65 lat temu Polska i NRD podpisały pierwszy polsko-niemiecki układ graniczny

2015-07-06, 08:53  Polska Agencja Prasowa

6 lipca 1950 roku w domu kultury w Zgorzelcu premierzy: Józef Cyrankiewicz i Otto Grotewohl podpisali "Układ o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej" - prawną regulację granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej. Był to pierwszy w historii polsko-niemiecki układ graniczny.

Konieczność prawnego uregulowania granicy polsko-niemieckiej wynika z ustaleń konferencji mocarstw w Poczdamie - wtedy to przyznano Polsce tereny sięgające po Odrę i Nysę Łużycką. Szczegółowy jej przebieg miał zostać wytyczony na odrębnej konferencji międzynarodowej, do której jednak nie doszło ze względu na zaostrzenie się sytuacji politycznej. Chcąc uniknąć tymczasowości w sprawie tak istotnej, władze PRL podjęły negocjacje dyplomatyczne z Niemiecką Republiką Demokratyczną w celu ustalenia ostatecznego przebiegu granicy między oboma państwami.

W latach 1945-1949 kilkukrotnie dochodziło do przesunięcia polskiej granicy zachodniej. Jesienią 1945 roku przyznane pierwotnie Polsce miejscowości Altwarp i Rieth leżące nad Zalewem Szczecińskim i jeziorem Nowowarpieńskim zostały przekazane stronie niemieckiej w zamian za leżące na zachód od Szczecina Stolec i Buk oraz Bobolin, Barnisław, Pargowo oraz drogę prowadzącą do Kołbaskowa. Podobne korekty miały miejsce w 1949 roku, a poprawki graniczne dotyczyły również południowej części granicy.

Polsko-niemieckie negocjacje toczyły się w nerwowej atmosferze - część wschodnio-niemieckich polityków sprzeciwiało się uznaniu granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej za ostateczną. Max Fechner, minister sprawiedliwości NRD w latach 1949-1953, był zdania, że "granica wschodnia ma charakter prowizoryczny i może być ustalona ostatecznie dopiero na pokojowej konferencji z udziałem wszystkich mocarstw" i zapowiadał "sprzeciw wobec jakiejkolwiek próby terytorialnej redukcji Niemiec". Ponieważ jednak rokowania między Polską a Niemcami Wschodnimi odbywały się pod politycznym nadzorem ZSRR, jakiekolwiek różnice zdań nie mogły wpłynąć na publiczny wizerunek obozu komunistycznego. Główne warunki układu nie podlegały dyskusji, stronom pozostawiono wolną rękę jedynie w kwestiach szczegółowych, np. ujęcia wody pitnej dla Świnoujścia czy regulacji żeglugi na Zalewie Szczecińskim.

6 lipca 1950 roku premierzy i ministrowie spraw zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej i Niemieckiej Republiki Demokratycznej podpisali w Zgorzelcu "Układ o wytyczeniu ustalonej i istniejącej polsko-niemieckiej granicy państwowej". Ze strony polskiej podpisy pod układem złożyli Józef Cyrankiewicz i Stefan Wierbłowski, stronę niemiecką reprezentowali Otto Grotewohl i Georg Gertinger.

"Pragnąc dać wyraz woli utrwalenia pokoju powszechnego i chcąc przyczynić się do wielkiego dzieła zgodnej współpracy miłujących pokój narodów" - głosi dokument. Rzeczpospolita Polska i Niemiecka Republika Demokratyczna uznały, iż "ustalona i istniejąca granica biegnąca od Morza Bałtyckiego wzdłuż linii na zachód od miejscowości Świnoujście i dalej wzdłuż rzeki Odry do miejsca, gdzie wpada Nysa Łużycka oraz wzdłuż Nysy Łużyckiej do granicy czesko-słowackiej, stanowi granicę państwową między Polską a Niemcami".

Izba Ludowa, pełniąca rolę parlamentu NRD, ratyfikowała układ jeszcze tego samego dnia - przy wtórze długotrwałych oklasków i hymnów państwowych obu krajów. Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Bolesław Bierut podpisał traktat 25 listopada 1950 roku.

Układ zgorzelecki był pierwszym krokiem na drodze do uznania przez oba państwa niemieckie polskiej granicy zachodniej. Kolejny uczyniono w grudniu 1970 roku, gdy Niemcy Zachodnie uznały istnienie granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej, a traktat "O podstawach normalizacji stosunków" między RFN i PRL podpisali wówczas kanclerz RFN Willy Brandt i premier Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej Józef Cyrankiewicz, który w 1950 roku w Zgorzelcu podpisywał umowę z Niemiecką Republika Demokratyczną. (PAP)

Kraj i świat

PO do PiS i Szydło: nie uprawiajcie polityki na ludzkim nieszczęściu

2015-07-21, 13:53

PO, PiS i SLD poprą ułatwienia abonamentowe dla 75-latków

2015-07-21, 13:52

Zdaniem PO, powołanie komisji śledczej ws. SKOK-ów - uzasadnione

2015-07-21, 13:32

Policja szuka sprawcy incydentu z dronem w pobliżu Okęcia

2015-07-21, 13:31

70 proc. Polaków negatywnie, 23 proc. - pozytywnie o pracy rządu

2015-07-21, 13:29

Zidentyfikowano osobę podejrzaną o zamach w Suruc

2015-07-21, 13:28

Kluby z zastrzeżeniami do proj. ograniczającego lokalizację elektrowni wiatrowych

2015-07-21, 13:27

Zmarła jedna osoba po dopalaczach; inni zdrowieją

2015-07-21, 12:33

PiS chce odrzucenia projektu ustawy o uzgodnieniu płci

2015-07-21, 12:31

Prezydent podpisał zmiany w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych

2015-07-21, 12:03
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę