MSWiA: projekt ustawy o związku metropolitalnym tylko w woj. śląskim
Od lewej: poseł PiS Wojciech Szarama, podsekretarz stanu w MSWiA Sebastian Chwałek, minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Błaszczak, wojewoda śląski Jarosław Wieczorek oraz prezydent Zabrza Małgorzata Mańka-Szulik podczas konferencji prasowej poświęconej ustawie o związku metropolitalnym w województwie śląskim. Fot. PAP/Andrzej Grygiel
Utworzenie związku metropolitalnego wyłącznie na terenie woj. śląskiego - zakłada rządowy projekt ustawy metropolitalnej, który szef MSWiA Mariusz Błaszczak przekazał w Katowicach szefowej Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, prezydent Zabrza Małgorzacie Mańce-Szulik.
To realizacja zapowiedzi rządu dotyczących poprawy lub zmiany obecnie funkcjonującej ustawy o związkach metropolitalnych. Utworzeniem takiego związku szczególnie zainteresowane od lat są samorządy konurbacji katowickiej. Dotychczasowa ustawa ma charakter uniwersalny (i według rządu zawierała szereg wad). Projekt przygotowany przez MSWiA dotyczy wyłącznie tego regionu.
„To projekt, który wraca do źródeł, jeśli chodzi o metropolię” - powiedział podczas piątkowego briefingu w Katowicach minister Błaszczak, nawiązując do podejmowanych przed laty prac nad podobnymi rozwiązaniami tylko dla tego regionu.
Szef MSWiA zaznaczył, że ustawa metropolitalna w obecnym brzmieniu – w ocenie resortu, konsultowanych przezeń ekspertów czy Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego - „ma bardzo wiele mankamentów”. „Doszliśmy do wniosku, że należy wrócić do tego poprzedniego, wyjściowego pomysłu, żeby sprawa metropolii, skoncentrowana została na Górnym Śląsku” - wskazał.
Błaszczak zaznaczył, że to właśnie tamtejsza konurbacja wypełnia - zdaniem ministerstwa i jego ekspertów - warunki związku metropolitalnego. „Prawo i Sprawiedliwość wychodzi z założenia, że Polska powinna rozwijać się w sposób zrównoważony. Nasi poprzednicy koncentrowali swoją uwagę na metropoliach, ale oceniamy takie projekty jako niewłaściwe” - podkreślił.
„Pojęcie metropolii w Polsce jest wypełniane zasadniczo przez dwa ośrodki: Warszawę i okolice oraz właśnie konurbację górnośląską. Jeśli chodzi o Warszawę, mamy ustawę o ustroju miasta stołecznego Warszawy – ona będzie poprawiana; będą propozycje w tej dziedzinie. Jeśli chodzi o Górny Śląsk, wręczam pani prezydent ten projekt” - mówił minister SWiA.
Projekt nie został przez resort przekazany dziennikarzom. Według Błaszczaka daje on „możliwość rozwoju konurbacji górnośląskiej poprzez współpracę miast, które na zasadzie dobrowolności będą wchodzić do tego związku”. Ustawa ma dawać m.in. możliwość koordynacji planów zagospodarowania przestrzennego i współpracy w ramach tworzenia systemów wspólnej komunikacji miejskiej.
MSWiA w projekcie zachowało zasadę dodatkowych środków dla związku metropolitalnego w woj. śląskim. Według Błaszczaka przewidziany w nim udział w podatku PIT ma dać samorządom regionu na realizację zadań związku „ponad ćwierć miliarda złotych”.
Dokument przyjęła szefowa GZM, który od kilku miesięcy koordynował prace nad tworzeniem związku metropolitalnego na bazie dotychczasowej ustawy. Małgorzata Mańka-Szulik uznała, że to „dla Śląska ważny moment”. „Serdecznie dziękuję, że mamy szansę popracować nad ustawą metropolitalną, która jest na Śląsku bardzo potrzebna” - powiedziała.
Przewodniczący rady regionalnej PiS poseł Wojciech Szarama, którego w ub. środę wojewoda śląski Jarosław Wieczorek przedstawił jako koordynatora prac nad nowym projektem zaznaczył, że „posłowie w Sejmie dołożą wszelkich starań, aby ta ustawa została przyjęta jak najszybciej”.
Szarama wskazał, że nad ustawą pracowali szczególnie Wieczorek i wiceminister SWiA Sebastian Chwałek. Poseł dziękował też samorządowcom, którzy „przyczynili się, że projekt powstał tak szybko”. „Będziemy jeszcze oczywiście na ten temat rozmawiać, ale myślę, że prace w Sejmie przyniosą wszystkim, a w szczególności mieszkańcom Śląska, pełną satysfakcję” - oceni.
Obecnie obowiązująca ustawa o związkach metropolitalnych została przyjęta przez poprzedni parlament i podpisana przez prezydenta 28 października ub. roku. Umożliwia powoływanie przez Radę Ministrów (na wniosek zainteresowanych samorządów) związków metropolitalnych, czyli spójnych przestrzennie sfer oddziaływania miast, które są siedzibą wojewody lub sejmiku województwa. Zgodnie z nią działania metropolitalne podejmowała m.in. Bydgoszcz tworząc z 18 gminami Metropolię Bydgoszcz.
Zgodnie z dotychczasową ustawą związek ma wykonywać zadania publiczne w zakresie: kształtowania ładu przestrzennego, rozwoju obszaru związku, publicznego transportu zbiorowego na obszarze związku; współdziałania w ustalaniu przebiegu dróg krajowych i wojewódzkich na obszarze związku oraz promocji związku.
Według ustawy do 30 kwietnia powinno zostać wydane rozporządzenie tworzące związki (dotąd jego brak zamyka drogę do powoływania związków, aby mogły zacząć działać od kolejnego roku). Przedstawiciele MSWiA zapowiedzieli, że ten termin nie zostanie dotrzymany, ponieważ ustawa jest niedopracowana i wymaga nowelizacji.
Chcąc skorzystać z obecnie obowiązującej ustawy w styczniu i lutym br. samorządowcy 24 miast Śląska i Zagłębia podjęli odpowiednie uchwały intencyjne ws. przystąpienia do związku metropolitalnego, a potem rozpoczęli konsultacje społeczne. Służby prawne wojewody wszczęły w efekcie kilka postępowań nadzorczych ws. uchwał gmin dot. konsultacji; uznały, że są one przedwczesne i nie mają podstawy prawnej, ponieważ wciąż nie ma granic metropolii – rząd nie wydał stosownego rozporządzenia do ustawy. (PAP i inf. własne)