ESO ma coś ExTrA ;)

Teleskopy nowej generacji wykonały pierwsze obserwacje w należącym do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) Obserwatorium La Silla. Nowe instrumenty będą szukały pozasłonecznych planet o rozmiarach Ziemi. System otrzymał nazwę ExTrA. Składają się nań trzy teleskopy o średnicy 60 cm. Skrót ExTrA pochodzi od anglojęzycznej nazwy projektu Exoplanets in Transits and their Atmospheres.

Nowe "oczy na Wszechświat" będą poszukiwać i badać planety o rozmiarach Ziemi krążące wokół pobliskich czerwonych karłów. Nowatorski projekt ExTrA pozwala na znaczną poprawę czułości instrumentów w porównaniu do wcześniejszych obserwacji.

Nowe „oczy na Wszechświat” będą poszukiwać i badać planety o rozmiarach Ziemi krążące wokół pobliskich czerwonych karłów. Nowatorski projekt ExTrA pozwala na znaczną poprawę czułości instrumentów w porównaniu do wcześniejszych obserwacji.

Aby wykrywać i badać egzoplanety, ExTrA regularnie monitoruje ilość światła otrzymywaną od czerwonych karłów i szuka niewielkich spadków ich jasności, które mogą być spowodowane przejściem planety (tzw. tranzytem) przed dyskiem macierzystej gwiazdy. Trzy teleskopy ExTra zbierają światło od gwiazdy będącej celem obserwacji oraz od czterech gwiazd porównania. Sygnał ten następnie przy pomocy światłowodów wędruje do spektrografu wieloobiektowego. To innowacyjne podejście dodaje do tradycyjnej fotometrii informację spektroskopową, co pomaga w łagodzeniu zaburzającego wpływu ziemskiej atmosfery, a także efektów wprowadzanych przez instrumenty i detektory – zwiększając precyzję obserwacji.

Ponieważ tranzytująca planeta blokuje proporcjonalnie większą część światła od gwiazdy o stosunkowo niewielkich rozmiarach, ExTrA skupi się na śledzeniu pobliskich małych, jasnych gwiazd znanych jako czerwone karły typu M, które występują powszechnie w Drodze Mlecznej. Takim przykładem jest Proxima Centauri, najbliższa Słońcu gwiazda, wokół której znaleziono już planetę o masie Ziemi.

W systemie ExTrA astronomowie zyskali więc nowe potężne narzędzie pomagające w poszukiwaniach światów nadających się potencjalnie do życia. ExTrA to inicjatywa francuskich uczonych finansowana przez European Research Council oraz francuską Agence National de la Recherche. Teleskopy będą sterowane zdalnie z Grenoble we Francji. Kopuły, pod którymi zamontowano instrumenty, zbudowała polska firma ScopeDome ze Słupska.