Gwiezdna porodówka

Najlepsze na świecie zdjęcie pyłowo-gwiezdnego obłoku oznaczonego nazwą Lupus 3 opublikowało Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO). W kosmicznej chmurze odkryto licznie rodzące się gwiazdy.

Obraz uzyskano za pomocą 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile i jest to najlepsze zdjęcie tego mało znanego obiektu, jakie wykonano w zakresie światła widzialnego.

Popatrzmy: po lewej stronie znajduje się ciemna kolumna przypominająca chmurę dymu. Po prawej świeci mała grupa jasnych gwiazd. Na pierwszy rzut oka obie struktury różnią się diametralnie, jednak w rzeczywistości są bardzo blisko ze sobą związane. Obłok zawiera olbrzymie ilości kosmicznego pyłu i jest gwiezdnym matecznikiem, w którym rodzą się nowe obiekty. Bardzo prawdopodobne, że ponad cztery miliardy lat temu w podobnym obszarze formowania się gwiazd powstało Słońce. Lupus 3 jest jedną z najbliższych nam "gwiezdnych wylęgarni". Leży 600 lat świetlnych od Ziemi.

Gęstsze części tego typu obłoków zapadają się pod wpływem grawitacji, rozgrzewają się i zaczynają świecić. Tak rodzą się gwiazdy. Na początku ich blask jest blokowany przez pył i można je zobaczyć jedynie przez teleskopy obserwujące na dłuższych falach, niż światło widzialne, np. w podczerwieni. Gdy nowo narodzone gwiazdy stają się coraz gorętsze i jaśniejsze, ich intensywne promieniowanie i wiatry gwiazdowe stopniowo oczyszczają pyłowe otoczenie. W ten sposób tworzy się klarowny obraz "gwiezdnej porodówki" dla ludzkiego oka.

Jasne obiekty po prawej stronie zdjęcia stanowią idealny przykład małej grupy młodych, gorących gwiazd. które nie rozpoczęły jeszcze świecenia na skutek wewnętrznych reakcji termojądrowych, lecz ciągle są otoczone przez świecący gaz. Ich wiek ocenia się na mniej, niż milion lat. Niebieskie światło gwiazd jest rozpraszane przez resztki pyłu wokół. Dwa najjaśniejsze obiekty mają na tyle duży blask, że można je łatwo dostrzec małym teleskopem lub lornetką, niestety – nie z Polski. Obłok Lupus 3 znajduje się na pograniczu konstelacji Wilka i Skorpiona, zatem jego obserwacje są możliwe z krajów śródziemnomorskich oraz na południe od nich.