Wiceminister Gembicka: Rolniczych protestów na granicy z Ukrainą trudno nie łączyć z kampanią [Rozmowa dnia]

Anna Gembicka – wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi/www.gov.pl

– Rozumiem obawy, które pojawiały się przed decyzją Komisji Europejskiej o przedłużeniu zakazu importu zbóż z Ukrainy, kiedy część z organizacji [rolniczych – przyp. red.] mówiła, że wtedy się wyjaśni, czy będą dalej protestować, czy nie. Komisja przedłużyła ten zakaz, a mimo to pojawiają się protesty. Trudno tego nie łączyć z kampanią wyborczą, tym bardziej że dostaliśmy już wszystkie zgody na dopłaty dla producentów zbóż – mówiła Anna Gembicka, wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi, w „Rozmowie dnia” Polskiego Radia PiK.

Agnieszka Marszał: Wydawało się, że pewne sprawy dotyczące rolnictwa i polskiej wsi w kontekście choćby wojny w Ukrainie zostały rozwiązane, ale wygląda na to, że chyba jednak nie – takie przynajmniej jest zdanie rolników, którzy znowu protestują.

Chcę zacząć tę rozmowę cytatem: „Polscy politycy myślą tylko o najbliższych wyborach, a nie o przyszłości swojego kraju i nie potrafią wytłumaczyć swoim wyborcom, jakie szkody wyrządzają blokadą produktów z kraju, który chroni nasze wspólne granice”. To jest zdanie ukraińskich przedstawicieli sektora rolnego – bo mamy taką oto sytuację, że po polskiej stronie wschodniej granicy protestują polscy rolnicy, a po ukraińskiej – ukraińscy rolnicy. Polscy – przeciwko importowi zboża z Ukrainy, a ukraińscy przeciwko blokowaniu przez polskich rolników wjazdu ciężarówek z ich zbożem do Polski.
Anna Gembicka: Przede wszystkim trzeba przypomnieć, że jako Polska ostatnio odnieśliśmy kolejny duży sukces jeżeli chodzi o temat zboża, bo Komisja Europejska przedłużyła zakaz importu do Polski i do czterech innych krajów, z którymi tworzymy koalicję, państw unijnych, przyfrontowych, które zostały dotknięte tym importem zboża.

I powiem szczerze, dla mnie ten protest jest trochę niezrozumiały, bo o ile rozumiem obawy, które się pojawiały przed tą decyzją Komisji Europejskiej z bodajże 5 czerwca, kiedy część z tych organizacji mówiła, że wtedy się wyjaśni, czy będą dalej protestować, czy nie, że jeżeli Komisja nie przedłuży tego zakazu, to wyjdą na ulice, natomiast Komisja przedłużyła ten zakaz, ba, nawet w pewnym sensie go rozszerzyła, bo nie są nim już objęte te zboża zakontraktowane przed 2 maja, tymczasem, mimo że osiągnęliśmy sukces, mimo że osiągnęliśmy nawet więcej – bo jeszcze te towary zakontraktowane wcześniej nie wjeżdżają – pojawiają się te protesty.

Trudno tego nie łączyć z kampania wyborczą, z tymi działaniami, tym bardziej że dostaliśmy już wszystkie zgody, jeżeli chodzi o wsparcie dla producentów zbóż, zgody Komisji Europejskiej na dopłaty. To są naprawdę gigantyczne kwoty, bo, przypomnę: wcześniejsza pomoc to 600 milionów złotych, teraz kolejna – dwa miliardy złotych. Pomoc do pierwszych 300 hektarów – to jest też spełnienie postulatu rolników, z naprawdę wysokimi stawkami – bo te stawki też podwyższaliśmy. I, przypomnę, to wszystko ze środków krajowych.

Rolnicy, którzy protestowali w Dorohusku, mówią o tym, że protestują także przeciwko importowi zboża jeszcze sprzed tego zakazu. Słyszymy także w wypowiedziach rolników, którzy są na granicy, zdania, że oni nie rozumieją terminu „zboże techniczne”, że pod tym terminem i tak wwożone jest do Polski zboże, które potem trafia na rynek. Mamy taką sytuację, w które łatwo się pogubić na przykład mi jako konsumentowi. Z jednej strony mamy rolników, którzy narzekają, że polskie zboże zalega w silosach i nie mają go gdzie sprzedać albo sprzedają je po kosztach, rynek zalewa zboże ukraińskie, które jest tanie, i ono trafia do obrotu, a w sklepach żywność jest droga – choć można by się spodziewać, że skoro mamy tanie zboże, to ta żywność też będzie taniała. Tak nie jest.
To teraz kilka kwestii. Po pierwsze, jeżeli chodzi o kwestie importu tego zboża, które zostały zakontraktowane wcześniej – tak, jak powiedziałam, decyzja Komisji Europejskiej z początku czerwca mówi o tym, że nie będzie już importu tego zboża. Do tej pory tego zboża wjechało ok. 26 tysięcy ton, to naprawdę nie są duże ilości, natomiast tego już nie będzie, więc można powiedzieć, że ten temat jest załatwiony.

Jeżeli chodzi o kwestię zboża technicznego: po pierwsze, zboże techniczne to nie jest nowa kategoria, to kategoria, która funkcjonuje co najmniej od 2008 roku. To jest zboże, które służy na przykład do biogazowni, do palenia, czyli nie musi spełniać parametrów dotyczących czy zboża paszowego, czy zboża konsumpcyjnego. Natomiast my także badaliśmy to zboże, zostały wysłane specjalne kontrole, po pierwsze, żeby zweryfikować, czy nie doszło do działań przestępczych, czyli zmiany kwalifikacji zboża, a po drugie, żeby sprawdzić parametry. I te parametry są bardzo podobne do parametrów innych rodzajów zbóż, więc nie jest to prawda, że Polska została zalana jakimś zboże gorszego rodzaju. To [twierdzenie – przyp. red.] trzeba wyprostować.

Jeżeli chodzi o ceny. Cena zboża jest uzależniona od ceny na rynkach światowych. Choćbyśmy nie wiadomo co robili, jesteśmy zależni od tego. Polska nie jest jakąś samotną wyspą, gdzie te ceny się kształtują indywidualnie. Niestety, cena na rynkach światowych spada, to jest spowodowane nawet nie napływem zboża z Ukraina, to jest spowodowane tym, że Rosja zaczęła masowo wyprzedawać swoje zapasy zboża, także tego zboża, które ukradła z Ukrainy. Wcześniej doprowadziła do wahań na rynku, bo wstrzymała całkowicie eksport swojego zboża, próbując wizją głodu straszyć państwa afrykańskie, państwa Bliskiego Wschodu, żeby wymusić na nich pewne zachowania wobec wojny, stosunek wobec wojny. W momencie, kiedy zobaczyła, że nie jest to zbyt skuteczne, zaczęła masowo to zboże wyprzedawać. Cena poszła w dół (…).

Inne „Rozmowy dnia” są dostępne TUTAJ.