600 - letnia historia polskich Tatarów przechodzi z gablot, do Internetu

2022-02-12, 14:27  PAP/Redakcja
Centrum Edukacji i Kultury Muzułmańskiej Tatarów Polskich w Kruszynianach. Fot. PAP/A. Reszko

Centrum Edukacji i Kultury Muzułmańskiej Tatarów Polskich w Kruszynianach. Fot. PAP/A. Reszko

Pisane ręcznie Korany i chamaiły, czyli muzułmańskie modlitewniki, kroniki tatarskie, a także fotografie znajdujące się w zbiorach Centrum Edukacji i Kultury Muzułmańskiej Tatarów Polskich w Kruszynianach (woj. podlaskie) zostały zdigitalizowane i już są udostępnione w Internecie.

Centrum powstało w Kruszynianach, gdzie są m.in. zabytkowy meczet i mizar (muzułmański cmentarz). Jest to miejsce atrakcyjne turystycznie, leżące na tzw. szlaku tatarskim. Centrum powstało w 2015 roku, jego częścią jest muzeum, które gromadzi pamiątki o historii, tradycji i kulturze Tatarów na ziemiach polskich.

Jak powiedział przewodniczący Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej w Kruszynianach Bronisław Talkowski, od początku celem Centrum było zebranie w nim zbiorów społeczności tatarskiej. - Niektóre rzeczy bezpowrotnie zginęły, a to wszystko rzeczy z XIX a czasem z XVIII wieku, rodowe rzeczy Tatarów z całej Polski. Dlatego tak ważne jest, by zostały zachowane, a w naszym centrum opiekujemy się tymi pamiątkami - mówił.

Talkowski ocenił, że przez te kilka lat działalności udało się zgromadzić liczne zbiory z całej Polski i - jak dodał - cały czas gmina nosiła się z myślą ich digitalizacji. - Chcieliśmy z jednej strony udostępnić te ważne rzeczy ze względu na historię Tatarów, ale też ze względu na historię Polski - dodał.

Dzięki wspólnemu projektowi z Fundacją Tatarskie Towarzystwo Kulturalne i Fundacją M.I.A.S.T.O. Białystok, który otrzymał wsparcie z ministerstwa kultury w wysokości blisko 75 tys. zł, udało się zdigitalizować pierwsze ponad 4 tys. obiektów. Materiały dostępne są na stronie internetowej centrum.

Jak powiedziała prezeska Fundacji Tatarskie Towarzystwo Kulturalne Róża Chazbijewicz, pomysł na projekt powstał kilka lat temu. - Chcieliśmy w ten sposób pokazać, zarchiwizować i udostępnić większemu gronu te wszystkie materiały w zakresie historii, tradycji, kultury i osadnictwa Tatarów - dodała. Oceniła, że projekt przyczyni się też do promocji ważnego miejsca, jakim jest centrum kultury tatarskiej w Kruszynianach.

Jako pierwsze zdigitalizowano obiekty, które prezentowane są w centrum w gablotach. Jak powiedziała Chazbijewicz, podzielono te materiały na kategorie: religię, kulturę i obiekty społeczne, z życia mieszkańców. Dodała, że w związku z tym, że większość materiałów przekazywanych do centrum, pochodzi od społeczności tatarskiej, zwracano też uwagę, które materiały można digitalizować i udostępniać.

Wśród materiałów, które udostępniono cyfrowo znalazły się m.in. pisane ręcznie Korany z XIX wieku i chamaiły, czyli muzułmańskie modlitewniki. Chazbijewicz powiedziała, że rękopiśmiennictwo jest ważnym i bardzo cennym działem w historii Tatarów. - Dlatego bardzo ważne było to, aby móc tę część zbiorów udostępnić - dodała.

Zdigitalizowano też różne księgi metrykalne: azanów, czyli uroczystości nadania imienia, ślubów i pogrzebów. Udostępniono też m.in. kroniki prowadzone w różnych okresach, a opisujące życie Tatarów w Kruszynianach i okolicach, czasopisma, skrypty, które niegdyś były wydawane o społeczności tatarskiej, a także zdjęcia, które datowane są na koniec XIX wieku (...).

Historia osadnictwa tatarskiego na ziemiach dawnej RP ma ponad 600 lat. Jako datę dobrowolnego osadnictwa tatarskiego w Wielkim Księstwie Litewskim i Rzeczypospolitej Jan Długosz podaje rok 1397. Na ziemie polskie Tatarzy przynieśli ze sobą islam. Już jednak w XVI-XVII wieku zatracili swój język i wiele obyczajów, nazwiska rodowe uległy spolszczeniu.

Według szacunków Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP, Polaków wyznających islam jest ok. 5 tys., głównie są to właśnie polscy Tatarzy. W ostatnim spisie powszechnym (dokładnych danych ze spisu z 2021 roku jeszcze nie ma) przynależność do tatarskiej mniejszości etnicznej zadeklarowało 2 tys. osób.

Kraj i świat

Raport epidemiczny Ministerstwa Zdrowia. Kujawy i Pomorze na trzecim miejscu

Raport epidemiczny Ministerstwa Zdrowia. Kujawy i Pomorze na trzecim miejscu

2022-02-12, 11:12
Prezydent Duda: kraje Zachodu jednomyślne i solidarne z Ukrainą

Prezydent Duda: kraje Zachodu jednomyślne i solidarne z Ukrainą

2022-02-11, 20:27
Premier Morawiecki odwołał wiceministra finansów Jana Sarnowskiego

Premier Morawiecki odwołał wiceministra finansów Jana Sarnowskiego

2022-02-11, 13:49
Kujawsko-Pomorskie na trzecim miejscu w liczbie nowych zakażeń

Kujawsko-Pomorskie na trzecim miejscu w liczbie nowych zakażeń

2022-02-11, 10:50
Premier: świadczenia emerytalne wzrosną od 1 marca o 7 procent

Premier: świadczenia emerytalne wzrosną od 1 marca o 7 procent

2022-02-11, 09:55
Prezydent Joe Biden apeluje, by obywatele USA bezzwłocznie wyjechali z Ukrainy

Prezydent Joe Biden apeluje, by obywatele USA bezzwłocznie wyjechali z Ukrainy

2022-02-11, 09:39
Ten numer ratuje życie. Europejski Dzień Numeru Alarmowego 112 [wideo]

Ten numer ratuje życie. Europejski Dzień Numeru Alarmowego 112 [wideo]

2022-02-11, 08:46
Od piątku łatwiejszy wjazd do Wielkiej Brytanii dla zaszczepionych i niezaszczepionych

Od piątku łatwiejszy wjazd do Wielkiej Brytanii dla zaszczepionych i niezaszczepionych

2022-02-11, 07:45
Morawiecki i Johnson: Polska i Wielka Brytania stoją po stronie pokoju i bezpieczeństwa

Morawiecki i Johnson: Polska i Wielka Brytania stoją po stronie pokoju i bezpieczeństwa

2022-02-10, 18:00
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę