więc wyposażyła w najlepszego na świecie czułego narratora – mówiła Tokarczuk, wyjaśniając w tych zdaniach tytuł swojego wykładu – "Czuły narrator".

- Świat jest tkaniną, którą przędziemy codziennie na wielkich krosnach informacji, dyskusji, filmów, książek, plotek, anegdot – mówiła noblistka, dodając, że za sprawą internetu dziś każdy może brać udział w tym procesie tworzenia opowieści o świecie. -Kiedy zmienia się ta opowieść – zmienia się świat. W tym sensie świat jest stworzony ze słów. Ten, kto ma i snuje opowieść – rządzi – dodała. - Dziś problem polega – zdaje się – na tym, że nie mamy jeszcze gotowych narracji nie tylko na przyszłość, ale nawet na konkretne "teraz+" na ultraszybkie przemiany dzisiejszego świata. Jednym słowem – brakuje nam nowych sposobów opowiadania o świecie – mówiła Tokarczuk.

Zdaniem noblistki opowieść o naszych czasach zdominowana jest przez narracje pierwszoosobowe – teksty pisane "tylko o sobie i poprzez siebie", co pozwala na eksponowanie cenionego przez ludzi XXI wieku indywidualizmu, ale oznacza rezygnację z szerszej perspektywy. Narracja pierwszoosobowa wzbudza zaufanie i pozwala nawiązać więź z czytelnikiem, ale stosować ją oznacza także "budować opozycję: ja i świat, a ta bywa alienująca" – zauważyła pisarka. Narracja osobowa jest też z natury demokratyczna – chyba jeszcze nigdy w historii człowieka tak wielu ludzi nie zajmowało się pisaniem i opowiadaniem – zauważyła pisarka.

Jej zdaniem kategoria fake newsów i fake upów stawia nowe pytania o to, czym jest fikcja, która traci zaufanie czytelników. Jednak, jak zauważyła pisarka, fikcja jest zawsze jakimś rodzajem prawdy.

Kultura

Wstyd nie jest miłym tematem do rozmowy. Ten festiwal go oswaja. Zaprasza MCK

Wstyd nie jest miłym tematem do rozmowy. Ten festiwal go oswaja. Zaprasza MCK

2024-09-06, 16:21
O Andrzeju Szwalbe w parafii NSPJ. Spotkanie z autorką biografii wielkiego bydgoszczanina

O Andrzeju Szwalbe w parafii NSPJ. Spotkanie z autorką biografii wielkiego bydgoszczanina

2024-09-06, 16:20
50 wydarzeń w 20 miejscowościach regionu Startują Europejskie Dni Dziedzictwa [program]

50 wydarzeń w 20 miejscowościach regionu! Startują Europejskie Dni Dziedzictwa [program]

2024-09-06, 15:40
Hołd dla Freddiego i jego dziedzictwa. Queen Symfonicznie w bydgoskiej Operze Nova

„Hołd dla Freddiego i jego dziedzictwa”. Queen Symfonicznie w bydgoskiej Operze Nova

2024-09-06, 14:48
Weekend w regionie wypełniony festiwalami, koncertami, przysmakami i zabawą [przewodnik]

Weekend w regionie wypełniony festiwalami, koncertami, przysmakami i zabawą [przewodnik]

2024-09-06, 14:00
Wiele zaplanowanych wydarzeń i wspólny temat przewodni  250-lecie Kanału Bydgoskiego

Wiele zaplanowanych wydarzeń i wspólny temat przewodni – 250-lecie Kanału Bydgoskiego

2024-09-06, 07:52
Muzyczne trzęsienie w Bydgoszczy. Wystartował 20. Międzynarodowy Mózg Festiwal

Muzyczne trzęsienie w Bydgoszczy. Wystartował 20. Międzynarodowy Mózg Festiwal

2024-09-05, 21:17
Fabryka Czekolady już działa Nowe muzeum na kulturalnej mapie Polski [zdjęcia]

Fabryka Czekolady już działa! Nowe muzeum na kulturalnej mapie Polski [zdjęcia]

2024-09-04, 21:30
Wystawy to za mało, trzeba nawiązywać relacje z ludźmi Muzealnicy debatują w Toruniu

Wystawy to za mało, trzeba nawiązywać relacje z ludźmi! Muzealnicy debatują w Toruniu

2024-09-04, 13:58
Marta Szymańska wróciła z Włoch. Młoda dyrygentka pracowała w Teatro Mancinelli

Marta Szymańska wróciła z Włoch. Młoda dyrygentka pracowała w Teatro Mancinelli

2024-09-02, 11:27
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę