Weterani armii Andersa wraz z szefami MON i MSWiA w Mignano Monte Lungo
Weterani 2. Korpusu Polskiego wraz z delegacją państwową, m.in. szefami MON i MSWiA, złożyli w czwartek wizytę na cmentarzu w Mignano Monte Lungo we Włoszech. Żołnierze oddali życie, aby ich ojczyzna żyła - mówił szef UdsKiOR Jan Józef Kasprzyk.
"W tym miejscu oddajemy hołd włoskim patriotom, którzy dowodzeni przez gen. Umberto Utiliego w ramach Włoskiego Korpusu Wyzwoleńczego wspólnie, ramię w ramię z Polakami, Brytyjczykami, Amerykanami wyzwalali Półwysep Apeniński i przynosili swojej ojczyźnie wolność. Tu spoczywają ci, którzy stali się frontowymi kolegami naszych weteranów. Umiłowanie słów +niepodległość, wolność, suwerenność+ bardzo zbliża naród polski i włoski. Świadczy o tym nasza wspólna przez wieki historia" - mówił szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.
Dodał, że ci, którzy maszerowali przez Półwysep Apeniński 74 lata temu, "byli wierni przesłaniu, które znajduje się na zwieńczeniu tego wspaniałego cmentarza w Monte Lungo: +Mortui ut patria vivat+ - oddali życie, umarli, aby ojczyzna żyła, aby ojczyzna zmartwychwstała, aby podniosła się ku wolności". "Ich ofiara, ofiara obecnych wśród nas weteranów, ofiara tych, którzy spoczywają we włoskiej ziemi, świadczy o tym, że te słowa mieli zapisane głęboko w sercach. Zginęli, aby ojczyzna była wolna" - powiedział Kasprzyk.
Burmistrz Mignano Monte Lungo Antonio Verdone mówił, że poprzez obecność na cmentarzu wojennym upamiętniamy 974 żołnierzy poległych w walkach o wyzwolenie miasta. Przypomniał, że w grudniu 1943 r., trzy miesiące po podpisaniu zawieszenia broni 8 września, odbyła się pierwsza bitwa, w której u boku aliantów stanęli również włoscy żołnierze. "W ciężkiej i krwawej bitwie nasi żołnierze zostali zmuszeni wycofać się na wcześniejsze pozycje. Wielu straciło życie lub odniosło rany. Dzięki poświęceniu i męstwu (...) w dniu 16 grudnia Monte Lungo zostało wyzwolone. Było to pierwsze zwycięstwo Włochów sprzymierzonych z aliantami nad nazistami. Stanowiło pierwszy etap w marszu ku wyzwoleniu ojczyzny" - mówił Verdone.
Burmistrz podkreślił, że podczas walk o Monte Lungo "najwyższą ofiarę złożyli najwspanialsi synowie Włoch". "To miasto do dziś przechowuje w pamięci męczeństwo włoskich i cudzoziemskich bohaterów, którzy w minionych wiekach zapłacili życiem za narodziny wolnych, zjednoczonych ojczyzn" - dodał.
Szef UdsKiOR uhonorował medalem "Pro Patria" mjr. Valentino Mattei, mjr. Daniele Galardo, mjr. Vincenzo de Tommaso. Przekazał także do zbiorów muzeum gen. Umbero Utiliego pamiątki wydobyte z archiwów Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Jak mówił Kasprzyk, są to fotografie przestawiające wspólną odprawę Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych gen. Kazimierza Sosnkowskiego i gen. Umberto Utiliego.
"Niech ta fotografia będzie wyrazem naszej wdzięczności, hołdu, pamięci o włoskich patriotach, (...) wyrazem naszej wzajemnej przyjaźni i szacunku oraz więzów, które łączą nasze oba narody" - dodał.
Uczestnicy uroczystości wraz z chórem św. Jana Chrzciciela z Cassino odśpiewali hymn Rzeczpospolitej Polskiej i hymn Republiki Włoskiej. Członkowie polskiej i włoskiej delegacji złożyli wieńce na grobie gen. Utiliego. Na zakończenie uroczystości ppor. Alfons Mrzyk, który brał udział w bitwie o Bolonię, trzykrotnie uderzył w dzwon pamięci.
Podporucznik przyznał później podczas rozmowy z dziennikarzami, że udział w obchodach 74. rocznicy bitwy o Monte Cassino to "wielka przyjemność złożenia hołdu tym, którzy tu walczyli", a byli to - jak podkreślił - "nasi koledzy". "Oni oddali życie za wolność Italii, Polski. W czasie pokoju na takich uroczystościach walczymy o to, by (...) nigdy więcej nie było wojny" - dodał weteran.
W uroczystościach udział wzięli m.in. minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, minister spraw wewnętrznych i administracji Joachim Brudziński, wicemarszałek Senatu Maria Koc, senator Anna Maria Anders, marszałek senior Sejmu RP Kornel Morawiecki, poseł Anita Czerwińska, poseł Michał Jach, weterani, prezesowie organizacji kombatanckich, członkowie rady ds. kombatantów, działacze opozycji antykomunistycznej oraz poczty sztandarowe.
Czwartkowe uroczystości zakończyło złożenie kwiatów przed pomnikiem w San Pietro Infine.
W piątek delegacja z szefem MON i szefem MSWiA złoży wizytę na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino, gdzie wśród pochowanych żołnierzy spoczywa gen. Władysław Anders. Podczas uroczystości odczytany zostanie Apel Poległych z okazji 74. rocznicy bitwy. Tego samego dnia pielgrzymka złoży kwiaty przy pomniku 3. Dywizji Strzelców Karpackich, 5. Kresowej Dywizji Piechoty oraz 4. Pułku Pancernego "Skorpion".
Z Mignano Monte Lungo Marek Sławiński (PAP)