Pion śledczy IPN: unieważniane są wyroki z PRL wobec ludzi z podziemia niepodległościowego

2017-08-23, 09:48  Polska Agencja Prasowa

Pion śledczy IPN doprowadza do unieważnień wyroków, które w PRL zapadały wobec żołnierzy i działaczy podziemia niepodległościowego. Od września 2016 r. do lipca br. prokuratorzy IPN skierowali do sądów 344 wnioski w tej sprawie; większość rozpatrzono pozytywnie.

"Wyroki, które zapadały po wojnie w latach 40. i w całym okresie PRL, dotyczyły zarówno żołnierzy podziemia niepodległościowego, zorganizowanej opozycji, jak i szeregu osób, które w jakikolwiek sposób prezentowały odmienne od ówczesnej władzy poglądy polityczne lub też - zdaniem owej władzy - mogły stanowić dlań zagrożenie" - powiedział PAP Andrzej Pozorski, dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, zastępca Prokuratora Generalnego.

"Te wyroki w sposób dobitny dokumentują i wykazują, jak daleko sięgały i jak szeroki zakres miały represje ówczesnych władz stosowane wobec społeczeństwa" - dodał Pozorski. "Orzeczenia te łamały życie. Nierzadko młode, a wręcz bardzo młode, gdyż wyroki skazujące dotyczyły często osób w wieku niewiele powyżej 17 lat. Niszczono życie nie tylko skazanym, lecz także ich rodzinom i bliskim - brutalnie przekreślając ich plany na przyszłość (...). Najkrócej można powiedzieć, że ujawnione dotychczas wyroki dobitnie dokumentują ludzką krzywdę i cierpienia zadane w imię obcej ideologii" - podkreślił.

Wśród przykładów wyroków komunistycznych sądów, które obecnie unieważniono, prokurator Pozorski wskazał orzeczenia kary śmierci wobec żołnierzy Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, potajemnie pogrzebanych w dołach śmierci na tzw. Łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie. To także wyroki śmierci, które zapadły wobec żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, po wykonaniu egzekucji również skrycie pogrzebanych na terenie stołecznego Cmentarza Bródnowskiego.

Wiele wyroków dotyczyło osób, które krytykowały poddaną Moskwie władzę w Polsce. Unieważniono np. wyrok z 1948 r. wobec osoby, której zarzucono, że usiłowała przemocą obalić ustrój państwa, choć jej działanie polegało na rozpowszechnianiu wiadomości, że "Polską rządzą Rosjanie i niedługo zrobią z Polski 17. republikę radziecką". "W innej sprawie, również z 1948 r., została skazana osoba na kilkuletnie więzienie za to, że posiadała broń. Tylko że z naszej analizy wynika, że broń ta została podrzucona oskarżonemu przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa, bo był członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego i to miało go wyeliminować z udziału w wyborach z 1947 r." - opowiadał prokurator.

Niektóre wyroki komunistycznych sądów mogą zdumiewać. "Jako przykład możemy podać wyrok z 1950 r. skazujący na karę sześciu lat więzienia i przepadek mienia za posiadanie tzw. przepowiedni Wernyhory. Sąd wtedy uznał, że przepowiednia ta mogła wzbudzić przekonanie o nietrwałości ustroju" - mówił Pozorski. "Doprowadziliśmy też do unieważnienia wyroku w wymiarze jednego roku pozbawienia wolności wobec osoby, która zdjęła ze słupa dwie czerwone flagi, które były wywieszone jako dekoracja pierwszomajowa, a następnie je spaliła" - dodał.

Unieważnianie wyroków umożliwiła nowelizacja ustawy o IPN z 2016 r., dzięki której prokuratorzy Instytutu są uprawnieni do kierowania wniosków i występowania przed sądami w sprawach o uznanie za nieważne orzeczeń PRL-owskich sądów. Tryb unieważniania określa ustawa z 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego.

"Po uzyskaniu takiego uprawnienia, w okresie ostatnich 10 miesięcy, a dokładnie od września 2016 r. do lipca 2017 r., prokuratorzy IPN skierowali do sądów łącznie 344 wnioski o uznaniu za nieważne wyroków zapadłych wobec osób represjonowanych. Dotychczas sądy rozpoznały 333 sprawy, z których zaledwie w ośmiu przypadkach odmówiły stwierdzenia nieważności wyroków, czyli 325 wniosków zostało uwzględnionych" - poinformował PAP Pozorski.

Pion śledczy IPN - jak podkreślił dyrektor Pozorski - jeszcze przed nowelizacją ustawy o IPN z ubiegłego roku, kierował wnioski do sądów o unieważnienie orzeczeń z PRL. "Niestety, sądy odmawiały prowadzenia postępowań w tych sprawach, uznając, że prokurator IPN nie ma w tym zakresie kompetencji" - przypomniał. Zapewnił też, że pion śledczy IPN będzie nadal zabiegał o unieważnienie wyroków sądów komunistycznych; w jego ocenie, takich spraw mogą być tysiące.

Orzeczenia o unieważnieniu wyroków, m.in. wojskowych sądów rejonowych z okresu PRL, oznaczają nie tylko uniewinnienie danej osoby i zrzucenie z niej piętna przestępcy, ale również otwierają represjonowanym i ich rodzinom drogę do domagania się zadośćuczynienia i odszkodowań od Skarbu Państwa.

Norbert Nowotnik (PAP)

Kraj i świat

Wstrząsy podziemne na greckiej wyspie Santorini. Władze ogłaszają stan sytuacji nadzwyczajnej

Wstrząsy podziemne na greckiej wyspie Santorini. Władze ogłaszają stan sytuacji nadzwyczajnej

2025-02-06, 17:26
Jarosław Kaczyński: Mamy łamanie artykułu 127 Kodeksu karnego, czyli zmianę ustroju siłą

Jarosław Kaczyński: Mamy łamanie artykułu 127 Kodeksu karnego, czyli zmianę ustroju siłą

2025-02-06, 13:50
CBA zatrzymało byłego rzecznika prezydenta RP. Chodzi o Collegium Humanum

CBA zatrzymało byłego rzecznika prezydenta RP. Chodzi o Collegium Humanum

2025-02-06, 12:43
Organizacje praw człowieka potępiają plan Trumpa ws. przyszłości Strefy Gazy

Organizacje praw człowieka potępiają plan Trumpa ws. przyszłości Strefy Gazy

2025-02-06, 06:45
W styczniu lekarze zdiagnozowali w całej Polsce około 300 tysięcy zachorowań na grypę

W styczniu lekarze zdiagnozowali w całej Polsce około 300 tysięcy zachorowań na grypę

2025-02-05, 14:04
Do Sejmu trafił wniosek o uchylenie immunitetu posła PiS Mariusza Błaszczaka

Do Sejmu trafił wniosek o uchylenie immunitetu posła PiS Mariusza Błaszczaka

2025-02-05, 11:25
Donald Trump: Mam nadzieję, że w sprawie Ukrainy zrobimy coś, co wyrasta ponad wszystko

Donald Trump: Mam nadzieję, że w sprawie Ukrainy zrobimy coś, co wyrasta ponad wszystko

2025-02-05, 09:28
Szwecja: Około 10 zabitych w strzelaninie w szkole dla dorosłych w Oerebro

Szwecja: Około 10 zabitych w strzelaninie w szkole dla dorosłych w Oerebro

2025-02-04, 18:37
Do Sejmu trafił wniosek o uchylenie immunitetu Zbigniewowi Ziobrze. Komisja chce aresztu

Do Sejmu trafił wniosek o uchylenie immunitetu Zbigniewowi Ziobrze. Komisja chce aresztu

2025-02-04, 18:22
Służby mundurowe dostaną dodatek mieszkaniowy Stawki będą zależeć od miejsca

Służby mundurowe dostaną dodatek mieszkaniowy! Stawki będą zależeć od miejsca

2025-02-04, 15:31
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę