Komisja Wenecka wydała opinię ws.TK; w sobotę stanowisko rządu [wideo]
Osłabianie efektywności Trybunału Konstytucyjnego podważy demokrację, prawa człowieka i rządy prawa w Polsce - oceniła Komisja Wenecka. Opinia KW jest kontrowersyjna - uważa wiceszef MSZ Konrad Szymański. Stanowisko rządu zostanie zaprezentowane w sobotę.
Komisja Wenecka, organ doradczy Rady Europy, przyjęła w piątek opinię w sprawie polskiego TK. Wystąpił o nią w grudniu szef MSZ Witold Waszczykowski. W lutym w Polsce przebywała delegacja KW, aby sprawozdawcy mogli przygotować opinię.
Komisja Wenecka poinformowała, że konkluzją jej opinii jest to, że "osłabianie efektywności Trybunału podważy demokrację, prawa człowieka i rządy prawa" w Polsce. W opinii mowa jest o tym, że "zarówno poprzednia, jak i obecna większość w polskim parlamencie podjęły niekonstytucyjne działania".
Komisja wezwała polski parlament do znalezienia rozwiązania w oparciu o zasadę praworządności, przy poszanowaniu orzeczeń TK. Zauważono, że wysokie kworum i wymagana do przyjęcia orzeczeń większość dwóch trzecich sędziów Trybunału, co uniemożliwi pracę nad pilnymi sprawami, "sprawi, że Trybunał będzie nieefektywny".
W komunikacie przytoczono słowa sekretarza generalnego Rady Europy Thorbjoerna Jaglanda. "Opinia Komisji Weneckiej daje nam podstawy, by rozpocząć dialog z Polską, który będę kontynuował, kiedy odwiedzę Warszawę na początku kwietnia" - napisano.
Stanowisko rządu wobec opinii KW zostanie zaprezentowane w sobotę o godz. 10.30 w KPRM. Opinia Komisji Weneckiej jest dokumentem niewiążącym, rząd przeanalizuje możliwości jej zastosowania - zapowiedział rzecznik rządu Rafał Bochenek.
Wiceszef MSZ Konrad Szymański, który był w polskiej delegacji w Wenecji, uważa, że opinia KW jest kontrowersyjna. Zapewnił, że Polska jest gotowa "rzeczowo podejść do wszystkich rekomendacji ustrojowych" KW. Jak mówił, KW w kwestii wyboru nowych sędziów TK powtórzyła na zasadzie pełnego odwzorowania rację jednej ze stron sporu. Pytany, czy opinia KW jest niepomyślna dla rządu, Szymański powiedział: "Myślę, że ona jest niepomyślna dla Polski, ponieważ problem konfliktu konstytucyjnego to nie jest mecz, w którym ktoś jest wygranym, a ktoś jest przegranym".
Szef Parlamentu Europejskiego Martin Schulz wyraził nadzieję, że po publikacji opinii KW polski rząd wykorzysta okazję na wyjście z impasu oraz zaangażuje się w otwartą debatę, by usunąć wady reformy TK. Zdaniem Schulza opinia KW jest jasna, jeśli chodzi o krytykę zmian w polskiej ustawie o TK. "Polacy dzielnie walczyli o demokrację i rządy prawa w Polsce i Europie. Niezależny sąd konstytucyjny jest częścią systemu demokratycznej równowagi i kontroli" - napisał Schulz.
Prezes TK prof. Andrzej Rzepliński uważa, że "moralnie i politycznie jesteśmy zobligowani do poszanowania" stanowiska KW. Pytany, jak powinien zachować się rząd wobec stanowiska KW odpowiedział, że "jeśli jakieś państwo chce się zaliczać do państw cywilizowanych", to powinno przestrzegać tego stanowiska.
W ocenie polityków PiS konflikt ws. TK trzeba rozwiązać na drodze porozumienia między władzą a opozycją. Podkreślali, że opinia ma charakter niewiążący dla polskich władz. Jacek Sasin zadeklarował, że PiS jest gotowe do "konstruktywnej rozmowy z opozycją". "Musimy polityczny konflikt w sprawie TK rozwiązać na drodze porozumienia pomiędzy władzą a opozycją. Do takiego porozumienia jesteśmy gotowi. Pokazywaliśmy już drogi, jakie mogą do niego prowadzić. Mamy nadzieję, że opozycja będzie chciała z nami rozmawiać” - podkreślił.
Z kolei szef PO Grzegorz Schetyna mówił: "Komisja Wenecka popiera Polskę, Polaków i popiera opozycję. To, o czym mówiliśmy w ostatnich tygodniach i miesiącach, to dzisiaj dostajemy bardzo wyraźne wsparcie. To jest symboliczny sygnał pokazujący, jak wolny świat ocenia to, co dzieje się w Polsce w ostatnich dniach".
Paweł Kukiz (Kukiz'15) podkreślił, że po wydaniu opinii przez KW szefowie klubów parlamentarnych powinni natychmiast spotkać się i osiągnąć kompromis ws. TK. Według Kukiza "nie ulega wątpliwości, że mamy do czynienia z głębokim kryzysem konstytucyjnym i możemy przez to pogrążyć się w kryzysie prawnym". "Konstytucja nie jest dziełem doskonałym, stąd wynika taka walka dużych partii politycznych o możliwość jej interpretowania" - ocenił Kukiz.
Zdaniem lidera Nowoczesnej Ryszarda Petru, jeśli rząd nie zastosuje się do opinii KW, będzie to miało negatywne konsekwencje dla Polski, m.in. osłabi bezpieczeństwo kraju. Według niego obecnie można mówić o poważnym kryzysie państwa. "Opinia Komisji Weneckiej jest ostateczna i to jest bardzo zła opinia dla Polski, mówi bowiem o tym, że w Polsce jest łamane prawo, łamana konstytucja, osłabiona jest polska demokracja" - skomentował Petru.
Politycy PSL, komentując opinię KW, podkreślali, że prezydent Andrzej Duda powinien podjąć próbę przełamania impasu wokół TK. Ludowcy zaapelowali do prezydenta o przyjęcie ślubowania od trzech sędziów TK. "Dotychczas Komisja Wenecka opiniowała o sytuacji w krajach leżących na obrzeżach Europy, dzisiaj faktem stało się opiniowanie na temat sytuacji w Polsce. To już powoduje ubolewanie" - mówił poseł PSL Krzysztof Paszyk.
Przewodniczący Komisji Gianni Buquicchio powiedział, że pierwszą rekomendacją Komisji jest opublikowanie środowego wyroku TK.
TK orzekł w środę, że kilkanaście zapisów nowelizacji ustawy o TK, autorstwa PiS, jest niekonstytucyjnych. TK uznał, że cała nowela jest sprzeczna m.in. z konstytucyjną zasadą poprawnej legislacji. Rzecznik rządu Rafał Bochenek oświadczył w środę, że "komunikat" Trybunału Konstytucyjnego nie spełnia przesłanek ustawowych, by być uznanym za wyrok i rząd nie może tego komunikatu opublikować. (PAP)
