Uwaga na oszustów w Black Friday! „Zakupy w czasie promocji trzeba robić z zimną głową”

2024-11-29, 09:25  Polska Agencja Prasowa/Redakcja
Emocje dochodzą do głosu, gdy zakupy robimy z myślą nie o sobie, ale o bliskich, np. wybierając dla nich prezenty świąteczne/fot. ilustracyjna, Pixabay

Emocje dochodzą do głosu, gdy zakupy robimy z myślą nie o sobie, ale o bliskich, np. wybierając dla nich prezenty świąteczne/fot. ilustracyjna, Pixabay

Presja czasu i myśl, że obdarujemy bliską nam osobę, mogą sprawić, że podejmując decyzje zakupowe, będziemy kierowali się emocjami, a przez to staniemy się łatwym celem dla oszustów internetowych. Zakupy warto robić z zimną głową – powiedziała psycholog ekonomiczna dr Anna Hełka.

W okresie Black Friday ceny w sklepach są zwykle niższe o 10–20 proc., co jest dużą zachętą dla konsumentów. Działając pod presją, bo promocje są ograniczone w czasie, nie mamy możliwości głębszego przemyślenia zakupów.

– Zwiększa to ryzyko podejmowania decyzji bez refleksji, tzw. mózgiem gadzim, czyli pierwotnymi, bardziej emocjonalnymi obszarami w naszym mózgu – powiedziała dr Hełka z katowickiego Wydziału Psychologii Uniwersytetu SWPS.

Emocje dochodzą do głosu także, gdy zakupy robimy z myślą nie o sobie, ale o bliskich, np. wybierając dla nich prezenty świąteczne. Psycholog zauważyła, że pieniądze i warunki dostawy schodzą wtedy na dalszy plan, a ważniejsza staje się chęć sprawienia radości obdarowanemu.

Uwaga na fałszywe SMS-y! Cyberoszuści w natarciu
Jak podają specjaliści z NASK, o towarzyszących zakupom emocjach i pośpiechu wiedzą cyberoszuści, którzy uaktywniają się pod koniec roku. W tym okresie od lat następuje wzmożone wysyłanie SMS-ów „paczkowych” i powstawanie fake shopów.
Ekspertka NASK ds. komunikacji w obszarze cyberbezpieczeństwa Iwona Prószyńska w rozmowie z PAP wyjaśniła, że kupując przez Internet, trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na ceny w sklepie. Zbyt atrakcyjne, diametralnie różniące się od tych w innych, powinny być dla nas sygnałem ostrzegawczym przed oszustwem.

– Nasze podejrzenia powinny wzbudzić także: bardzo różnorodny, szeroki asortyment, brak znanych, popularnych metod płatności oraz brak opcji dostawy za pobraniem – wyliczyła Prószyńska. Dodała, że wiarygodność sklepu możemy zweryfikować także, czytając internetowe opinie na jego temat. – Ale ostrożnie z tym, bo jeżeli bardzo wiele tych opinii pojawiło się w jednym czasie, a na dodatek brzmią bardzo podobnie do siebie, to może być to coś, co zostało przygotowane przez oszustów – ostrzegła.

Dodatkowymi informacjami, które warto sprawdzić, są dane firmy – m.in. numer NIP, REGON czy KRS, który można zweryfikować online – oraz zapis w regulaminie sklepu dotyczący możliwości zwrotu. Brak tych informacji lub np. adres w Chinach, na który należy wysyłać zwroty, też powinny być dla nas poważnym ostrzeżeniem.

Podobnie niebezpieczne dla konsumentów i ich portfeli są SMS–y paczkowe, czyli fałszywe wiadomości. Ich schemat zawsze jest ten sam: oszuści wykorzystują wizerunek znanego nam podmiotu, np. firmy kurierskiej, czym wzbudzają nasze zaufanie, wpływają na emocje, informując, że przesyłka nie dotrze, a także zawierają prośbę o niewielką dopłatę lub zweryfikowanie adresu dostawy, czym burzą naszą czujność.

Nie wypełniajmy formularzy po przekierowaniu

Aby tę prośbę zrealizować, trzeba kliknąć w podany w SMS–ie link. I o ile samo przejście na linkowaną stronę nie jest niebezpieczne, to już wypełnienie znajdującego się tam formularza – tak. Kończy się to przekazaniem wrażliwych danych, m.in. karty kredytowej czy do logowania do banku. To „łowienie ofiar” specjaliści nazywają phishingiem (od ang. password – hasło i fishing – wędkowanie).

– SMS–y phishingowe działają, bo tak działa efekt skali. Oszuści wysyłają mnóstwo SMS–ów – zawsze będzie ktoś, kto faktycznie czeka na przesyłkę – powiedziała Prószyńska. Jak wyjaśniła, pewnym utrudnieniem dla cyberprzestępców są opracowywane przez specjalistów z zespołu CERT Polska (działającego przy instytucie NASK) wzorce SMS.

Wzorce są tworzone na podstawie zgłoszeń przesłanych na numer CERT Polska. Są wykorzystywane przez operatorów telekomunikacyjnych – SMS–y, które się w nie wpisują, są blokowane, zanim dotrą do adresata. W ciągu miesiąca za ich pomocą zostało zablokowanych ponad milion wiadomości od oszustów i blisko 75 mln prób wejścia na fałszywe strony, linkowane w SMS–ach.

Podejrzaną wiadomość wyślijmy do CERT
Jeśli jednak otrzymamy wiadomość, którą uznamy za podejrzaną, możemy ją przesłać na obsługiwany przez CERT Polska numer 8080. Fałszywą stronę internetową można z kolei zgłosić do CERT za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie: https://incydent.cert.pl/ lub w aplikacji mObywatel 2.0. – W wyniku oszustw internetowych ludzie każdego roku tracą ogromne pieniądze, setki tysięcy złotych – powiedział PAP podkom. Marcin Zagórski z zespołu prasowego Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości.

– Nie będziemy bardziej narażeni na oszustwa w Black Friday czy Cyber Monday, jeśli będziemy łowić okazje, ale działając strategicznie – szukając czegoś specjalnie, porównując ceny w różnych sklepach, sprawdzając, czy jest to bezpieczna transakcja. Cała rzecz w tym, żeby do decyzji podejść z zimną głową – zachęciła dr Hełka.

Zdaniem psycholog warto pamiętać o tym, że dać się nabrać oszustom może także bardzo rozsądna osoba. – Bo w momencie, w którym ktoś myśli o radości, jaką sprawi bliskiej osobie, przestaje być psychologiem, ekonomistą czy dyrektorem, a zaczyna być babcią, dziadkiem, ciocią czy mamą. Dlatego jeśli chcemy robić bezpiecznie zakupy, warto spróbować ostudzić emocje. Zdać sobie sprawę z tego, że okazji jest w dzisiejszych czasach bardzo dużo – stwierdziła.

Z raportu opublikowanego w zeszłym tygodniu przez platformę badawczą UCE Research wynika, że 64,2 proc. Polaków zamierza skorzystać z okazji zakupowych w ramach Black Friday, 18,9 proc. nie ma takiego zamiaru, a 16,9 proc. jeszcze nie wie, co zrobi. Z kolei według danych PMR Market Experts 48 proc. konsumentów w Polsce zrobi tego dnia zakupy online, a 37 proc. połączy zakupy w sieci ze stacjonarnymi.

Biznes

Zakłady Chemiczne Nitro-Chem S.A. prezentowały się na targach w Arabii Saudyjskiej

Zakłady Chemiczne „Nitro-Chem” S.A. prezentowały się na targach w Arabii Saudyjskiej

2024-02-10, 10:50
Młodzi rolnicy rozmawiali o nowoczesnej uprawie. Konferencja w ZSCKR w Bielicach

Młodzi rolnicy rozmawiali o nowoczesnej uprawie. Konferencja w ZSCKR w Bielicach

2024-02-09, 18:50
Glapiński: Wszystko wskazuje, że w ciągu trzech miesięcy inflacja wróci do celu NBP

Glapiński: Wszystko wskazuje, że w ciągu trzech miesięcy inflacja wróci do celu NBP

2024-02-08, 16:24
Raport: W tłusty czwartek Polacy zjedzą pączki o wartości 391 mieszkań

Raport: W tłusty czwartek Polacy zjedzą pączki o wartości 391 mieszkań

2024-02-07, 19:00
Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję w sprawie stóp procentowych NBP

Rada Polityki Pieniężnej podjęła decyzję w sprawie stóp procentowych NBP

2024-02-07, 16:09
Srebro inwestycyjne - 5 powodów dlaczego warto je posiadać [reklama]

Srebro inwestycyjne - 5 powodów dlaczego warto je posiadać [reklama]

2024-02-07, 11:00
Orlen: już wiadomo, kto zastąpił Daniela Obajtka. Rada nadzorcza wskazała p.o. prezesa

Orlen: już wiadomo, kto zastąpił Daniela Obajtka. Rada nadzorcza wskazała p.o. prezesa

2024-02-06, 22:41
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Orlenu zgodziło się na zbycie spółki Gas Storage Poland

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Orlenu zgodziło się na zbycie spółki Gas Storage Poland

2024-02-06, 12:34
Raport NIK: PKN Orlen przy fuzji z Lotosem zbył aktywa o 5 mld zł taniej od wyceny

Raport NIK: PKN Orlen przy fuzji z Lotosem zbył aktywa o 5 mld zł taniej od wyceny

2024-02-05, 13:50
CIECH rezygnuje z węgla. Zakład będzie korzystał z biomasy  wystartował przetarg

CIECH rezygnuje z węgla. Zakład będzie korzystał z biomasy – wystartował przetarg

2024-02-04, 22:22
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę