Przestrzeganie praw człowieka najlepszą odpowiedzią na zbrodnie
Nie ma lepszej odpowiedzi na zbrodnie, ludobójstwo i zbrojną agresję niż przestrzeganie praw człowieka – podkreślili rzecznicy praw obywatelskich z ponad 30 krajów Europy w deklaracji, którą podpisali w środę po zwiedzeniu byłego niemiecki obozu Auschwitz.
Ombudsmani w dokumencie wezwali także wszystkie parlamenty, rządy i przywódców państw Europy do „większej determinacji i skuteczności” w realizacji praw człowieka.
„Podpisanie deklaracji tu, w Miejscu Pamięci Auschwitz, ma ogromną moc. Wielu (ombudsmanów - PAP) jest tu pierwszy raz. To bardzo trudne emocjonalnie spotkanie dla kogoś, kto całe życie poświęca tropieniu nawet małych przejawów pogardy dla człowieka. Zetkniecie z tym ogromem pogardy przemysłu śmierci, całą ideologią nazistowską, jest bardzo trudne, ale jest konieczne, abyśmy (...) właśnie w tym miejscu potwierdzali prawa człowieka” – powiedział polska RPO prof. Irena Lipowicz.
Jak przypomniała, zadaniem ombudsmanów jest stać na straży podstawowych standardów praw człowieka w swych krajach, a zarazem przypominać, iż państwo istnieje po to, by „chronić słabszych i pilnować godności człowieka”.
Dyrektor Muzeum Piotr M.A. Cywiński podkreślił, że Auschwitz jest realną antynomią praw człowieka. „Na tym tragicznym doświadczeniu budowano po wojnie nowy porządek prawa, który objął takie pojęcia jak ludobójstwo i zbrodnie przeciwko ludzkości. Na tej kanwie zgromadzenie ogólne ONZ przyjęło w 1948 r. Powszechną Deklarację Praw Człowieka, a w 1950 r. została uchwalona Europejska Konwencja Praw Człowieka. W ten sposób Auschwitz (…) jest szczególnie fundamentalnym Miejscem Pamięci dla europejskich ombudsmanów” – powiedział.
Rzecznicy w byłym Auschwitz zwiedzili blok 4, w którym ekspozycja ukazuje przyczyny osadzenia w obozie więźniów różnych narodowości oraz deportacje i masową zagładę Żydów. Jej elementem są m.in. puszki po gazie Cyklon B, którego Niemcy używali do mordowania ludzi. W bloku 5 widzieli przedmioty zagrabione zamordowanym Żydom. Zobaczyli krematorium w byłym Auschwitz I, które funkcjonowało do lipca 1943 r., czyli do momentu uruchomienia krematoriów w Auschwitz II-Birkenau.
Ombudsmani zwiedzili też były Auschwitz II-Birkenau, miejsce masowej zagłady Żydów. Przy pomniku upamiętniającym ofiary obozu, znajdującym się między ruinami dwóch największych komór gazowych, zapalili znicze i złożyli hołd ofiarom.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. (PAP)