Ołtarz Pietas Domini, XV - wieczny skarb stracony w czasie wojny, wrócił do Polski
Ołtarz Pietas Domini./fot. Wikipedia
Fragment ołtarza Pietas Domini./fot. Wikipedia
Ołtarz Pietas Domini./fot. Wikipedia
Fragment ołtarza Pietas Domini./fot. Wikipedia
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego z wielką radością informuje o powrocie do Bazyliki Mariackiej w Gdańsku jednej z najcenniejszych strat wojennych – gotyckiego ołtarza Pietas Domini. Skarb oddała Polsce Unia Kościołów Ewangelickich w Niemczech, po trzech latach rozmów.
Ołtarz Pietas Domini bractwa św. Jerzego z Bazyliki Mariackiej w Gdańsku składa się z dwóch części retabulum i predelli, datowany jest na lata 30. XV w. Retabulum ołtarza było w ostatnich latach eksponowane w Gemaldegalerie w Berlinie, w dziale późnośredniowiecznego malarstwa niderlandzkiego i niemieckiego. Predella ołtarza natomiast wypożyczona została do kościoła św. Jana w Berlinie-Moabit.
Istnieją liczne źródła poświadczające obecność ołtarza w kościele Mariackim do wybuchu II wojny światowej. Niestety, nie zachowały się informacje o losach ołtarza w czasie wojny i po niej. Wiadomo, że gdańscy konserwatorzy prof. Willi Drost i Erich Volmar w 1942 roku rozpoczęli demontaż wyposażenia gdańskich kościołów, a zdemontowane elementy wystroju kościoła Mariackiego przewieziono do składnic w Kartuzach, Hopowie, Mierzeszynie i Lublewie. Jesienią 1944 roku, kiedy jasne stało się, że Gdańsk znajdzie się na linii frontu, podjęto decyzję, by wybrane najcenniejsze zabytki muzealne i sakralne przewieźć w głąb Rzeszy.
Zaginięcie ołtarza było uważane za najdotkliwszą stratę w całym zespole zabytków należących od XV w. do kościoła Mariackiego w Gdańsku.
W 2015 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło starania o zwrot ołtarza Pietas Domini do Gdańska. Zebrano obszerny materiał źródłowy i przygotowano wniosek restytucyjny, który następnie został przekazany Unii Kościołów Ewangelickich w Niemczech. Po trzech latach rozmów i wymianie korespondencji Kościół Ewangelicki podjął decyzję o zwrocie ołtarza bezpośrednio do parafii Bazyliki Mariackiej w Gdańsku, w duchu ekumenicznego porozumienia między kościołami i pojednania między narodami.
Powrót tego niezwykłego dzieła sztuki jest dla Polski ważnym wydarzeniem. Nadrzędnym celem w restytucji polskich strat wojennych jest dla MKiDN powrót utraconych zabytków do kraju, dlatego też resort kultury dokłada najwyższych starań i wykorzystuje wszelkie możliwe środki, by ten cel konsekwentnie realizować.
O ołtarzu Pietas Domini
