15 propozycji pytań, które mogą paść w referendum ws. zmiany konstytucji

Posiedzenie Narodowej Rady Rozwoju w Pałacu Prezydenckim w Warszawie. Fot. PAP/Radek Pietruszka

Pytania m.in. o zagwarantowanie wprowadzenia nienaruszalności praw nabytych, takich jak 500 Plus, oraz zagwarantowanie członkostwa Polski w UE - znalazły się wśród propozycji 15 pytań referendalnych, które przedstawiono na wtorkowym posiedzeniu Narodowej Rady Rozwoju.

We wtorek podczas posiedzenia Narodowej Rady Rozwoju, w którym uczestniczył prezydent Andrzej Duda, wiceszef Kancelarii Prezydenta RP Paweł Mucha przedstawił propozycję 15 pytań, które mogą znaleźć się w referendum konsultacyjnym ws. zmian w konstytucji.

"Osobiście do tej pory uważałem, że tych pytań w referendum nie powinno być więcej niż 10. Na dziś ten projekt obejmuje 15 pytań, ale doszedłem do wniosku, że jestem gotów zgodzić się, żeby 15 pytań zostało zaprezentowanych dlatego, że chcę, aby Rada ten problem przedyskutowała" - powiedział prezydent Duda na początku spotkania.

"Mamy jeszcze czas" - dodał. Przypomniał, że rozporządzenie zarządzające referendum publikuje się na co najwyżej 90 dni przed referendum, zaś Senat musi wyrazić zgodę na przeprowadzenie referendum i ma na to 14 dni.

"Chciałbym, aby Wysoka Rada pochyliła się nad tymi propozycjami pytań, dlatego że ostateczne pytania będą wtedy, kiedy będzie składany wniosek. Do momentu składania wniosku jeszcze wszystkie propozycje co do modyfikacji, czy jakichś ewentualnie nawet innych pytań, mogą być rozpatrywane. Choć uważam, że wszystkie te najistotniejsze kwestie, obszary, które pojawiały się w dyskusjach, są poruszone w zakresie tych 15 pytań" - mówił prezydent.

Paweł Mucha mówił w poniedziałek PAP, że "pierwszym, wyobrażalnym terminem", kiedy prezydent złoży w Senacie projekt postanowienia o zarządzeniu referendum konsultacyjnego, jest 23 lipca. Wtedy - mówił Mucha - "teoretycznie decyzja Senatu mogłaby zapaść na ostatnim lipcowym posiedzeniu Izby", które jest zaplanowane w dniach 25, 26 i 27 lipca. Zaznaczył, że przy założeniu, że referendum odbędzie się w dniach 10-11 listopada, prezydent musi złożyć projekt postanowienia nie później niż 10 września.

Prezydent zwrócił uwagę, że konstytucja z 1997 r. ma już 20 lat. Jego zdaniem, "należy odbyć dyskusję nad tym, czy postanowienia konstytucji dobrze funkcjonują i czy spełniają pokładane w niej nadzieje i oczekiwania".

Duda mówiąc o potrzebie dyskusji nad obowiązującą konstytucją, wskazał na znajdujące się w niej - jak mówił - "wielkie zawody". "Wielki zawód, jaki obecna konstytucja sprawiła polskiemu społeczeństwu, a na pewno jego większości, to jest to, że nie obroniła Polaków przed podwyższeniem przez parlament zwykłą większością głosów wieku emerytalnego. Przeciwko temu protestowały wtedy związki zawodowe, (było) żądanie referendum, 2,5 mln podpisów" - zaznaczył prezydent.

Przypomniał, że mimo protestów społeczeństwa, wiek emerytalny został podwyższony. "To są te bolączki, które pojawiły się na przestrzeni ostatnich lat. Zgłaszane są też obawy, że różne świadczenia, które Polacy uważają dziś za swoje dobro i ważny element swojego życia, zostaną im odebrane" - dodał prezydent.

Przedstawione we wtorek propozycje pytań brzmią następująco:

1. "Czy jest pani/pan za uchwaleniem nowej konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej - tak lub nie, bądź zmian w obowiązującej konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej - tak lub nie?"

2. "Czy jest pani/pan za wprowadzeniem do konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej obowiązku przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego zatwierdzającego zmiany konstytucji?"

3. "Czy jest pani/pan za wprowadzeniem do konstytucji obowiązku przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego w sprawach o istotnym znaczeniu dla państwa i narodu, jeśli z takim żądaniem wystąpi co najmniej milion obywateli?"

4. "Czy jest pani/pan za odwołaniem się w preambule konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej do ponad tysiącletniego chrześcijańskiego dziedzictwa Polski i Europy jako ważnego źródła naszej tradycji, kultury i narodowej tożsamości?"

5. Czy jest pani/pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem szczególnego wsparcia dla rodziny polegającego na wprowadzeniu zasady nienaruszalności praw nabytych takich jak świadczenia 500 Plus?"

6. "Czy jest pani/pan za zagwarantowaniem w konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej szczególnej ochrony prawa do emerytury dla kobiet od 60 roku życia, a dla mężczyzn od 65 roku życia?"

7. "Czy jest pani/pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem członkostwa Rzeczpospolitej Polskiej w Unii Europejskiej"?.

8. "Czy jest Pani/Pan za zapisaniem w Konstytucji RP gwarancji suwerenności Polski w Unii Europejskiej i wyższości Konstytucji nad prawem międzynarodowym oraz europejskim?".

9. "Czy jest Pani/Pan za konstytucyjnym zagwarantowaniem członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w NATO - w Sojuszu Północnoatlantyckim?".

10. "Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP szczególnej ochrony polskiego rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego Polski?".

11. "Czy jest Pani/Pan za wzmocnieniem w Konstytucji RP pozycji rodziny, z uwzględnieniem ochrony obok macierzyństwa również ojcostwa?".

12. "Czy jest Pani/Pan za konstytucyjną ochroną pracy, jako fundamentu społecznej gospodarki rynkowej?".

13. "Czy jest Pani/Pan za wzmocnieniem kompetencji wybieranego przez Naród prezydenta w sferze polityki zagranicznej i zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej?".

14. "Czy jest Pani/Pan za przyznaniem w Konstytucji RP gwarancji szczególnej opieki zdrowotnej kobietom ciężarnym, dzieciom, osobom niepełnosprawnym i w podeszłym wieku?".

15. "Czy jest Pani/Pan za zagwarantowaniem w Konstytucji RP podziału jednostek samorządu terytorialnego na gminy, powiaty i województwa?".

W maju podczas uroczystości z okazji 227. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja prezydent zapowiedział, że złoży w Senacie wniosek, by referendum konsultacyjne ws. konstytucji odbyło się 10 i 11 listopada. Prezydent zaapelował o obecność na tym głosowaniu, "w którym wszyscy Polacy będą mogli wypowiedzieć się co do swojej wizji przyszłego ustroju Polski".

W maju ub. roku również prezes PiS Jarosław Kaczyński ocenił, że w konstytucji konieczne są zmiany. Prezes PiS wypowiadał się jednak krytycznie o pomyśle przeprowadzenia referendum konsultacyjnego w Święto Niepodległości. O swoich wątpliwościach dot. terminu referendum wielokrotnie wypowiadał się również marszałek Senatu.

Zgodnie z konstytucją referendum ogólnokrajowe w sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa ma prawo zarządzić Sejm, lub prezydent za zgodą Senatu.

Zgodnie z ustawą o referendum ogólnokrajowym, prezydent przekazuje Senatowi projekt postanowienia o zarządzeniu referendum, zawierający treść pytań lub wariantów rozwiązania w sprawie poddanej pod referendum, a także termin jego przeprowadzenia. Senat w terminie 14 dni od dnia przekazania projektu postanowienia podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na zarządzenie referendum.

Do wyrażenia zgody na przeprowadzenie referendum konieczna jest bezwzględna większość głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.(PAP)