Sejmowa komisja pozytywnie zaopiniowała dwoje kandydatów na GIODO

Sejmowa komisja pozytywnie zaopiniowała w środę dwoje kandydatów na stanowisko Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Są to: zgłoszona przez klub PO dr Edyta Bielak-Jomaa oraz zgłoszony przez SLD Sylweriusz Marcin Królak. To pierwszy etap wyboru nowego GIODO.

Poprzedni GIODO Wojciech Wiewiórowski został odwołany w grudniu ub. roku po złożeniu rezygnacji, w związku z objęciem przez niego stanowiska zastępcy Europejskiego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Od tego czasu na stanowisku jest wakat, instytucją kieruje zastępca GIODO Andrzej Lewiński.

Oboje kandydaci byli w środę obecni na posiedzeniu sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka, gdzie odpowiadali na pytania posłów.

„Chciałabym być rzecznikiem ochrony danych w pełnym tego słowa znaczeniu; powiem więcej, chciałabym być rzecznikiem danych osobowych (…) urzędem konstytucyjnym” – powiedziała Bielak–Jomaa. Obecnie, jak wskazywała, GIODO będąc organem administracyjnym, jest zasypywany skargami, które musi rozpatrywać. „Przy wielości organów, podmiotów, służb, osób fizycznych, instytucji, które mają dostęp do danych, przetwarzają je, powinien być jeden organ, chociaż jeden, który byłby wyposażony w odpowiednie kompetencje i mechanizmy prawne” - dodała.

Królak powiedział, że GIODO - tak jak on to widzi - jest instytucją, "która jest pewnym depozytariuszem społecznych nadziei”. „Trudno patrzeć na ten urząd jako kolejne stanowisko w nomenklaturze władzy państwowej, bardziej – przynajmniej mi jest to bliskie - jako pewna emanacja społeczeństwa obywatelskiego i jako strażnik tych wartości, jakie to społeczeństwo powinno nieść. To jest raczej osoba, która powinna patrzeć na ręce władzy, a nie kolejny uczestnik sprawowanej władzy” – dodał.

Dr Edyta Bielak-Jomaa jest doktorem nauk prawnych (specjalność prawo pracy), adiunktem w Katedrze Prawa Pracy na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego; od 2012 r. jest tam kierownikiem Podyplomowych Studiów Ochrony Danych Osobowych. Wykłada prawo pracy, problematykę migracji zarobkowych, bezrobocia i prawa socjalnego oraz europejskie prawo socjalne. Autorka prac i organizatorka konferencji naukowych z zakresu ochrony i zasad przetwarzania danych osobowych. Jest organizatorką konferencji naukowych m.in.: "Dane medyczne - granice wykorzystywania i ochrona”, „Ochrona danych osobowych w działalności Kościołów i innych związków wyznaniowych” a „Ochrona danych osobowych, a działalność dziennikarska - granice przywileju medialnego”.

Sylweriusz Marcin Królak jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji UW. Od 2005 r. członek Trybunału Stanu, b. wiceminister sprawiedliwości (w latach 2001-2005). Od 1992 r. posiada uprawnienia radcy prawnego. Do 1997 roku pracował w MSZ; pełnił funkcje konsula generalnego i radcy ambasady w Moskwie; później był m.in. zastępcą dyrektora Biura Prawa i Ustroju w Kancelarii Prezydenta. Jako Starszy Partner Zarządzający w Kancelarii Królak i Wspólnicy prowadzi praktykę prawniczą. Autor publikacji z zakresu prawa europejskiego oraz ustroju sądownictwa w Polsce.

O wyborze nowego GIODO było głośno pod koniec stycznia, kiedy zgłoszony wcześniej przez PO kandydat mec. Mirosław Wróblewski, dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego i Międzynarodowego w biurze RPO, zrezygnował z ubiegania się o to stanowisko, oficjalnie z powodów osobistych; nieoficjalnie politycy PO przyznawali jednak, że został on poproszony o rezygnację przez władze klubu Platformy.

Obywatelski monitoring procesu wyboru nowego GIODO prowadzą wspólnie Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRiS oraz Fundacja Panoptykon. Ta ostatnia poinformowała, że odmówiono jej zgody na wzięcie udziału w środowym posiedzeniu sejmowej komisji dot. zaopiniowania kandydatów na GIODO. „GIODO ma istotne znaczenie dla ochrony praw podstawowych. Obywatele powinni więc mieć możliwość swobodnego monitorowania jego wyborów – zamykanie przed nimi sejmowych drzwi niestety to uniemożliwia” – ocenia Panaptykon.

Przewodnicząca komisji Stanisław Prządka (SLD) pytana w środę przez PAP o odmowę udziału Panaptykonu w posiedzeniu komisji powiedziała, że „w opiniowaniu uczestniczą posłowie, i to jest ich zakres działania i kompetencja”. Podkreśliła jednocześnie, że sekretariat komisji w jej imieniu skierował do fundacji pismo, w którym zaproszono ją do współpracy na temat danych osobowych podczas posiedzenia komicji, które ma byś poświęcone działalności GIODO w roku ubiegłym. „Bardzo chętnie udzielimy wtedy głosu i wysłuchamy uwag organizacji” – dodała.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych kontroluje zgodność przetwarzania danych z przepisami ustawy, wydaje decyzje administracyjne i rozpatruje skargi w sprawach wykonania przepisów o ochronie danych osobowych, prowadzi rejestr zbiorów danych i opiniuje akty prawne dotyczące ochrony danych osobowych. GIODO jest wybierany i odwoływany przez Sejm za zgodą Senatu. Ta sama osoba nie może być GIODO dłużej niż przez dwie kadencje.

Wybór na stanowisko generalnego inspektora wymaga w Sejmie bezwzględnej większości głosów. Następnie uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na powołanie GIODO podejmuje Senat. (PAP)