UOKiK: brak regulacji ws. renty dożywotniej zagrożeniem dla seniorów
Brak regulacji prawnych ws. renty dożywotniej to największe zagrożenie dla seniorów korzystających z tego świadczenia - uważa UOKiK. Jego zdaniem, w przypadku upadłości firmy oferującej tę usługę, emeryt może stracić prawo do zamieszkania w nieruchomości.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów sprawdził, jak przestrzegane są prawa seniorów, którzy zdecydowali się przekazać swoje mieszkania w zamian za tzw. rentę dożywotnią. W Polsce takie świadczenie oferuje siedem spółek: Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie Europa, Fundusz Hipoteczny Dom SA, Fundusz Hipoteczny Dom SA s.k.a., Fundusz Hipoteczny Gwarancja, Fundusz Senior, Fundusz Hipoteczny Familia oraz Fundusz Hipoteczny Omnes.
UOKiK skontrolował wszystkie te firmy - w sumie 37 wzorców umów i 46 przekazów reklamowych. "Oferty kierowane są do osób starszych, które w zamian za przeniesienie prawa własności do nieruchomości na rzecz przedsiębiorcy, otrzymują świadczenie pieniężne. Jest ono wypłacane najczęściej co miesiąc, wraz z możliwością dożywotniego pozostania w dotychczas zamieszkałym lokalu" - wyjaśnił UOKiK w poniedziałkowym komunikacie.
Urząd zakwestionował 17 wzorców umów, stosowanych przez pięciu przedsiębiorców. Przeciwko dwóm wszczęto postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Chodzi o Fundusz Hipoteczny Omnes i Fundusz Hipoteczny Dom SA s.k.a. Planowane jest skierowanie do sądu pozwów wobec TUnŻ Europa, Funduszu Senior, Funduszu Hipotecznego Gwarancja i Funduszu Hipotecznego Dom SA s.k.a.
UOKiK skrytykował firmy m.in. za uzależnianie zamieszkania w zbytym lokalu członków najbliższej rodziny konsumenta od zgody przedsiębiorcy. "Tymczasem przepisy kodeksu cywilnego dopuszczają taką możliwość, a tym samym konieczność uzyskania zgody świadczeniodawcy jest zbyt daleko idącym ograniczeniem i wykracza poza przepisy ustawowe" - podkreślono.
Fundusze obciążały ponadto swoich klientów kosztami poważnych napraw mieszkania lub domu. Jak wskazuje Urząd, powinien to być obowiązek przedsiębiorcy.
Według UOKiK jedna ze spółek nakazywała też, pod groźbą kary umownej, informowanie o zebraniach wspólnoty lub spółdzielni mieszkaniowej. W opinii UOKiK to przedsiębiorca, jako właściciel nieruchomości, powinien we własnym zakresie pozyskiwać takie informacje.
Urząd zbadał też 46 przekazów reklamowych, kierowanych do seniorów, z czego zakwestionowano siedemnaście. Postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów wszczęto wobec TUnŻ Europa, Funduszu Senior, Funduszu Hipotecznego Gwarancja, Funduszu Hipotecznego Omnes i Funduszu Hipotecznego Dom SA.
Reklamy sugerowały, że prawa konsumenta są zabezpieczone lepiej niż było to w rzeczywistości. Seniorzy otrzymywali informację, że w przypadku niewywiązania się spółki z zobowiązań, nieruchomość wróci do nich. Tymczasem prawo nie przewiduje takiej możliwości. Ponadto seniorzy byli błędnie informowani, że mogą wynająć zajmowany lokal osobie trzeciej.
W oświadczeniu przesłanym w poniedziałek PAP Fundusz Hipoteczny Omnes podkreślił, że zgadza się z oceną i stanowiskiem UOKiK. "Zakwestionowane przez Urząd zapisy w naszych wzorcach umów o tzw. dożywocie, dotyczące uzależnienia zamieszkania w zbytym lokalu członków najbliższej rodziny konsumenta od zgody przedsiębiorcy, zostały przez nas wycofane" - napisano. Fundusz dodał, że zapisy ws. możliwości wynajęcia lokalu osobom trzecim zostały również uregulowane. "Kwestionowane przez Urząd zapisy w reklamach promujących oferowane przez nas produkty również zostały przez nas odpowiednio skorygowane" - zaznaczył fundusz.
Prezes Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie Europa SA Jacek Podoba odniósł się do zarzutów UOKiK dotyczących stosowania tzw. wzorca umownego. "W przypadku oferty TU na Życie Europa nie można o nim mówić, gdyż Towarzystwo nie przygotowało wzorca umownego, a umowy z klientami w ramach oferowanego produktu każdorazowo były negocjowane indywidualnie" - podkreślił.
Podoba zapewnił, że intencją spółki nie jest i nigdy nie było wprowadzanie klientów w błąd za pomocą przekazu reklamowego. "Potencjalny klient miał możliwość zapoznania się z pełnymi i nie wprowadzającymi w błąd informacjami o sposobie wyliczenia dożywotniej renty oraz np. zależnością pomiędzy wysokością renty a opłatami czynszowymi" - dodał.
Stanowisko w sprawie zarzutów UOKiK przekazał PAP także Fundusz Hipoteczny DOM. Jak wskazał, zawarta w umowach klauzula dot. zgody Funduszu w formie pisemnej na przyjęcie osoby trzeciej do mieszkania została już w umów usunięta w marcu 2013 roku. Fundusz także oficjalnie zobowiązał się wobec UOKiK do niestosowania tego zapisu.
"Jasne jest dla wszystkich, że osoby starsze, mieszkające samotnie, często niedołężne lub schorowane muszą zamieszkać z osobami opiekującymi się nimi lub prowadzącymi im gospodarstwo domowe – członkami rodziny, a nawet osobami obcymi. Natomiast nie można doprowadzać do absurdu, a takim jest sytuacja, w której każda niemalże klauzula, nie będąca wprost odzwierciedleniem przepisów kodeksowych, jest kwestionowana przez Prezesa UOKiK - w zasadzie tylko dlatego, że nie stanowi prostego powielenia przepisów Kodeksu cywilnego" - napisał Fundusz w oświadczeniu. (PAP)
