Historia – w Polskim Radiu PiK

Archiwum Dokumentów Fonicznych Polskiego Radia PiK (ADF) to ponad 100 tysięcy audycji. Pierwsze z nich pochodzą z 1946 roku – wcześniejsze zostały zniszczone przez niemieckich i radzieckich okupantów. Zachowane nagrania stanowią dźwiękową historię Kujaw, Pałuk, Kociewia, Krajny, Borów Tucholskich i innych regionów województwa. Kolejne pozycje ADF przedstawiają wydarzenia społeczne, gospodarcze, sportowe, religijne, kulturalne i są ważnym elementem dziedzictwa narodowego.

Polskie Radio Pomorza i Kujaw, jako pierwsza rozgłośnia w Polsce, udostępniło w 2009 roku wszystkie nagrania i dokumenty programowe na portalu: archiwum.radiopik.pl. Najważniejszym elementem dokumentacji papierowej są scenariusze audycji, często opatrzone pieczęcią cenzury. Teksty wygłoszone na antenie od 14 lutego 1945 roku zajmują ponad milion stron a sam proces digitalizacji i udostępniania na portalu zajmie kilka lat.

Bogactwo treści, zarówno w formie pisanej, jak i audialnej, może stanowić źródło wiedzy o regionie (i nie tylko) a specyfika dokumentów jest dodatkową atrakcją ułatwiającą jej poznanie. Radio z Historią, wykorzystując internetowe linki, tagi, słowa kluczowe itp., przedstawi prosty sposób na uzupełnienie wiadomości o Kazimierzu Wielkim, Mikołaju Koperniku, Andrzeju Szwalbe, Leonie Wyczółkowskim, Mennonitach, Krzyżakach, Krwawej Niedzieli oraz wielu innych postaciach, wydarzeniach, miejscowościach oraz obiektach związanych z regionem Pomorza i Kujaw.

---

Jesień zawitała pomiędzy nasze spotkania w audycji „Radio z Historią”. W ostatnią środę września odwiedzimy Barcin, którego ślady odnajdujemy w materiałach dziennikarskich zachowanych w bogatym Archiwum Dokumentów Fonicznych na portalu archiwum.radiopik.pl.

Właśnie w Barcinie padła rekordowa wygrana w Lotto, do czego 7 czerwca 2015 roku w „Magazynie informacyjnym” odniósł się Maciej Wilkowski. 17 stycznia 1971 roku do Barcina w reportażu pt. „Małe miasteczko” zaprosił Edward Mielniczek, a 8 marca 2017 w suplemencie do „Legend Pomorza i Kujaw” historię i teraźniejszość Barcina przedstawiły Małgorzata Jarocińska i Ewa Dąbrowska. 17 stycznia 2000 roku prezentację i potrzeby Barcina opisał Wojciech Sobociński w audycji „Alfabet gmin”. 17 czerwca 2013 roku do Dąbrowy i Barcina w audycji „Co w gminie piszczy” zaprosiły Magda Jasińska i Elżbieta Rupniewska. 7 maja 2011 relację z II Festiwalu Piosenki Aktorskiej i Poezji Śpiewanej „Forma” w Barcinie zdały Magda Jasińska i Ewa Dąbska. 5 grudnia 2016 roku w „PiK-owej Kawiarence” Ewa Dąbska odniosła się do zwycięstwa Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Barcin w ogólnopolskim rankingu bibliotek. O sytuacji po pandemii w tej najlepszej bibliotece w kraju, opowiedziała Magda Jasińska w audycji „Regionalny Punkt Widzenia” z 19 maja 2020 roku. Wizytę w Barcinie oraz rozmowy o najważniejszych sprawach dotyczących miasta i gminy przybliżyła Ewa Dąbska w audycji z cyklu „Jaki region” z 9 lutego 2017 roku. 30 czerwca 2018 roku Monika Siwak z radiową ekipą witała lato w Barcinie w cyklu „Wakacyjny PiKnik”. 19 września 2020 roku w reportażu pt. „Paracelsus z Barcina” Żaneta Walentyn przypomniała historię miejscowego „dr Judyma”. 8 marca 2017 roku legendę „O wzgórzu św.Wojciecha” w Barcinie przybliżyły Małgorzata Jarocińska i Ewa Dąbrowska w cyklu „Legendy Pomorza i Kujaw”.

W ostatnią tego lata środę w spotkaniu w audycji „Radio z Historią” poszukamy „barw jesieni” w materiałach dziennikarskich zachowanych w bogatym Archiwum Dokumentów Fonicznych na portalu archiwum.radiopik.pl.

„Rykowisko”, czyli okres godowy jeleni może być jedną z jesiennych atrakcji turystycznych, o czym w audycji z 19 września 2020 roku mówił Marcin Doliński. O jesiennych festynach i konkursach w Kaszczorku, Przysieku i Koronowie mówił Andrzej Krystek w audycji „Raz na ludowo” z 15 września 2001 roku. Kolory jesieni w ogrodach, na działkach a nawet w doniczkach mogą czarować o ile zadbamy o odpowiednią pielęgnację, o której w audycji „Raz na zielono” z 7 października 2023 mówili goście Darii Kosmali-Szulc. 22 października 2013 roku w jesiennych poradach zaproszonej przez Anne Pudlińską zielarki Stefanii Korżawskiej, znalazła się „Jarzębina”. Barwy lata, smaki jesieni - czyli ciąg dalszy sezonu na przetwory - znalazły się 8 września 2017 roku w audycji „Raz na ludowo” Małgorzaty Burchardt. Kiedy do chat Słowian zaglądała pogodna jesień, oni szykowali się na lato, co gorsza, o czym 9 września 2021 roku w cyklu „Wierzenia Słowian” mówiła Jolanta Fischer. Gdy coraz częściej dopada nas jesienna szarzyzna, u osób starszych zaczynają się problemy z poruszaniem po ulicach, o czym w relacji pt. „Oświetlenie kładki” 11 listopada 2017 roku mówił Andrzej Krystek. Jesienią zaczyna się sezon a przeziębienia i grypę, o czym 28 września 2016 roku w audycji „Magazyn Na Zdrowie” przypomniał Krzysztof Wilczyński. 30 września 2023 roku w radionoweli realizowanej przez Marka Rzepę, jesień przywitali mieszkańcy Cichej Doliny.

„Barwy jesieni” w opracowaniach dziennikarskich już niedługo zrównają się tymi, które przyniesie nam tegoroczna jesień. Oby tylko była „złota polska” jak w popularnej piosence... A jakie przyniesie nam wspomnienia zachowane śladami historii w materiałach pozostawionych przez naszych dziennikarzy? Przekonamy się już w kolejnych audycjach z cyklu „Radio z Historią”, korzystającego ze źródeł audialnych w Archiwum Dokumentów Fonicznych. Do wysłuchania audycji zapraszają: Ewa Dąbrowska i Marek Rzepa.

W drugim po wakacjach środowym spotkaniu w audycji „Radio z Historią” pochylimy się nad tragicznym tematem „Rzezi wołyńskiej” w opracowaniach zachowanych śladami pracy dziennikarskiej odnalezionymi w Archiwum Dokumentów Fonicznych na portalu archiwum.radiopik.pl.

28 lutego 2010 roku w audycji „Wieczór z reportażem” Żaneta Walentyn wykorzystała opowieść pt. „Mój Wołyń”, w której o Wołyniu i działalności w AK wypowiada się kustosz pałacu w Samostrzelu. 30 lipca 2011 roku w audycji „Porozmawiajmy o literaturze” Małgorzata Maniszewska przedstawiła odbicia literackie wydarzeń z Wołynia w 1943 roku na Ukrainie. O tragedii mieszkańców Wołynia opowiada reportaż Żanety Walentyn pt. „Nasze jest tylko niebo” zaprezentowany premierowo 24 lutego 2013 roku. W audycji „Publicystyka - Wołyń” z 11 sierpnia 2016 roku, Żaneta Walentyn odniosła się do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczącej zbrodni na Wołyniu. 14 lipca 2019 roku w audycji „Póki my żyjemy” Roberta Erdmanna, historyk IPN poruszył temat skomplikowanych relacji z Ukrainą, szczególnie w okresie II wojny światowej. W audycji z cyklu „Pierwszy Dzień Tygodnia” z 1 września 2019 roku Ewa Dąbrowska przedstawiła wojenne losy Zofii Synakiewicz, świadkiem mordów na Polakach, Rzezi Wołyńskiej dokonanej przez Ukraińców. 5 lipca 2018 roku Monika Kaczyńska opowiedziała o „Tryptyku Zbrodni Wołyńskiej” zamontowanym przy kościele pw. Miłosierdzia Bożego i św. Siostry Faustyny w Toruniu. W audycji pt. „Wołyń - ludobójstwo” z 10 lipca 2018 roku Tatiana Adonis odniosła się do grudziądzkich uroczystości upamiętniające 75. rocznicę „Krwawej Niedzieli” na Wołyniu.

Temat „Rzezi wołyńskiej” wraca z każdym rokiem, a poświęconych jej materiałów dziennikarskich wciąż przybywa, jak również innych ważnych śladów historii, które w swojej pracy pozostawiają nasi dziennikarze. Dokąd nas jeszcze zaprowadzą? Przekonamy się już w kolejnych audycjach z cyklu „Radio z Historią”, korzystającego ze źródeł audialnych w Archiwum Dokumentów Fonicznych. Do wysłuchania audycji zapraszają: Ewa Dąbrowska i Marek Rzepa.

Za nami wakacje, a zatem otwieramy wrześniową serię środowych spotkań w „Radiu z Historią”. Na początek wsłuchajmy się w „Radio młodego pokolenia” zachowane śladami pracy dziennikarskiej odnalezionymi w Archiwum Dokumentów Fonicznych na portalu archiwum.radiopik.pl.

30-lecie PRL było okazją do nagrania reportażu, który młodzieżowy zespół redakcyjny zaprezentował 2 października 1970 roku w cyklu „Młoda godzina”. O mediach na uniwersytecie toruńskim, a także w liceach, o warsztatach dziennikarskich mówiono 27 maja 2007 roku w magazynie „Pod Wiatr” przygotowanym przez zespół pod redakcją Zdzisława Pająka. Podsumowanie XIX Międzyszkolnych Regionalnych Warsztatów Dziennikarskich wypełniło 23 czerwca 2011 roku część audycji „W dobrym tonie” Ewy Dąbrowskiej. Słuchowisko pt. „Pociąg do?” z 21 czerwca 2012 roku, to dzieło Bernadetty Kosztulskiej, która otrzymała I nagrodę w konkursie radiowym XX Międzyszkolnych Regionalnych Warsztatów Dziennikarskich. Słuchowisko pt. „Nigdy nie ustaje” z 2 lipca 2015 roku, to dzieło Barbary Tańskiej, która za scenariusz słuchowiska z udziałem uczestników warsztatów otrzymała I Nagrodę w Konkursie Radiowym XXIII Międzyszkolnych Warsztatów Dziennikarskich.

Tak właśnie rozpoczęliśmy wrzesień. Wciąż gorący! Temperatura nie przeszkodzi nam jednak w naszych środowych spotkaniach. Dokąd jeszcze podążymy? Przekonamy się już w kolejnych audycjach z cyklu „Radio z Historią”, korzystającego ze źródeł audialnych w Archiwum Dokumentów Fonicznych. Do wysłuchania audycji zapraszają: Ewa Dąbrowska i Marek Rzepa.