Prezydent skierował do Senatu projekt postanowienia ws. referendum 25 października
Prezydent Andrzej Duda skierował do Senatu projekt postanowienia o zarządzeniu ogólnokrajowego referendum, które miałoby odbyć się 25 października wraz z wyborami parlamentarnymi. Senat ma rozpatrzyć wniosek prezydenta 4 września; w poniedziałek zbierze się Konwent Seniorów.
Marszałek Bogdan Borusewicz zapowiedział, że zwróci się do prezydenta o dodatkowe uzasadnienie do projektu. Jak zaznaczył, jego zdaniem przed uzupełnieniem wniosku Senat nie powinien nad nim głosować.
W referendum 25 października Polacy mieliby odpowiedzieć na trzy pytania: czy są "za obniżeniem wieku emerytalnego i powiązaniem uprawnień emerytalnych ze stażem pracy"; czy są "za utrzymaniem dotychczasowego systemu funkcjonowania Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe" i czy są "za zniesieniem powszechnego ustawowego obowiązku szkolnego sześciolatków i przywróceniem powszechnego ustawowego obowiązku szkolnego od siódmego roku życia".
W ocenie Borusewicza pytania, które proponuje prezydent Duda, są "dość ogólne" i "nieprecyzyjne".
Odnosząc się do pytania dotyczącego wieku emerytalnego marszałek Senatu zwrócił uwagę, że nie ma w nim mowy m.in. o tym, do jakiego wieku miałby zostać obniżony wiek emerytalny i "jaki staż pracy wchodzi w grę".
W pytaniu dotyczącym lasów państwowych - mówił Borusewicz - "nie wskazano, jaki dotychczas system jest stosowany". "Trzecie pytanie też stanowi pewne problemy" - ocenił marszałek. W uzasadnieniu - podkreślił - nie wskazano także skutków "odwrócenia" reformy szkolnej.
"W uzasadnieniu nie ma wskazanych skutków prawnych ani finansowych tego referendum" - zauważył Borusewicz. Dlatego - zapowiedział marszałek Senatu - zwróci się do prezydenta o dodatkowe uzasadnienie do projektu postanowienia. Mam do tego prawo na podstawie regulaminu Senatu - mówił. W ocenie marszałka, Senat nie powinien głosować nad projektem ws. referendum przed uzupełnieniem wniosku.
"Termin 14 dni, w ciągu których Senat ma rozpatrzyć wniosek prezydenta, upłynie 4 września i wówczas senatorowie rozpatrzą ten wniosek. Na poniedziałek zwołałem posiedzenie Konwentu Seniorów" - poinformował Borusewicz.
Projekt postanowienia trafi do sześciu senackich komisji.
W poniedziałek Borusewicz ma z kolei zwrócić się do Krajowego Biura Wyborczego o wyjaśnienie w sprawie przeprowadzenia w tym samym dniu referendum oraz wyborów do Sejmu i Senatu. Marszałek podda także pytania referendalne pod ocenę konstytucjonalistów.
W uzasadnieniu do projektu postanowienia o zarządzeniu referendum podkreślono m.in., że "celem referendum, które ma zostać przeprowadzone w dniu 25 października jest umożliwienie obywatelom zajęcie stanowiska w sprawach problemowych o istotnym znaczeniu dla państwa i niezwykle ważnych ze społecznego punktu widzenia". "O fundamentalnym znaczeniu wymienionych kwestii dla państwa świadczy fakt, że sprawy wskazane w postanowieniu stanowiły przedmiot obywatelskich wniosków o zarządzenie referendum, skierowanych w latach 2012, 2013 i 2014 do Sejmu VII kadencji" - zaznaczono. Jak przypomniano, "łącznie pod trzema wnioskami o przeprowadzenie referendum podpisało się ponad 5 mln obywateli".
"W sytuacji, gdy tak znacząca część społeczeństwa domagała się rzeczywistego zastosowania instytucji referendum (...) uważam, że powinno się zrealizować wolę obywateli będących suwerenem i umożliwić im realizację ich uprawnień zagwarantowanych w konstytucji RP" - czytamy w uzasadnieniu. Referendum - według prezydenta Dudy - "będące podstawowym instrumentem demokracji bezpośredniej, jest bowiem najpełniejszą formą udziału obywateli w procesie podejmowania decyzji".
Uzasadniając pytanie dotyczące reformy emerytalnej podkreślono, że "zasady nabywania uprawnień emerytalnych są jedną z zasadniczych kwestii społecznych, mającą szczególne znaczenie do ogółu obywateli". Zwrócono także uwagę, że "mimo, że konstytucja chroniąc środowiska naturalne, nie odnosi się wprost do lasów, to jednak po stronie władzy publicznej istnieje obowiązek należytego dbania o lasy, jako element gwarantujący bezpieczeństwo ekologiczne". Ponadto - w opinii prezydenta - "wzgląd na kontrowersje, jakie wywołały w społeczeństwie wprowadzone rozwiązania, uzasadnia tezę, że powinny one w większym stopniu uwzględniać wolę rodziców w zakresie edukacji swoich dzieci.
"Aby jak najefektywniej wykorzystać środki publiczne, data przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego została wyznaczona na 25 października, tj. dzień zarządzonych już wyborów do Sejmu i Senatu" - zaznaczono w uzasadnieniu.
Zwrócono także uwagę, że "referendum ogólnokrajowe, które odbywa się w dniu wyborów do Sejmu i Senatu, przeprowadzane jest w obwodach do głosowania utworzonych dla tych wyborów i na podstawie spisu wyborców sporządzonego dla tych wyborów". "Przyjęte rozwiązanie umożliwi poznanie woli Polaków i wskaże kierunek oczekiwanych przez społeczeństwo zmian, a jednocześnie pozwoli na oszczędności budżetowe" - argumentowano.
Według Borusewicza tak szybkie przesłanie do Senatu projektu postanowienia, to odpowiedź na apel premier Ewy Kopacz skierowany do prezydenta. Premier mówiła w piątek, że oczekuje na rozszerzenie pytań w referendum 25 października po spotkaniu ze wszystkimi przedstawicielami partii politycznych. Przesłanie do Senatu projektu postanowienia "uniemożliwia jakąkolwiek dyskusję nad kształtem referendum; Senat zajmie się tym, co otrzymał" - powiedział marszałek.
Pytany czy własny wniosek o referendum mógłby przygotować Senat, Borusewicz powiedział, że "taka możliwość jest, ale nie widzi powodów, by w tej sytuacji dodatkowo mieszać dodatkowym wnioskiem o referendum". "Nie powinny być tworzone kolejne referenda, bo wtedy obywatele kompletnie nie będą wiedzieli, o co chodzi i na jakie referendum idą" - dodał.
Do zarządzenia przez prezydenta referendum ogólnokrajowego potrzebna jest zgoda Senatu. Prezydent przekazuje Senatowi projekt postanowienia o zarządzeniu referendum, w którym znajduje się treść pytań lub wariantów rozwiązania w danej sprawie oraz termin przeprowadzenia referendum. Następnie Senat ma 14 dni na podjęcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zarządzenie referendum.
Senat po zapoznaniu się z opiniami senackich komisji ws. projektu postanowienia o zarządzeniu referendum, wyraża zgodę na jego zarządzenie bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów.
Uchwałę Senatu ws. wniosku o przeprowadzenie referendum marszałek Senatu przekazuje marszałkowi Sejmu, a także zawiadamia prezydenta i premiera. Postanowienie prezydenta o zarządzeniu referendum jest publikowane w Dzienniku Ustaw.
Referendum poprzedza kampania referendalna, która rozpoczyna się z dniem ogłoszenia postanowienia o zarządzeniu referendum w Dzienniku Ustaw. Zgodnie z art. 125 konstytucji, wynik referendum ogólnokrajowego jest wiążący, jeżeli wzięła w nim udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania.
6 września, zgodnie z inicjatywą poprzedniego prezydenta Bronisława Komorowskiego, Polacy mają odpowiadać na trzy pytania: czy są "za wprowadzeniem jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu"; czy są "za utrzymaniem dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa" i czy są "za wprowadzeniem zasady ogólnej rozstrzygania wątpliwości, co do wykładni przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika".(PAP)