PE szykuje się do zmiany przewodniczącego; zanosi się na zwarcie frakcji
Grupy polityczne w PE przygotowują się na styczniową batalię o fotel szefa tej instytucji. Ochotę na utrzymanie stanowiska ma Martin Schulz, ale chadecy nawet nie chcą o tym słyszeć. Na zwarciu w wielkiej koalicji może skorzystać trzeci gracz.
Dla europarlamentu półmetek kadencji oznacza przetasowania na kluczowych stanowiskach, od szefów i wiceszefów komisji, poprzez kierownictwa poszczególnych frakcji, aż po najbardziej prestiżowe stanowisko szefa PE. Wywodzący się z Socjalistów i Demokratów (S&D) obecny przewodniczący Martin Schulz sprawuje swoją funkcję od 2012 r., czyli drugą dwuipółletnią kadencję.
Zgodnie z umową, jaką po wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 r. zawarli między sobą socjaliści i chadecy, kolejna kadencja powinna należeć do kogoś z Europejskiej Partii Ludowej (EPL). Tyle że Schulz nie ukrywa, że chciałby prowadzić PE przez trzecią, bezprecedensową 2,5-letnią kadencję.
"Popieramy Martina Schulza, ponieważ zabezpiecza on ważną rolę, jaką do odegrania ma Parlament Europejski w kluczowym momencie, w jakim jest UE" - mówił na konferencji prasowej w Strasburgu szef frakcji socjalistów w PE Gianni Pittella. Dodał, że w 2014 r. to socjalistka Helle Thorning Schmidt (ówczesna premier Danii) miała zostać szefową Rady Europejskiej, ale szefowie państw i rządów zdecydowali oddać to stanowisko Donaldowi Tuskowi z Europejskiej Partii Ludowej (argumentem było przekazanie jednego z ważnych foteli w instytucjach UE krajom ze wschodniej Europy). Idąc tym tokiem rozumowania, socjaliści nie zamierzają przestrzegać porozumienia z chadecją, skoro ta wcześniej nie przestrzegała ustaleń z nimi.
Dodatkowo wsparcie dla Schulza nie ogranicza się tylko do liczącej 189 europosłów jego macierzystej frakcji. Niemieckiego socjaldemokratę poparł w niedawnym wywiadzie wywodzący się z chadecji szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker. Podobnie jak Pittella wskazał on, że na kluczowych stanowiskach w PE nie powinno być zmian w obliczu kryzysów, z jakimi mierzy się obecnie Unia.
Wśród jego kolegów partyjnych nie wywołało to jednak entuzjazmu. "Nie ma wątpliwości, że ktoś z EPL będzie szefem Parlamentu Europejskiego od połowy kadencji" - powiedziało PAP źródło zbliżone do kierownictwa chadeków.
"W PE jest zmęczenie Schulzem i +monarszą formułą+, którą narzucił. On +sprywatyzował+ tę funkcję, nadużywał kompetencji dla swojej kariery i lansowania się" - dodaje w rozmowie z PAP inny polityk z szefostwa EPL.
Przygotowania do wyborów już się zaczęły. EPL ustaliła oficjalny harmonogram prac, który ma pozwolić najpierw na wyłonienie nowego kierownictwa frakcji, a później w połowie grudnia kandydata na szefa europarlamentu.
"EPL już wyznaczyła termin na nominację kandydata. Jesteśmy największą grupą w izbie. Jest wiele osób w Europie, które głosowały na EPL w ostatnich wyborach, dlatego mamy prawo to zrobić" - podkreślił w Strasburgu przewodniczący chadeków w PE Manfred Weber.
W europejskich mediach już od dłuższego czasu pojawiają się nazwiska potencjalnych kandydatów, z których miałaby wybierać chadecja. Według rozmówców PAP najpoważniejszymi z nich są: Francuz Alain Lamassoure, Irlandka Mairead McGuinness oraz Austriak Othmar Karas. "Ta trójka się liczy. Oni rozmawiają, już prowadzą kampanię" - podkreśliło źródło.
W części EPL poparcie może mieć również były unijny komisarz ds. przemysłu Antonio Tajani. Na jego niekorzyść przemawia jednak rzecznikowanie u Silvia Berlusconiego, uwikłanego w skandale byłego premiera Włoch. W europejskich mediach w kontekście nowego szefa PE pojawia się też nazwisko Manfreda Webera, ale wg rozmówców PAP taka opcja raczej nie wchodzi w grę.
Europejska Partia Ludowa ma nominować swojego kandydata do objęcia stanowiska szefa Parlamentu Europejskiego 14 grudnia. Jeśli do tego czasu żaden z potencjalnych zainteresowanych nie będzie miał zdecydowanej większości, według źródła w partii niewykluczone są prawybory wewnątrz frakcji.
Niezależnie od tego, kogo wskażą chadecy, czeka ich przeprawa z socjalistami. "Dla nas nie do zaakceptowania byłaby sytuacja, że zarówno szef PE, szef KE, jak i przewodniczący Rady Europejskiej byłby chadekiem" - powiedział niewielkiej grupie dziennikarzy jeden z ważnych polityków S&D.
Niedługo po przetasowaniach w Parlamencie Europejskim decyzję ws. drugiej kadencji na stanowisku szefa Rady Europejskiej dla Donalda Tuska będą podejmować szefowie rządów i państw UE. Oddanie tego stanowiska socjaliście oznaczałoby utrzymanie równowagi między dwiema największymi partiami, jeśli chodzi o kluczowe pozycje w instytucjach UE. Zdaniem obserwatorów na razie taki scenariusz jest jednak mało prawdopodobny, bo liderzy krajów unijnych nie będą chcieli wywoływać kolejnego potencjalnego konfliktu o stanowisko w czasie, gdy UE i tak targana jest kryzysami.
Swoją kandydatkę na szefa Parlamentu Europejskiego wyłoniła już grupa Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (EKR), do której należy PiS. EKR będzie proponować na to stanowisko głuchoniemą europosłankę z Belgii, Flamandkę Helgę Stevens. Politycy tej frakcji liczą na zebranie dla niej większej liczby głosów niż 74, które należą do grupy. Stojąc jednak przed realnym wyborem między chadekiem a Schulzem, konserwatyści - jak powiedział PAP jeden z europosłów - na pewno nie zagłosują na obecnego szefa PE.
Schulz nie jest jednak bez szans, bo jego kandydatura będzie lepsza zarówno dla Zielonych, jak i Komunistów, którzy dysponują w sumie 102 głosami. Jak na razie stanowiska w tej sprawie nie zajęli mający 70 europosłów liberałowie, których szef Guy Verhofstadt nie ukrywa swoich dużych ambicji politycznych.
Zdaniem jednego z polityków z kierownictwa EPL, jeśli były premier Belgii wystartuje, "sprawy mogą pójść na żywioł" i wówczas rozstrzygnięcie batalii może być wielką niespodzianką dla wszystkich.
Ze Strasburga Krzysztof Strzępka (PAP)