Napięcia na Bliskim Wschodzie z powodu konfliktu Rijadu z Iranem
Iran i Liban odrzuciły w poniedziałek zarzut o "oczywistą agresję", jaki postawiła im dzień wcześniej Liga Arabska, najprawdopodobniej pod wpływem rywalizującej z Teheranem Arabii Saudyjskiej. Jak komentują media, nasila to napięcia na Bliskim Wschodzie.
Niedzielne spotkanie ministrów Ligi zwołano w trybie awaryjnym na wezwanie Rijadu; napięcia między państwami arabskimi a perską Republiką Islamską nasiliły się w ostatnich tygodniach; wpływowy następca tronu Saudów książę Muhammad ibn Salman oskarżył Teheran o dopuszczanie się "bezpośredniej zbrojnej agresji" wobec Rijadu. Członkowie Ligi oznajmili, że mają prawo do obrony swych krajów.
Rzecznik resortu spraw zagranicznych Iranu Bahram Gasemi nazwał w poniedziałek oświadczenie Ligi Arabskiej "tyradą pełną kłamstw" oraz pochodną "presji i propagandy" Saudyjczyków.
Wezwał też Arabię Saudyjską do zaprzestania "barbarzyńskich ataków" na Jemen, gdzie koalicja pod wodzą Saudów walczy z wspieraną przez Iran milicją Huti.
Gasemi dodał, że problemy Bliskiego Wschodu są w dużej mierze konsekwencją polityki Rijadu, który powinien "przestać stosować się do polityki syjonistycznego reżimu (Izraela), który stara się pogłębić podziały w regionie". Wezwał Saudyjczyków, by "natychmiast zaprzestali wywierania presji na Liban, Katar i cały region".
"Le Figaro" pisze w poniedziałek, że administracja prezydenta USA Donalda Trumpa chce teraz wykorzystać sytuację, w której kraje arabskie obawiają się bardziej Teheranu niż Tel Awiwu, by przeforsować porozumienie pokojowe między Izraelem a Palestyńczykami.
Dzień wcześniej izraelski minister energetyki Juwal Szteinic przyznał w wywiadzie, że jego kraj utrzymuje "częściowo tajne kontakty z krajami muzułmańskimi i arabskimi" ze względu na wspólne niepokoje dotyczące polityki Iranu; wyjaśnił, to państwa arabskie zabiegają o dochowanie dyskrecji.
"Gdy rozwijają się te kontakty, czy to z Arabią Saudyjską, czy z innymi państwami arabskimi (...) utrzymujemy to w tajemnicy" - dodał Szteinic.
Prezydent Libanu Michel Aoun również odrzucił zarzuty Ligi, w tym oskarżenia o to, że libański Hezbollah wspiera ugrupowania terrorystyczne w całym regionie.
Z Aounem spotkał się w poniedziałek w Bejrucie sekretarz generalny Ligi Państw Arabskich Ahmed Abul-Gheit, który zaapelował o to, by "uchronić" Liban przed wciągnięciem go w narastające konflikty w regionie. Podkreślił, że "nikt nie chce szkodzić Libanowi", którego "sytuacja jest specyficzna", ze względu na konieczność zachowania trudnej równowagi między mniejszościami reprezentującymi różne wyznania.
Aoun, który jest chrześcijaninem, a zarazem sprzymierzeńcem szyickiego Hezbollahu - popieranego przez Iran - powiedział, że jego kraj był celem "izraelskiej agresji" przez kilkadziesiąt lat i ma prawo do samoobrony.
AP przypomina, że Hezbollah, który jest zarazem formacją zbrojną i partią polityczną, zmusił Izrael do wycofania się z południowego Libanu w 2000 roku i nadal przedstawia się swym wyborcom jako "pierwsza linia obrony kraju". Jest też członkiem koalicji rządzącej w Bejrucie.
W poniedziałek po południu Hezbollah również odniósł się do zarzutów Ligi Arabskiej i zaprzeczył, że wysyła broń milicjom szyickim w Jemenie, Bahrajnie czy Kuwejcie. Szef ugrupowania Hasan Nasrallah ogłosił, że Libanowi nadal zagraża państwo żydowskie, toteż najważniejszym celem jest "powstrzymywanie Izraela".
Niepokój w całym regionie wzrósł też w związku z kryzysem w Libanie spowodowanym nagłą dymisją tamtejszego premiera Saada Haririego, ogłoszoną z Rijadu i, jak się powszechnie uważa, wymuszoną przez Arabię Saudyjską. Hariri oskarżył w swym wystąpieniu Iran o ingerencję w sprawy państw Bliskiego Wschodu.
Sekretarz generalny Ligi powiedział uczestnikom spotkania w Kairze, że poruszy te kwestie na forach organizacji międzynarodowych, włącznie z Radą Bezpieczeństwa ONZ.
Szyicki Iran i sunnicka Arabia Saudyjska, które zerwały kontakty dyplomatyczne w styczniu 2016 roku, walczą o hegemonię w regionie i znajdują się po przeciwnych stronach walk toczących się na Bliskim Wschodzie - w Syrii, Jemenie czy Libanie; konflikty te często nazywane są wojnami między Rijadem a Teheranem toczonymi przez pośredników. (PAP)