Szarek: bez Wolnych Związków Zawodowych nie byłoby Solidarności

2018-04-28, 12:35  Polska Agencja Prasowa
Prezes IPN Jarosław Szarek przemawia podczas otwarcia zorganizowanej przez IPN wystawy „Wolne Związki Zawodowe 1978-–1980". Fot PAP/Adam Warżawa

Prezes IPN Jarosław Szarek przemawia podczas otwarcia zorganizowanej przez IPN wystawy „Wolne Związki Zawodowe 1978-–1980". Fot PAP/Adam Warżawa

Bez Wolnych Związków Zawodowych nie byłoby Solidarności, a tym samym nie byłoby wolnej niepodległej Polski - powiedział prezes IPN Jarosław Szarek w sobotę w Gdańsku, gdzie trwają obchody 40-lecia utworzenia Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża.

W sobotę rano w historycznej Sali BHP Stoczni Gdańskiej zorganizowano konferencję prasową z udziałem Szarka. „Ta garstka odważnych ludzi była tym ostatnim etapem walki o wolną, niepodległą Polskę. Już dwa i pół roku po powstaniu Wolnych Związków Zawodowych - latem 1980 roku, ta idea - wtedy garstki ludzi, została podchwycona przez setki tysięcy ludzi, a później miliony Polaków zrzeszonych w Solidarności” – mówił prezes IPN.

„Bez Wolnych Związków Zawodowych nie byłoby Solidarności, a tym samym nie byłoby wolnej niepodległej Polski” - mówił Szarek dodając, że Wolne Związki Zawodowe postawiły sobie za cel „walkę o godność robotnika, a ten mały cel zakończył się po latach tym wielkim – odzyskaniem wolnej, niepodległej Polski”.

Prezes dodał, że o WZZ „pamiętamy w sposób szczególny”. „Te trzydniowe obchody oddaliśmy działaczom Wolnych Związków Zawodowych. To jest ich rocznica i wszystkie nasze przedsięwzięcia były tak ukierunkowane, żeby przypomnieć, upamiętnić tych, którzy już nie żyją i oddać głos tym żyjącym jeszcze, tym świadkom historii” – powiedział Szarek.

Przypomniał, że w piątek, w ramach obchodów, przedstawiciele IPN złożyli kwiaty na grobach zmarłych działaczy opozycyjnych pochowanych na terenie Pomorza, a na kilku gdańskich budynkach odsłonięto tablice przypominające, że w domach tych mieszkali opozycjoniści, w tym działacze WZZ.

„To było przejmujące spotkanie” – podkreślił Szarek dodając, że „symboliczną była scena, gdy wokół grobu Antoniego Sokołowskiego stanął Andrzej Gwiazda i Krzysztof Wyszkowski. „To te trzy nazwiska pojawiły się na deklaracji założycielskiej Wolnych Związków Zawodowych” – przypomniał Szarek.

Dodał, że Instytut Pamięci Narodowej chce na grobach nieżyjących działaczy WZZ zamieścić niewielką informację przypominającą, że osoby te były zaangażowane w działalność Wolnych Związków Zawodowych.

Podkreślił, że WZZ Wybrzeża powstały m.in. na bazie walki o pamięć o wydarzeniach Grudnia 1970 roku. „To było takie spoiwo gdańskiego środowiska” – mówił Szarek. „Ta pamięci Grudnia 70 roku trwała i tą pamięć przechowywali, i wokół tej pamięci skupiało się coraz więcej ludzi” - mówił Szarek.

Tuż po konferencji prasowej na Placu Solidarności pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców odsłonięta została przygotowana przez Karola Lisieckiego i Dariusza Mańkowskiego z Archiwum IPN w Gdańsku wystawa „Wolne Związki Zawodowe 1978-1980”. Spisane w językach polskim i angielskim informacje zawarte na planszach uzupełniają m.in. zdjęcia i dokumenty związane z działalnością WZZ.

W sobotnie południe w gdańskiej bazylice św. Brygidy zaplanowano mszę świętą w intencji ludzi związanych z Wolnymi Związkami Zawodowymi. Nabożeństwo poprowadzi arcybiskup metropolita gdański Sławoj Leszek Głódź.

Z bazyliki uroczystości przeniosą się ponownie do historycznej Sala BHP Stoczni Gdańskiej, gdzie odbędzie się wręczenie przez prezesa IPN Krzyży Wolności i Solidarności. Otrzyma je trzynaście osób związanych z Wolnymi Związkami Zawodowymi, w tym pięć – pośmiertnie.

IPN zaprezentuje też w Sali BHP przygotowane przez siebie wydawnictwo pt. „Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża 1978-1980 w relacjach”. Po prezentacji zaplanowano spotkanie wspomnieniowo-dyskusyjne poświęcone historii Związków, a w niedzielę, w tym samym miejscu, odbędzie się koncert w wykonaniu Andrzeja Kołakowskiego i jego przyjaciół.

Komitet Założycielski Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża powstał w Trójmieście pod koniec kwietnia 1978 r. Komitet powołali m.in. Andrzej Gwiazda, Krzysztof Wyszkowski i Antoni Sokołowski. W organizacji działali lub współpracowali z nią m.in.: Bogdan Borusewicz, Joanna Duda-Gwiazda, Lech Kaczyński, Bogdan Lis, Leszek Moczulski, Alina Pienkowska, Anna Walentynowicz i Lech Wałęsa. W październiku 1979 roku podobna organizacja powstała na Pomorzu Zachodnim.

Impulsem dla powstania WZZ na Pomorzu było powołanie do życia w lutym 1978 r. Komitetu Pracowniczego/Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych w Katowicach - pierwszej w PRL niezależnej od władz organizacji związkowej stawiającej sobie za cel zaktywizowanie środowiska robotniczego i nadanie jego działaniom form organizacyjnych.

Jak wskazują historycy, działalność komitetów WZZ, zwłaszcza dobrze rozwiniętej i zorganizowanej struktury gdańskiej, miała ogromne znaczenie dla przebiegu procesu tworzenia w 1980 r. niezależnego związku zawodowego i wielkiego ruchu społecznego, jakim była Solidarność. (PAP)

Kraj i świat

Europejska komisja za odebraniem immunitetu posłowi Romanowskiemu (PiS). Będzie dyskusja w PE

Europejska komisja za odebraniem immunitetu posłowi Romanowskiemu (PiS). Będzie dyskusja w PE

2024-10-01, 17:58
NIK: Wymiar sprawiedliwości jest w największym kryzysie od 1989 roku

NIK: Wymiar sprawiedliwości jest w największym kryzysie od 1989 roku

2024-10-01, 14:13
Spotkanie prezydenta z Dariuszem Barskim. Były prokurator krajowy twierdzi, że jego odwołanie było bezprawne

Spotkanie prezydenta z Dariuszem Barskim. Były prokurator krajowy twierdzi, że jego odwołanie było bezprawne

2024-10-01, 13:15
Hołownia o alkoholu w saszetkach: zło w czystej postaci, ja w tej sprawie nie odpuszczę

Hołownia o alkoholu w saszetkach: zło w czystej postaci, ja w tej sprawie nie odpuszczę

2024-09-30, 23:38
Minister Sikorski: Ponownie apelujemy o opuszczenie Libanu przez Polaków

Minister Sikorski: Ponownie apelujemy o opuszczenie Libanu przez Polaków

2024-09-30, 10:39
Szpitale ograniczą planowe zabiegi Wiceminister Kropiwnicki: Nie ma takich obaw

Szpitale ograniczą planowe zabiegi? Wiceminister Kropiwnicki: Nie ma takich obaw!

2024-09-29, 15:30
Papież w Brukseli o skandalu pedofilii: Nie ma miejsca w Kościele dla nadużyć i ich tuszowania

Papież w Brukseli o skandalu pedofilii: Nie ma miejsca w Kościele dla nadużyć i ich tuszowania!

2024-09-29, 12:49
Komendant Główny Policji: liczba zgonów wzrosła do dziewięciu. Jedna osoba jest poszukiwana

Komendant Główny Policji: liczba zgonów wzrosła do dziewięciu. Jedna osoba jest poszukiwana

2024-09-28, 13:15
Media: Prawdopodobnie dziesiątki zabitych, budynki zrównane z ziemią po ataku Izraela

Media: Prawdopodobnie dziesiątki zabitych, budynki zrównane z ziemią po ataku Izraela

2024-09-27, 18:32
Była jedną z najwybitniejszych aktorek brytyjskich. Zmarła Maggie Smith

Była jedną z najwybitniejszych aktorek brytyjskich. Zmarła Maggie Smith

2024-09-27, 16:07