Zmarł prof. Henryk Samsonowicz - historyk, minister w rządzie Tadeusza Mazowieckiego

2021-05-28, 16:51  PAP/Redakcja
Prof. Henryk Samsonowicz/fot. PAP/Adam Warżawa

Prof. Henryk Samsonowicz/fot. PAP/Adam Warżawa

Prof. Henryk Samsonowicz zmarł w piątek (28.05.) wieku 91 lat. Był historykiem, znawcą średniowiecza, ministrem edukacji w rządzie Tadeusza Mazowieckiego, członkiem PAN i PAU, Kawalerem Orderu Orła Białego.

Henryk Samsonowicz urodził się 23 stycznia 1930 roku w warszawskiej rodzinie o szlacheckich korzeniach, pieczętującej się herbem Samson. Jego ojcem był Jan Samsonowicz, odkrywca neolitycznych kopalni krzemienia w Krzemionkach Opatowskich oraz lubelskiego zagłębia węglowego, uczestnik wojny z bolszewikami. Matka, Henryka z Korwin Krukowskich, była absolwentką Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Petersburskiego, nauczycielką chemii i geografii w prestiżowym warszawskim Liceum im. Juliusza Słowackiego. Jego starszy o osiem lat brat Andrzej Samsonowicz był żołnierzem Grup Szturmowych Szarych Szeregów. W Batalionie „Zośka” pod pseudonimem Książę walczył w Powstaniu Warszawskim. Zginął w nocy z 14 na 15 września na Czerniakowie.

Jeden głos przeciw

Henryk Samsonowicz studiował na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego, na którym w 1950 r. uzyskał tytuł magistra. Jego wykładowcami byli najważniejsi wychowawcy powojennego pokolenia historyków, m.in. Aleksander Gieysztor, Witold Kula, Tadeusz Manteuffel czy Stanisław Herbst (...).

Od roku 1967 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Historycznego, a w latach 1970–73 był jego dziekanem. W czasie wydarzeń marcowych w 1968 r. jako członek Wyższej Komisji Dyscyplinarnej przy ministrze oświaty i szkolnictwa wyższego jedyny głosował przeciw zwolnieniu z pracy gdańskiego prof. Damazego Tilgnera z Politechniki Gdańskiej.

Historia na poważnie

W latach siedemdziesiątych często pełnił rolę eksperta historycznego w teleturnieju „Wielka Gra”. W roku 1975 był inicjatorem pierwszej olimpiady historycznej, która do dziś jest najważniejszym konkursem wiedzy historycznej dla młodzieży licealnej. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych działał w zainicjowanej przez siebie Komisji Mediewistycznej Polskiego Towarzystwa Historycznego (...).

Mediewiści podkreślali jego umiejętność głębokiej analizy źródeł. - Prace naukowe prof. Samsonowicza są bardzo istotne dla historii późnego średniowiecza na Mazowszu. Pokazuje w nich chociażby małe, średniowieczne miasteczka, relacje między miastami i wsiami. Wiedza, którą ma prof. Samsonowicz, jest owocem ciężkiej i wieloletniej pracy w archiwach – mówił prof. Marek Barański z UW i UKSW. Dodał, że wykłady i prace badacza były inspiracją do podejmowania własnych prac: - Prof. Samsonowicz zachęcił do poważnego uprawiania historii. Jego sposób prowadzenia wykładów był i jest nietuzinkową zdolnością, której nie da się nauczyć, po prostu trzeba ją mieć - powiedział.

Zmuszony do ustąpienia...

W 1980 r. prof. Henryk Samsonowicz zaangażował się w działalność NSZZ „Solidarność”. Nowa atmosfera polityczna i powszechny szacunek, którym był darzony, doprowadziły do jego wyboru na stanowisko rektora Uniwersytetu Warszawskiego. Władze komunistyczne zaakceptowały decyzję społeczności uniwersyteckiej. Prof. Samsonowicz został zmuszony do ustąpienia ze stanowiska w kwietniu 1982 r. W tym czasie na znak protestu wystąpił również z PZPR. Wbrew woli pracowników i studentów jego następcą został nominowany przez reżim komunistyczny prof. Kazimierz Albin Dobrowolski.

Uczestniczył w obradach okrągłego stołu (...). Jak wówczas podkreślił, jego zdaniem wybory 4 czerwca zapoczątkowały nową erę i dały asumpt do innych podobnych działań, takich jak upadek muru berlińskiego, wydarzenia w Czechosłowacji, na Węgrzech, w Rumunii czy nawet upadek Związku Sowieckiego.

Po częściowo wolnych wyborach parlamentarnych 4 czerwca 1989 r. i utworzeniu przez Tadeusza Mazowieckiego pierwszego niekomunistycznego rządu prof. Samsonowicz objął w nim tekę ministra edukacji narodowej - stanowisko piastował do początku roku 1991. Podczas jego urzędowania w 1990 r. zostały wprowadzone do szkół zajęcia z religii. Programy nauczania zostały w tym czasie oczyszczone z wielu wątków ideologicznych narzuconych przez władze komunistyczne (...)

Kraj i świat

Po protestach od piątku ponownie otwarte wszystkie granice ze Słowacją

Po protestach od piątku ponownie otwarte wszystkie granice ze Słowacją

2021-07-08, 21:30
Marcin Wiącek wybrany przez Sejm na Rzecznika Praw Obywatelskich

Marcin Wiącek wybrany przez Sejm na Rzecznika Praw Obywatelskich

2021-07-08, 18:11
Salmonella na powierzchni skorupek jaj konsumpcyjnych. Uwaga Można się zatruć

Salmonella na powierzchni skorupek jaj konsumpcyjnych. Uwaga! Można się zatruć!

2021-07-08, 16:46
Koronawirus w Polsce: 93 nowe przypadki zakażenia, 1 zakażenie na Pomorzu i Kujawach

Koronawirus w Polsce: 93 nowe przypadki zakażenia, 1 zakażenie na Pomorzu i Kujawach

2021-07-08, 10:49
Sinice na ośmiu nadmorskich kąpieliskach. Tam nie wolno się kąpać

Sinice na ośmiu nadmorskich kąpieliskach. Tam nie wolno się kąpać!

2021-07-07, 12:08
103 nowe zakażenia koronawirusem w Polsce, 13 w Kujawsko-Pomorskiem

103 nowe zakażenia koronawirusem w Polsce, 13 w Kujawsko-Pomorskiem

2021-07-07, 10:51
W Sejmie szósta próba wyboru Rzecznika Praw Obywatelskich

W Sejmie szósta próba wyboru Rzecznika Praw Obywatelskich

2021-07-07, 06:08
Ministerstwo Zdrowia 6 lipca: 96 nowych zakażeń koronawirusem i 10 zgonów

Ministerstwo Zdrowia 6 lipca: 96 nowych zakażeń koronawirusem i 10 zgonów

2021-07-06, 10:50
CBŚP zatrzymało 6 osób. Zarzut: wyłudzanie VAT, unikanie podatków, pranie pieniędzy [wideo]

CBŚP zatrzymało 6 osób. Zarzut: wyłudzanie VAT, unikanie podatków, pranie pieniędzy [wideo]

2021-07-06, 08:54
Słowacja: intensywne kontrole policji na granicy, zamknięto część przejść z Polską

Słowacja: intensywne kontrole policji na granicy, zamknięto część przejść z Polską

2021-07-05, 16:39
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę