Gabinet starożytnego chirurga odkryli polscy archeolodzy na Cyprze

2016-12-29, 10:45  Polska Agencja Prasowa/Szymon Zdziebłowski

Zestaw narzędzi chirurgicznych w postaci przyrządów wykonanych z brązu i żelaza odkryli badacze z Instytutu Archeologii UJ w pomieszczeniu w zniszczonym portyku sprzed ponad 2 tys. lat w Nea Pafos na Cyprze. Naukowcy przypuszczają, że znajdował się tam gabinet lekarski.

W tym roku archeolodzy przebadali w Nea Pafos w czasie prac w starożytnym mieście m.in. kilka pomieszczeń w ramach wschodniego portyku agory, czyli centralnego placu. Archeologów zaskoczyła duża liczba interesujących i cennych odkryć.

W jednym z pomieszczeń archeolodzy natknęli się na zachowane w całości szklane unguentarium, czyli flakonik, który służył do przechowywania olejków i pachnideł, ale też medykamentów. Jednak za najważniejsze znalezisko uznano zestaw narzędzi chirurgicznych - pięciu wykonanych z brązu i jednego z żelaza. Pierwotnie zapewne były umieszczone w skrzynce z brązu - zachowały się jej pozostałości.

"Są bardzo podobne do tych odkrytych w słynnym Domu Chirurga w Pompejach w Italii, czyli starożytnym mieście przysypanym przez pyły wulkanu Wezuwiusza blisko dwa tysiące lat temu" - oceniła w rozmowie z PAP kierowniczka wykopalisk prof. Ewdoksia Papuci-Władyka z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pompejański Dom Chirurga to jedna z najstarszych znanych konstrukcji w tym starożytnym mieście. Pochodzi on z II w. p.n.e., zatem jest o ok. 200 lat starszy niż gabinet odkryty przez Polaków na Cyprze.

Wśród narzędzi, które znaleźli Polacy, są m.in. cienka długa łyżeczka, szczypce i przyrządy, które służyły prawdopodobnie do składania złamanych kości. Jednak, jak przypomniała prof. Papuci-Władyka, rzymski lekarz Aulus Cornelius Celsus (ok. 25 p.n.e.-50 n.e.) w swoim dziele "De Medicina" wymienił ponad sto różnych narzędzi, jakimi posługiwali się antyczni lekarze. Wiele z podobnych stosuje się w medycynie do dziś.

W drugim pomieszczeniu badacze odkryli natomiast m.in. dwa całkowicie zachowane szklane i dwie ceramiczne lampki oliwne. Pierwotnie naczynia te znajdowały się w skrzyneczce, po której do naszych czasów zachował się tylko żelazny uchwyt.

Niedaleko przedmiotów znajdowały się również monety wybite z brązu, które - jak przypuszczają badacze - niegdyś schowane były w sakiewce. Z analiz wynika, że wybito je w czasach cesarza Trajana (98-117 n.e.), jednak niektóre z nich zostały przebite w okresie pierwszej połowy panowania cesarza Hadriana (117-138 n.e.).

Naukowcy uważają, że portyk zawalił się w wyniku trzęsienia ziemi. Jedno z większych w tych czasach miało miejsce w 126 r. i zostało odnotowane w źródłach pisanych. Portyk nigdy nie został odbudowany - dlatego odkryte zabytki zachowały się w tak dobrym stanie - uważa prof. Papuci-Władyka.

Portyk wschodni agory, w którym mieścił się gabinet lekarski, otwarty był na zewnątrz agory (a nie do jej wnętrza, jak w większości znanych przypadków). W pierwszej połowie II w. n.e. mieściły się w nim również sklepiki, warsztaty i prawdopodobnie zakłady usługowe. Wejścia do nich znajdowały się od strony wschodniej, od ulicy wiodącej do agory. Naukowcy nie wykluczają, że portyk miał z tej strony także kolumnadę.

Dzięki tegorocznym odkryciom naukowcy potwierdzili, że wschodni portyk agory, w którym natrafiono na gabinet chirurga, funkcjonował do II w., a nie jak sądził cypryjski archeolog K. Nicolaou - do IV w. Agora stanowiła niegdyś centralny plac miasta, wokół którego usytuowane były miejsca kultu i budynki administracyjne. Tam też handlowano i dyskutowano o sprawach publicznych. Jak się okazuje - prowadzili tam również swoją działalność lekarze. Agory projektowano na planie prostokątów. Często otoczone były portykami.

Szósty sezon ekspedycji krakowskiej w Pafos prowadzonej z ramienia Zakładu Archeologii Klasycznej IA UJ w ramach Paphos Agora Project trwał od sierpnia do października br. Badania możliwe były dzięki finansowaniu z grantu MAESTRO Narodowego Centrum Nauki.

W ramach projektu badawczego Polacy próbują również rozpoznać najbliższą okolicę agory i odnaleźć nieznane do tej pory budynki i elementy starożytnej infrastruktury portowej. Również w tej kwestii polscy naukowcy mogą pochwalić się sukcesami - w tym roku dzięki zastosowaniu metod geofizycznych wykryli obszerną konstrukcję o wymiarach 25 na 15 m na północny-zachód od agory. W czasie kolejnych sezonów spróbują określić jej funkcję.

Pafos jest jednym z najważniejszych stanowisk archeologicznych na Cyprze. W okresie grecko-rzymskim pełniło funkcję stolicy wyspy. W ciągu kilku lat Polacy zmienili istniejący w publikacjach dotyczących Pafos obraz początków i rozwoju miasta, przesuwając datę powstania agory na okres hellenistyczny (wcześniej uważano, że jest o 200 lat późniejsza, czyli młodsza) i odkrywając pozostałości dużych budowli publicznych z tego czasu, świadczących o prężnej aktywności budowlanej w czasach ptolemejskich. (PAP)

Szymon Zdziebłowski

Kraj i świat

Wielkie otwarcie katedry Notre Dame w Paryżu. Weźmie w nim udział m.in. Donald Trump

Wielkie otwarcie katedry Notre Dame w Paryżu. Weźmie w nim udział m.in. Donald Trump

2024-12-03, 12:22
Protesty rolników w kilku województwach. Największy rozpoczął się w Elblągu

Protesty rolników w kilku województwach. Największy rozpoczął się w Elblągu

2024-12-03, 10:44
PKW: Marszałek Sejmu nie może zarządzić wyborów prezydenckich 8 stycznia

PKW: Marszałek Sejmu nie może zarządzić wyborów prezydenckich 8 stycznia

2024-12-02, 17:55
Były szef ABW Piotr Pogonowski zatrzymany. Będzie doprowadzony na posiedzenie komisji

Były szef ABW Piotr Pogonowski zatrzymany. Będzie doprowadzony na posiedzenie komisji

2024-12-02, 08:29
Miał łatwość tworzenia prawdziwych hitów. Nie żyje kompozytor Ryszard Poznakowski

„Miał łatwość tworzenia prawdziwych hitów”. Nie żyje kompozytor Ryszard Poznakowski

2024-12-01, 17:51
Masowe antyrządowe demonstracje w Gruzji. Co najmniej 44 osoby zostały ranne

Masowe antyrządowe demonstracje w Gruzji. Co najmniej 44 osoby zostały ranne

2024-12-01, 15:28
Czas oczekiwania na przyjście Chrystusa. W Kościele katolickim zaczął się adwent

Czas oczekiwania na przyjście Chrystusa. W Kościele katolickim zaczął się adwent

2024-12-01, 10:18
Prezydent Gruzji: Pozostanę na stanowisku dopóki legalny parlament nie wybierze nowego szefa państwa

Prezydent Gruzji: Pozostanę na stanowisku dopóki legalny parlament nie wybierze nowego szefa państwa

2024-11-30, 18:07
Rada Polityczna PiS poparła kandydaturę Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich

Rada Polityczna PiS poparła kandydaturę Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich

2024-11-30, 15:08
Rafał Trzaskowski w Gliwicach: Prezydent RP musi mieć doświadczenie i być niezależny

Rafał Trzaskowski w Gliwicach: Prezydent RP musi mieć doświadczenie i być niezależny

2024-11-30, 13:38
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę