Na polu w Kaczkowie odkryto rondele – miejsce obrzędów sprzed ponad 6 tysięcy lat!

2023-06-23, 11:21  Polska Agencja Prasowa/Redakcja
Zdjęcie ilustracyjne: neolityczny rondel w Drzemlikowicach/fot. Piotr Wroniecki, praca własna, CC BY-SA 4.0 (Wikimedia Commons)

Zdjęcie ilustracyjne: neolityczny rondel w Drzemlikowicach/fot. Piotr Wroniecki, praca własna, CC BY-SA 4.0 (Wikimedia Commons)

Pozostałości po dwóch rondelach, czyli dużych miejscach obrzędowo-ceremonialnych sprzed ponad 6 tys. lat - składających się z dookolnych rowów i palisad, odkryto w Kaczkowie (powiat inowrocławski) na Kujawach. To pierwsze rondele zidentyfikowane w tym rejonie.

Archeolodzy długo uważali, że rondele wznoszono obszarze Europy ograniczonym do obecnych Węgier, Austrii, Czech, Słowacji i Niemiec. Powstawały między 4 850–4 600 r. p.n.e., czyli w czasach neolitu. Idea budowy pojawiła się wraz z pierwszymi rolnikami, którzy przybyli z południa kontynentu.

Ze względu na ich koncentryczną konstrukcję, na którą składały się wały i rowy, czasami porównuje się je do brytyjskiego Stonehenge. Jednak te konstrukcje są późniejsze o ok. 2 tys. lat i składają się na nią również potężne głazy, podczas gdy do wzniesienia rondelu stosowano drewno w postaci palisady.

Odkrycie dzięki użyciu drona
Pierwszy rondel odkryto w Polsce ćwierć wieku temu. Naliczono ich już ok. dwudziestu. O odkryciu kolejnych dwóch w czerwcu na polu pszenicy w Kaczkowie (woj. kujawsko-pomorskie), dzięki zastosowaniu drona poinformował archeolog Jerzy Czerniec. Naukowiec prowadzi studia nad krajobrazem archeologicznym. Według niego pomocna w odkryciu była tegoroczna susza. Podczas niej z lotu ptaka jeszcze lepiej widać na polach pozostałości po dawnych konstrukcjach.

Naukowiec przekazał, że nowo namierzone rondele mają około 26 m średnicy, składają się z 2 lub 3 rowów koncentrycznych. Prawdopodobnie posiadały także owalne palisady w centralnej części. - Ciekawostką jest ich mniejszy rozmiar niż dotąd odkrytych rondeli (średnica niektórych wynosi ok. 100 m – przyp.). Być może powstały one nieco później i ich twórcami są rolnicy, którzy przybyli znad Dunaju na nasze tereny w kolejnych falach osadniczych - przypuszcza Czerniec.

Okolicę, w której znaleziono rondele, archeolog bada od 2021 roku. Dotąd jego uwaga skupiała się na innych konstrukcjach z tego samego okresu - tzw. długich domach. Były to słupowe konstrukcje o długości dochodzącej nawet do kilkudziesięciu metrów. Budowano je na planie wydłużonych trapezów. Jak przekazał Czerniec, dzięki sukcesywnym badaniom teledetekcyjnym, sondażowym i glebowym, które prowadzone są we współpracy ze specjalistami z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, udało się do tej pory namierzyć około 160 reliktów po takich konstrukcjach. Należały do społeczności określanej przez archeologów jako kultura brzesko-kujawskiej. Ta społeczność żyła kilkaset lat później po pierwszych rolnikach mieszkających na terenie Polski i wznoszących wielkie, nawet 100-metrowe rondele.

Obrzędowe serce osady
Z analiz Czerńca wynika, że liczne podłużne domostwa były wznoszone wokół centralnego punktu, w którym znajdowały się dwa rondele. Zbudowano je na obniżonym terenie, który w przeszłości mógł być podmokły.

- Z pewnością były sercem osady. Prawdopodobnie była to strefa obrzędowo-ceremonialna - uważa archeolog. Wśród badaczy rondeli przeważa pogląd, że były to założenia odgrywające role społeczne i religijno-obrzędowe. Być może zatem pełniły funkcje miejsc kultu, a jednocześnie forum spotkań lokalnych społeczności. Czerniec wskazuje też na to, że mogły być to również obserwatoria astronomiczne związanego z letnim przesileniem, z których obserwowano wschód Słońca w najdłuższy dzień w roku.

Czerniec powiedział, że w tym roku chce przeprowadzić kolejne badania - tym razem geofizyczne, które umożliwić mają pozyskanie bardziej szczegółowych informacji na temat budowy rondeli. A na ich podstawie archeolodzy chcą zaplanować wykopaliska. Do teraz tylko dwa rondele były celem szerszych badań wykopaliskowych - w Bodzowie (woj. lubuskie) i Nowym Objezierzu (woj. zachodniopomorskie). Najbliższy rondel do tych odkrytych w czerwcu w Kaczkowie znajduje się kilkadziesiąt kilometrów na zachód, w Wenecji niedaleko Biskupina znanego z osady osady społeczności łużyckiej sprzed ok. 2,7 tys. lat, której słynną rekonstrukcję można podziwiać od wielu lat

Kultura

Oscary 2025: Anora Seana Bakera z pięcioma statuetkami, m.in. za najlepszy film

Oscary 2025: „Anora" Seana Bakera z pięcioma statuetkami, m.in. za najlepszy film

2025-03-03, 07:13
O kobiecości i naturze. Wystawa Rzeczy, które były w toruńskiej Wozowni

O kobiecości i naturze. Wystawa „Rzeczy, które były” w toruńskiej Wozowni

2025-03-01, 09:23
W Toruniu rodzą się filmowe talenty. Dziś startuje festiwal Szklarnia.

W Toruniu rodzą się filmowe talenty. Dziś startuje festiwal „Szklarnia".

2025-02-28, 11:31
Szukają dyrektorów Filharmonii i Opery w Bydgoszczy. Konkursy ogłoszone

Szukają dyrektorów Filharmonii i Opery w Bydgoszczy. Konkursy ogłoszone

2025-02-27, 09:46
Wsparcie dla muzyków, filmowców i literatów. Stypendia dla artystów z regionu [lista]

Wsparcie dla muzyków, filmowców i literatów. Stypendia dla artystów z regionu [lista]

2025-02-26, 09:58
Brama Wodna jest jak nowa. XIV-wieczny grudziądzki zabytek otwarty po remoncie

Brama Wodna jest jak nowa. XIV-wieczny grudziądzki zabytek otwarty po remoncie

2025-02-25, 21:00
Inowrocław będzie miał nowego Honorowego Obywatela. To wieloletni prezes orkiestry

Inowrocław będzie miał nowego Honorowego Obywatela. To wieloletni prezes orkiestry

2025-02-25, 07:43
Chcą sztuki bardziej dostępnej dla niepełnosprawnych. WOAK z nowym projektem

Chcą sztuki bardziej dostępnej dla niepełnosprawnych. WOAK z nowym projektem

2025-02-24, 06:47
Odkrywali świat ikon. Efekty można zobaczyć w Muzeum Diecezjalnym w Bydgoszczy

Odkrywali świat ikon. Efekty można zobaczyć w Muzeum Diecezjalnym w Bydgoszczy

2025-02-23, 21:43
Grzegorz Pleszyński: Harmonia między człowiekiem a kosmosem jest mi bliska

Grzegorz Pleszyński: Harmonia między człowiekiem a kosmosem jest mi bliska

2025-02-22, 14:14
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę