TK: równo traktować wszystkich opiekunów dorosłych niepełnosprawnych

2014-10-21, 19:57  Polska Agencja Prasowa

Uzależnienie świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna dorosłej osoby niepełnosprawnej od wieku, w którym powstała ta niepełnosprawność, jest niezgodne z konstytucją - orzekł Trybunał Konstytucyjny. Uznał jednak, że można odmiennie traktować opiekunów dzieci i dorosłych.

TK rozpatrywał we wtorek przepisy o kryteriach przyznawania świadczeń pielęgnacyjnych i specjalnych zasiłków opiekuńczych dla bliskich opiekujących się osobami niepełnosprawnymi. Przepisy ustawy o świadczeniach rodzinnych zaskarżyli posłowie PiS. Chodziło o dwa kryteria przyznawania tych świadczeń - wiek powstania niepełnosprawności oraz, w przypadku specjalnych zasiłków opiekuńczych, dochód.

Obecnie osoby opiekujące się dorosłą osobą niepełnosprawną w tym samym wieku mogą być różnie traktowane w zależności od tego, czy niepełnosprawność ich podopiecznego powstała przed, czy po osiągnięciu przez niego dorosłości. "Dochodzi tutaj do odmiennego ukształtowania sytuacji prawnej opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych" - ocenił w uzasadnieniu orzeczenia sędzia TK Marek Zubik.

"Jeżeli rodzic zrezygnuje z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem będącym w wieku 30 lat, ale niepełnosprawność dziecka powstała przed 18. rokiem życia, to nabędzie prawo do świadczenia. W podobnej sytuacji dotyczącej takiego samego opiekuna osoby, której niepełnosprawność powstała w wieku 19 lat, świadczenie nie będzie w ogóle przysługiwało" - mówił.

Według Trybunału ustawodawca powinien podjąć działania zmierzające do przywrócenia równego traktowania wszystkich opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych. TK zastrzegł jednak, że należy przy tym brać pod uwagę możliwości finansów państwa.

W komunikacie po rozprawie TK podkreślił, że wtorkowy wyrok nie oznacza usunięcia kryterium wieku z ustawy. "Nie stanowi również podstawy do uchylenia decyzji, które już przyznały prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Nie kreuje także nowego prawa do żądania świadczenia przez opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych, jeżeli niepełnosprawność ich podopiecznych powstała już po okresie dzieciństwa".

Wykonanie wyroku jednak - jak zaznaczył TK - wymaga podjęcia niezbędnych oraz niezwłocznych działań ustawodawczych prowadzących do przywrócenia równego traktowania opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych. "Trybunał nie przesądza, jaki model ustalenia świadczeń dla opiekunów należy przyjąć, ustawodawca ma w tej kwestii element swobody. Powinien z jednej strony wziąć pod uwagę możliwości finansowania świadczeń z budżetu państwa i również uszanować prawa osób, które korzystają ze świadczeń" – mówił Zubik.

TK uznał natomiast, że nie jest sprzeczne z konstytucją różne traktowanie opiekunów dorosłych i opiekunów dzieci niepełnosprawnych, gdyż konstytucja dopuszcza szczególne traktowanie dzieci. Dlatego podkreślił, że można przyjąć odmienne zasady przyznawania świadczeń względem opiekunów niepełnosprawnych dzieci. "Trybunał takiego zróżnicowania nie tylko nie neguje, ale wręcz je afirmuje" - zaznaczył sędzia Zubik w uzasadnieniu orzeczenia.

Z kolei w odniesieniu do innego rozpatrywanego świadczenia - specjalnych zasiłków opiekuńczych - TK uznał za konstytucyjne kryterium dochodowe. Trybunał zaznaczył, że zasiłek ten jest formą pomocy przyznawanej przez państwo osobom niepełnosprawnym. W związku z tym punktem odniesienia dla decydującego o przyznaniu tego świadczenia powinna być konkretna rodzina. "Konstytucja zaś przewiduje prawo do szczególnej pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej" - zaznaczył TK.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, które było autorem zakwestionowanego we wtorek rozwiązania, zapowiedziało, że wykona wyrok TK, czeka jednak na jego pisemne uzasadnienie. Komentując orzeczenie rzecznik resortu Janusz Sejmej zaznaczył, że Trybunał nie przesądził, jaki model wsparcia dla niepełnosprawnych i ich opiekunów należy przyjąć. "Co więcej, wskazał, że rozwiązanie docelowe powinno uwzględniać możliwości budżetu państwa i szanować prawa nabyte osób pobierających już świadczenia. Za kluczowe uznał stworzenie całościowego systemu wsparcia" - podkreślił.

Dodał, że wypracowanie takich rozwiązań było celem zwołanego wiosną tzw. okrągłego stołu, przy którym zasiedli przedstawiciele rządu i środowisk niepełnosprawnych oraz ich opiekunów. "Od tamtego czasu pracujemy w pięciu grupach roboczych. Chcielibyśmy wypracować taki model wsparcia, który będzie satysfakcjonował środowiska osób niepełnosprawnych, a jednocześnie wytrzyma go budżet państwa. Trybunał dzisiaj wyznaczył nam ramy prawne, w jakich możemy się poruszać" - dodał.

Przypomniał, że świadczenie pielęgnacyjne wprowadzono w 2004 r. i od początku było ono zarezerwowane wyłącznie dla rodziców niepełnosprawnych dzieci, nie obejmowało opiekunów dorosłych osób niepełnosprawnych. "Dopiero w 2008 r. TK uznał, że świadczenie należy się także opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych, a rząd zgodnie z wolą Trybunału objął świadczeniami i tę grupę" - zwrócił uwagę Sejmej.

Wprowadzając zakwestionowaną przez TK ustawę, MPiPS argumentowało, że część osób pobierających to świadczenie "nadużywała pomocy finansowej".

To już kolejny wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie znowelizowanej ustawy o świadczeniach rodzinnych obowiązującej od początku zeszłego roku, która pozbawiła część opiekunów osób niepełnosprawnych prawa do świadczeń pielęgnacyjnych. Nowela była jedną z przyczyn protestów opiekunów osób niepełnosprawnych wiosną tego roku.

Zanim nowela weszła w życie, świadczenie pielęgnacyjne w wysokości 520 zł przysługiwało niepracującym rodzicom i najbliższym krewnym osób niepełnosprawnych, gdy niepełnosprawność powstała przed osiągnięciem dorosłości (do 18. lub 25. roku życia - w przypadku osób uczących się), a także krewnym osób niepełnosprawnych, gdy niepełnosprawność powstała po osiągnięciu dorosłości, a więc np. dzieciom niepełnosprawnych rodziców.

Opiekunowie dorosłych osób niepełnosprawnych stracili prawo do tego świadczenia w lipcu zeszłego roku (obowiązywał półroczny okres przejściowy). Teraz dla tej grupy przeznaczony jest specjalny zasiłek opiekuńczy także w wysokości 520 zł, przy czym przysługuje on tylko wtedy, gdy łączny dochód dwóch rodzin - osoby sprawującej opiekę oraz osoby wymagającej opieki - nie przekroczy, w przeliczeniu na osobę, ustawowego limitu wynoszącego 623 zł.

W grudniu zeszłego roku na wniosek RPO Trybunał zakwestionował z kolei przepis, na mocy którego odebrano przyznane wcześniej prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Wyrok ten zrealizowała uchwalona w kwietniu ustawa o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Nie przywraca ona jednak prawa do świadczenia, ale przyznaje osobom, które miały to uprawnienie przez nowelizacją ustawy, zasiłek w wysokości 520 zł. Tyle wyniosło świadczenie pielęgnacyjne przed nowelizacją, jednak jest to kwota prawie dwukrotnie niższa niż obecna wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, które po wiosennych protestach rodziców niepełnosprawnych dzieci podwyższono do 1000 zł.

Osoby, które nie miały wcześniej prawa do świadczenia i ubiegają się o pomoc, nadal obowiązuje kryterium dochodowe. (PAP)

Biznes

Także Polska narażona w przypadku przerwania dostaw gazu z Rosji

2014-05-28, 14:09

Enea i Energa złożyły w URE wnioski o zmianę taryf na energię

2014-05-27, 15:19
Posłowie chcą uprościć rachunkowość dla najmniejszych firm

Posłowie chcą uprościć rachunkowość dla najmniejszych firm

2014-05-27, 11:19

Borusewicz rozmawiał z delegacją z Arabii Saudyjskiej m.in. o współpracy gospodarczej

2014-05-26, 16:37

TVP podpisała umowę z firmą zewnętrzną ws. outsourcingu

2014-05-26, 14:02

Zakłady "Delecta" we Włocławku sprzedane

2014-05-26, 13:38

Ostatnia szansa na zainwestowanie i skorzystanie z ulg w Grudziądzu

2014-05-26, 12:52

Mimo embarga na mięso eksport polskiej żywności rośnie

2014-05-26, 11:28

Eksperci: przed wakacjami ceny na stacjach zapewne wzrosną

2014-05-25, 18:45

Wielki biznes i światowi przywódcy zbojkotowali forum ekonomiczne Putina

2014-05-24, 10:35
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę