Mikołaj Kopernik urodził się 19 lutego 1473 r. w Toruniu, w rodzinie kupieckiej. Zmarł przed 21 maja 1543 r. we Fromborku. Był wielkim człowiekiem epoki renesansu, duchownym, doktorem prawa kanonicznego, lekarzem, urzędnikiem, dyplomatą, matematykiem, ekonomistą, strategiem wojskowym, kartografem, filologiem, a przede wszystkim astronomem zaliczanym do największych uczonych w dziejach nauki.
Dziełem życia Mikołaja Kopernika jest wydane w 1543 roku „De revolutionibus orbium coelestium” (O obrotach sfer niebieskich). Na jego kartach uczony przedstawił model układu planetarnego oparty o obserwacyjne i matematyczne dowody, że Ziemia wraz z innymi planetami krąży wokół Słońca. Heliocentryczny system stał się najważniejszym przełomem w światowej nauce od czasów starożytnych, nazwanym później „przewrotem kopernikańskim”.
Przypadająca w 2023 roku 550. rocznica urodzin astronoma wszech czasów stanowi znakomitą okazję do przypomnienia i popularyzacji dokonań Mikołaja Kopernika. W tym miejscu staramy się zebrać informacje dotyczące obchodów wielkiego jubileuszu, a także ciekawostki dotyczące uczonego.
Prezentacja obrazu Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" w Muzeum Okręgowym, w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu, podczas wystawy towarzyszącej Festiwalowi Filmowemu Energa Camerimage /fot. PAP/Mikołaj Kuras
Obraz Jana Matejki „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" został zaprezentowany w Toruniu podczas wystawy towarzyszącej Festiwalowi Filmowemu Energa Camerimage. Dyrektor Festiwalu Marek Żydowicz wskazał, że podczas festiwalu jego twórcy chcą pokazywać, jak malarstwo wpływa na sztukę filmową.
Dzieło „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" trafiło do Torunia po raz pierwszy — dokładnie w 550. rocznicę urodzin wybitnego naukowca. Wernisaż wystawy odbył się w niedzielę po południu w Muzeum Okręgowym, w Ratuszu Staromiejskim.
Szalony pomysł zaraził entuzjazmem
– To wydarzenie jest absolutnie niezwykłe z naszego, muzealniczego punktu widzenia. Udało się to dzięki olbrzymiej życzliwości Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Obraz tej klasy opuszcza mury tego muzeum bardzo rzadko. Marek Żydowicz odwiedził mnie kilka miesięcy temu z tym dość szalonym pomysłem, ale po pewnym czasie zaraził mnie entuzjazmem – powiedziała w niedzielę dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu Aleksandra Mierzejewska.
Dyrektor Żydowicz podkreślił, że mówi się o Toruniu, że Toruń jest małym Krakowem. – To dwa bardzo ważne miasta w życiu Mikołaja Kopernika. W Toruniu urodził się przy ulicy św. Anny, dziś ulicy Mikołaja Kopernika – mówił. – Nauka może krążyć pomiędzy różnymi dziedzinami. Czymś takim jest dla naszych gości program naszego festiwalu. Chcemy pokazywać, jak malarstwo wpływa na sztukę filmową. Kopernik na tym obrazie jest powszechnie znany. Jest on ikoną polskiej popkultury. Myślimy, że Jan Matejko był genialnym malarzem, sam sobie żeglarzem, a malarstwo było dla niego czymś takim, jak kapłaństwo. Opowiem anegdotę: była jedna osoba — jego żona Teodora Matejko, która sądziła, że Jasiu nie osiągnąłby niczego bez niej. Mówiąc już poważnie, uważam, że mężczyźni niewiele by osiągnęli bez swych miłości. Zgadzam się więc z jej opinią – mówił Żydowicz. – Ściągnęliśmy jeszcze rysunki, które Matejko wykonał w postaci szkiców do studium postaci Kopernika. To oryginały. Wśród nich jest jedna genialna rzecz, swoisty żart rysunkowy, karykatura, która pokazuje, jakie poczucie humoru miał Matejko – dodał dyrektor festiwalu. Specjaliści od wydarzeń niezwykłych
Prezydent Torunia Michał Zaleski przypomniał, że Jan Matejko stworzył swoje dzieło w 1873 roku. – To okres, w którym Polski nie było na mapie Europy. Mimo tego Matejko malował i promował polskiego uczonego Mikołaja Kopernika. Dziś w 550. rocznicę urodzin wybitnego astronoma ten obraz jest w Toruniu — miejscu jego urodzenia - pokreślił włodarz miasta.
Na konferencji zapowiadającej wernisaż dyrektor Mierzejewska mówiła, że Matejko to artysta specjalny w sercach Polaków, nie do końca zrozumiany i doceniany na świecie. Wyraziła nadzieję, że sensacja, jaką wywołała wystawa jego dzieł w Londynie, być może zapoczątkuje poza Polską nowe patrzenie na jego twórczość. – Dwa lata temu pokazywaliśmy malarstwo flamandzkie, niderlandzkie. W ubiegłym roku prezentowaliśmy arcydzieła Lucasa Cranacha. Nasze muzeum dąży do tego, aby zostać Muzeum Narodowym. Mamy znakomitą galerię m.in. malarstwa polskiego. Dzieło Matejki jest znakomite na wielu polach. (...) Jeżeli spojrzymy na to z kilku stron, to uniknęłabym odpowiedzi, czy to najcenniejsze dzieło, które do nas trafiło w ostatnich latach, bo pewnie nie, ale jedno z najcenniejszych – wskazała Mierzejewska.
Dyrektor i twórca festiwalu Camerimage podkreślił, że o wypożyczenie obrazu zabiegała kuria rzymska, która przygotowała ogromną wystawę poświęconą Galileuszowi. – Te wystawy zachodziły na siebie terminem, ale okazało się, że Rzym nie jest w stanie spełnić oczekiwań, które nakłada na ewentualnego wypożyczającego Muzeum UJ. (...) Obraz został nam udostępniony. Porwaliśmy się na rzecz niezwykłą, bo taki zawsze był i będzie cel Fundacji Tumult, aby organizować wydarzenia nietuzinkowe, wyjątkowe – podkreślił Żydowicz.
W niedzielę dyrektor Mierzejewska poinformowała, że w trakcie trwania festiwalu można odwiedzać muzeum i podziwiać obraz Matejki bezpłatnie. – To ukłon w stronę całej naszej toruńskiej społeczności, jak i gości miasta – wskazała.
Pochodzący z 1873 r., mający rozmiary 225 cm na 315 cm obraz „Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem" Matejko namalował, aby uczcić 400. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika.
Tegoroczna edycja Energa Camerimage odbywa się w dniach od 11 do 18 listopada. Obraz trafił do Muzeum Okręgowego w Toruniu na dwa tygodnie.
Laureatka Pokojowej Nagrody Nobla, badacze z NASA i Uniwersytetu Harvarda będą rozmawiać w Toruniu o rewolucjach, jakie czekają nas w przyszłości. Trzydniowe wydarzenie „Nowe Obroty”, kończące obchody Roku Mikołaja Kopernika… Czytaj dalej »
Jak ustaliło Polskie Radio PiK, w listopadzie minister kultury podjął decyzję o zaliczeniu dzieła do Narodowego Zasobu Bibliotecznego. Oznacza to, że zyskał ochronę przed ewentualnymi próbami wywiezienia z kraju. Czytaj dalej »
„Klimatyczne wtorki' mają być cyklem spotkań dla studentów UMK i mieszkańców zainteresowanych tematami takimi, jak klimat, czy zdrowa żywność. Czytaj dalej »
Ma 170 lat, ale w wojewódzkim rejestrze zabytków jest niecałe dwa tygodnie. To pomnik Mikołaja Kopernika na Rynku Staromiejskim w Toruniu, często fotografowany przez turystów, miejsce spotkań wielu mieszkańców. Czytaj dalej »
Kongres naukowy, wystawy, koncerty muzyki z kosmosu, premiery teatralne - w Toruniu dobiegają końca obchody 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Ten rok był pełen wydarzeń artystycznych, naukowych a nawet turystycznych. Czytaj dalej »
W pracowni konserwatorskiej Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu powstała nowa pracownia badawcza. Wszystko za sprawą pozyskanych na ten cel funduszy. Książnica otrzymała ponad 150 tysięcy złotych dofinansowania z Ministerstwa Kultury… Czytaj dalej »
„Układ splątany. Kopernik i inni” w reżyserii Macieja Wojtyszki to spektakl o zderzeniu rewolucyjnych idei z walką o władzę, oparty na prawdziwych wydarzeniach. Premiera przedstawienia w czwartek na scenie Teatru W. Horzycy w To… Czytaj dalej »
We włocławskim Centrum Kultury Browar B obchodzono imieniny Mikołaja Kopernika - oczywiście za sprawą mobilnego planetarium i wykładów o astronomii. Do takiego spędzania czasu zachęcał organizator imieninowej imprezy, Piotr Maje… Czytaj dalej »
Polska Akademia Nauk opublikowała wyniki wyborów do komitetów naukowych. Badaczy i badaczki z Uniwersytetu wybrano do 32 gremiów, w których zajmą się upowszechnianiem nauki i dostarczaniem ekspertyz kluczowych dla prowadzenia rzetelnej… Czytaj dalej »
Wojewódzka Biblioteka Publiczna-Książnica Kopernikańska w Toruniu obchodzi jubileusz 100-lecia. Uroczyste spotkanie odbyło się w Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki. Podczas gali wręczone zostały okolicznościowe nagrody dla pracowników… Czytaj dalej »
Rok 2023, na całym globie jest rokiem Mikołaja Kopernika. 550 lat temu, 19 lutego 1473 roku, w Toruniu urodził się człowiek, jeden z kilku, którzy w radykalny sposób, zmienili nasze dzieje.
Czasy Kopernika, epoka renesansu, obfitowała w geniuszy. Ludzi, jak sławny torunianin, którzy zmienili życie przyszłych pokoleń, ale osiągali oszałamiające sukcesy w wielu dziedzinach. Kopernik staje tu w jednym szeregu z Leonardem da Vinci czy Michałem Aniołem.
„Pozycja Kopernika w historii nauki, a jeszcze bardziej w historii cywilizacji jest szczególnie istotna. Można by zaryzykować twierdzenie, że ze względu na historyczną wartość naukowych idei i ich oddziaływanie na społeczeństwo czasy dzielą się na przed i po Koperniku” - uważa ksiądz Robert Janusz, profesor Akademii Ignatianum w Krakowie.
Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności
Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione. Rozumiem i wchodzę na stronę
