Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 r. w Toruniu, w rodzinie kupieckiej. Zmarł przed 21 maja 1543 r. we Fromborku. Był wielkim człowiekiem epoki renesansu, duchownym, doktorem prawa kanonicznego, lekarzem, urzędnikiem, dyplomatą, matematykiem, ekonomistą, strategiem wojskowym, kartografem, filologiem, a przede wszystkim astronomem zaliczanym do największych uczonych w dziejach nauki.
Dziełem życia Mikołaja Kopernika jest wydane w 1543 roku „De revolutionibus orbium coelestium” (O obrotach sfer niebieskich). Na jego kartach uczony przedstawił model układu planetarnego oparty o obserwacyjne i matematyczne dowody, że Ziemia wraz z innymi planetami krąży wokół Słońca. Heliocentryczny system stał się najważniejszym przełomem w światowej nauce od czasów starożytnych, nazwanym później „przewrotem kopernikańskim”.
Przypadająca w 2023 roku 550. rocznica urodzin astronoma wszech czasów stanowi znakomitą okazję do przypomnienia i popularyzacji dokonań Mikołaja Kopernika. W tym miejscu staramy się zebrać informacje dotyczące obchodów wielkiego jubileuszu, a także ciekawostki dotyczące uczonego.
Deklarację Toruńską podpisali przedstawiciele dziewięciu krajów, w tym szefowie resortów edukacji i nauki m.in. Słowacji i Gruzji/fot. Monika Kaczyńska
Deklarację Toruńską podpisali przedstawiciele dziewięciu krajów, w tym szefowie resortów edukacji i nauki m.in. Słowacji i Gruzji/fot. Monika Kaczyńska
Deklarację Toruńską podpisali przedstawiciele dziewięciu krajów, w tym szefowie resortów edukacji i nauki m.in. Słowacji i Gruzji/fot. Monika Kaczyńska
Przedstawiciele dziewięciu krajów podpisali dokument nazwany Deklaracją Toruńską. Zawiera on zapisy mówiące o zapewnieniu wolności prowadzenia badań naukowych, publikowania ich wyników oraz poddawania wyników krytyce i debacie naukowej.
Podpisanie Deklaracji było kulminacyjnym punktem ostatniego dnia Światowego Kongresu Kopernikańskiego w Toruniu.
– Uczestnicy kongresu, m.in. z Ukrainy, Wielkiej Brytanii czy Czech, mają świadomość, że Mikołaj Kopernik mógł dokonywać rewolucji w nauce, bo tu, w Polsce miał przestrzeń wolności – podkreślił minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek. – Nie ma możliwości uprawiania nauki, nie ma możliwości odkrywania prawdy bez przestrzeni wolności akademickiej, wolności nauki. I tak deklaracja, którą podpisaliśmy w Toruniu, w miejscu urodzin Mikołaja Kopernika, jest świadectwem tego, że we wszystkich tych krajach, o których mówiliśmy, jest pełna świadomość tego, że powinniśmy skupić się na tym, żeby tę przestrzeń wolności akademickiej zapewnić.
Deklarację Toruńską podpisali przedstawiciele dziewięciu krajów, w tym szefowie resortów edukacji i nauki m.in. Słowacji i Gruzji. „Jako ministrowie odpowiedzialni za warunki dla prowadzenia badań naukowych w swoich państwach, w 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, deklarujemy, iż będziemy podejmować wszelkie działania, aby zapewnić wolność prowadzenia badań naukowych oraz swobodę krytyki i debaty naukowej” – napisano w deklaracji.
Jak poinformował pełnomocnik do spraw organizacji Akademii Kopernikańskiej prof. Grzegorz Górski, deklaracja była inicjatywą ministra Czarnka. Miała być istotnym elementem „wychodzącym” ze Światowego Kongresu Kopernikańskiego. Szef resortu ocenił, że we współczesnym świecie zaczyna brakować wolności debaty i krytyki naukowej. Minister Czarnek powiedział po konferencji dziennikarzom, że nie może być tak, że rektorzy na uczelniach będą sprzyjać „kongresom i konferencjom o tematyce lewicowej i liberalnej, a nie będą chcieli w swoich uczelniach konferencji i debat konserwatywnych czy prawicowych”. – Dla wszystkich jest uniwersytet: i tych z lewicy, i tych z prawicy, i tych liberalnych i tych konserwatywnych, bo na tym polega wolność akademicka i o nią będziemy dbać – powiedział.
Zdaniem ministra tzw. pakiet wolności akademickiej przyjęty przez Sejm w 2021 r. „jest tego dowodem”. Zgodnie z nowelizacją, której projekt przygotowało Ministerstwo Edukacji i Nauki, wyrażanie przez nauczycieli akademickich przekonań religijnych, światopoglądowych lub filozoficznych nie będzie stanowiło przewinienia dyscyplinarnego. Regulacja ta nie wyłączy możliwości pociągnięcia nauczyciela akademickiego do odpowiedzialności cywilnej lub karnej, jeżeli będą spełnione przesłanki do jej zastosowania.
Deklarację Toruńską podpisano w czasie Światowego Kongresu Kopernikańskiego w Toruniu zorganizowanego z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.
Rok 2023, na całym globie jest rokiem Mikołaja Kopernika. 550 lat temu, 19 lutego 1473 roku, w Toruniu urodził się człowiek, jeden z kilku, którzy w radykalny sposób, zmienili nasze dzieje.
Czasy Kopernika, epoka renesansu, obfitowała w geniuszy. Ludzi, jak sławny torunianin, którzy zmienili życie przyszłych pokoleń, ale osiągali oszałamiające sukcesy w wielu dziedzinach. Kopernik staje tu w jednym szeregu z Leonardem da Vinci czy Michałem Aniołem.
„Pozycja Kopernika w historii nauki, a jeszcze bardziej w historii cywilizacji jest szczególnie istotna. Można by zaryzykować twierdzenie, że ze względu na historyczną wartość naukowych idei i ich oddziaływanie na społeczeństwo czasy dzielą się na przed i po Koperniku” - uważa ksiądz Robert Janusz, profesor Akademii Ignatianum w Krakowie.
Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności
Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione. Rozumiem i wchodzę na stronę
