Krystian Lupa kończy 70 lat

2013-11-06, 07:07  Polska Agencja Prasowa

Wyreżyserował m.in. "Kalkwerk", "Wymazywanie" i "Miasto snu". Na scenie interesuje go postać - uwikłana w sprzeczności, pełna psychologicznych niuansów, skrajnych namiętności. Reżyser teatralny, scenograf Krystian Lupa skończy w czwartek 70 lat.

Lupa jest uznawany za jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich reżyserów; należy do artystów wszechstronnych - zajmuje się też scenografią, grafiką, jest autorem teatralnych scenariuszy i adaptacji, tłumaczem i pedagogiem.

Wiele jego spektakli zalicza się do najważniejszych przedstawień w historii współczesnego teatru polskiego. Są to m.in.: "Pragmatyści" Stanisława Ignacego Witkiewicza, "Marzyciele" Roberta Musila (1988), czy "Immanuel Kant" Thomasa Bernharda (1996).

Wyreżyserował też m.in. "Lunatyków. Escha, czyli Anarchię" (1995) – adaptację drugiej części powieści Austriaka Hermanna Brocha pt. "Lunatycy", "Braci" (1988) – spektakl na podstawie "Braci Karamazow" Fiodora Dostojewskiego, "Factory 2" (2008) – spektakl według własnego scenariusza inspirowany życiem i twórczością Andy'ego Warhola, a także "Kalkwerk" (1992), "Wymazywanie" (2001), "Persona. Marilyn" (2009), "Persona. Ciało Simone" (2010), "Miasto snu (2012).

Początkowo związany był z Teatrem im. Norwida w Jeleniej Górze, później, od 1984 roku – ze Starym Teatrem w Krakowie. Swoje spektakle realizował także m.in. w Teatrze Polskim we Wrocławiu, Teatrze Dramatycznym w Warszawie i Teatrze Rozmaitości w Warszawie.

Lupa określa relację aktor-widz jako relację przeciwników. "Aktor postanawia traktować widza jako powiernika (...) albo - jak przeciwnika, którego trzeba zdobyć" - mówił w 2009 roku podczas wykładu w ramach cyklu "Wiedzieć, żeby być", przygotowywanego w Nowym Teatrze Krzysztofa Warlikowskiego. W opinii Lupy, właśnie traktowanie widza przez aktora jako przeciwnika jest w teatrze "na porządku dziennym" i jest tak "za każdym razem, każdego wieczoru, kiedy aktor staje na scenie".

Urodził się 7 listopada 1943 roku w Jastrzębiu Zdroju. Zanim zaangażował się w działalność teatralną, studiował na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Wkrótce jednak porzucił ten kierunek studiów i zdał egzaminy do krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dyplom na Wydziale Grafiki uzyskał w 1969 roku. Później przez dwa lata studiował reżyserię w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej. W 1973 roku dostał się na Wydział Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie (do 1977).

W czasie studiów Lupa miał okazję poznać Konrada Swinarskiego. Uczęszczał do niego na zajęcia z analizy dramatów oraz asystował przy realizacji "Hamleta" w Starym Teatrze. To właśnie od Swinarskiego uczył się pracy z aktorem. Ogromny wpływ na Krystiana Lupę miał również teatr Tadeusza Kantora.

Jest autorem zbioru szkiców "Utopia i jej mieszkańcy" (1994) oraz tomów prozy - "Labirynt" (2001), "Podglądania" (2003) i "Utopia 2. Penetracje" (2003), w których znalazły się fragmenty od lat prowadzonych przez Lupę dzienników.

Od 1 października Lupa jest reżyserem Teatru Polskiego we Wrocławiu.

Krystian Lupa był wielokrotnie nagradzany w Polsce i za granicą; otrzymał m.in. nagrodę im. Konrada Swinarskiego (nagroda przyznawana przez miesięcznik "Teatr") za reżyserię przedstawienia "Marzyciele" Roberta Musila w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (sezon 1987/1988), nagrodę im. Leona Schillera (1992) oraz - jako pierwszy Polak - Europejską Nagrodę Teatralną (2009), nazywanej również teatralnym Oscarem.

Realizacje sceniczne Lupy nagradzano wielokrotnie na festiwalach i konfrontacjach teatralnych. Wśród najważniejszych wyróżnień znajdują się: Grand Prix - Nagroda Krytyków Francuskich za najlepszy spektakl zagraniczny we Francji w sezonie 1998/99 dla przedstawienia "Lunatycy" (1999), przygotowany z artystami Starego Teatru w Krakowie, nagrodę Sekcji Krytyków ITI za popularyzację polskiej kultury teatralnej za granicą (2000); Austriacki Krzyż Zasługi (2001); francuski Order Sztuk Pięknych i Nauk Humanistycznych (2002). (PAP)

Kultura

Allan Starski laureatem Orła 2025 za osiągnięcia życia. Trzeba robić filmy, które coś mówią

Allan Starski laureatem Orła 2025 za osiągnięcia życia. „Trzeba robić filmy, które coś mówią"

2025-03-11, 10:33
Założył orkiestrę - został legendą. Zbigniew Raczkowski Honorowym Obywatelem Miasta Inowrocław

Założył orkiestrę - został legendą. Zbigniew Raczkowski Honorowym Obywatelem Miasta Inowrocław

2025-03-10, 17:51
Kobiece piękno w obiektywie. Wystawa Ogród pełen kwiatów w Bydgoszczy [galeria]

Kobiece piękno w obiektywie. Wystawa „Ogród pełen kwiatów” w Bydgoszczy [galeria]

2025-03-10, 15:54
31. Bydgoski Festiwal Operowy: w poniedziałek rusza sprzedaż biletów na spektakle

31. Bydgoski Festiwal Operowy: w poniedziałek rusza sprzedaż biletów na spektakle

2025-03-10, 07:52
Historia polskiej sztuki na 30 obrazach. Nowy projekt Jakuba Elwertowskiego

Historia polskiej sztuki na 30 obrazach. Nowy projekt Jakuba Elwertowskiego

2025-03-09, 19:47
Dla kogo Aurora i 50 tys. zł Bydgoski Teatr Polski ogłasza konkurs dla dramatopisarzy

Dla kogo Aurora i 50 tys. zł? Bydgoski Teatr Polski ogłasza konkurs dla dramatopisarzy

2025-03-09, 15:13
Bydgoszczanin na Broadwayu. Trwają próby do musicalu o życiu Jana Lewana [zdjęcia]

Bydgoszczanin na Broadwayu. Trwają próby do musicalu o życiu Jana Lewana [zdjęcia]

2025-03-08, 13:19
Toruński rock ciągle żywy. Otwarcie wyjątkowej galerii w Kombinacie Kultury [zdjęcia]

Toruński rock ciągle żywy. Otwarcie wyjątkowej galerii w Kombinacie Kultury [zdjęcia]

2025-03-08, 11:48
Ciężkie riffy i ostre teksty. W bydgoskim Klubie Kuźnia zagra grupa Dr Misio

Ciężkie riffy i ostre teksty. W bydgoskim Klubie Kuźnia zagra grupa Dr Misio

2025-03-08, 09:24
Panie będą świętować cały weekend W kalendarzu mnóstwo wydarzeń [przewodnik]

Panie będą świętować cały weekend! W kalendarzu mnóstwo wydarzeń [przewodnik]

2025-03-07, 16:11
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę