Badanie IBE: szóstoklasiści słabo opanowali ułamki dziesiętne

Szóstoklasiści słabo opanowali zasady działań na ułamkach dziesiętnych, potrafią za to dobrze wyszukiwać informacje i zarysować fabułę pisząc własne opowiadanie - wynika z Diagnozy Umiejętności Szóstoklasistów przeprowadzonej przez Instytut Badań Edukacyjnych.

Badanie Diagnoza Umiejętności Szóstoklasistów towarzyszyło przeprowadzonemu przez Centralną Komisję Egzaminacyjną 17 grudnia 2014 r. próbnemu sprawdzianowi. Uczniowie biorący udział w badaniu rozwiązywali te same zadania, które były na próbnym sprawdzianie. Wzięło w nim udział blisko 2,5 tys. uczniów z 60 szkół podstawowych w całym kraju.

Obecni uczniowie VI klas szkół podstawowych, którzy przystąpią do sprawdzianu 1 kwietnia są pierwszym rocznikiem, zdającym go w nowej formule.

Zgodnie z nią sprawdzian będzie się składał z dwóch części. Pierwsza z nich sprawdzać będzie wiadomości i umiejętności z języka polskiego i z matematyki, w tym wykorzystywanie wiadomości i umiejętności z tych przedmiotów w zadaniach osadzonych w kontekście historycznym lub przyrodniczym. Badanie diagnostyczne IBE obejmowało tylko tę pierwszą część sprawdzianu.

Podczas próbnego sprawdzianu szóstoklasiści mieli do rozwiązania 15 zadań z zakresu matematyki, wśród nich były zarówno zadania zamknięte (w takich zadaniach wybiera jedną poprawną odpowiedź spośród kilku podanych), jak i otwarte (uczeń sam udziela odpowiedzi). Za rozwiązanie wszystkich zadań matematycznych mogli otrzymać maksymalnie 20 punktów. Średni wynik uzyskany przez uczniów w diagnozie to 9,35 pkt., czyli 47 proc. punktów możliwych.

"Najlepiej uczniowie radzą sobie z wykorzystywaniem i tworzeniem informacji" - poinformowała Agnieszka Sułowska z Pracowni Matematycznej Instytutu Badań Edukacyjnych.

Z analizy wyników wynika, że umiejętnością dość dobrze opanowaną przez większość uczniów jest odczytywanie informacji podanych na diagramie słupkowym, w tabeli lub formie graficznej, np. na kartce z kalendarza. Uczniowie również nieźle radzą sobie z posługiwaniem się informacjami w sytuacjach prostych, typowych. W tym obszarze uczniowie zdobyli średnio 58 proc. punktów. Ponad 53 proc. uczniów zdobyło więcej niż połowę punktów, a 29 proc. mniej niż połowę.

"Troszkę słabiej wypadają, jeśli chodzi o umiejętności rachunkowe i modelowanie matematyczne, czyli dobieranie odpowiednich działań i operacji matematycznych do postawionego problemu" - mówiła Sułowska.

W zadaniach sprawdzających sprawność rachunkową uczniowie zdobyli 45 proc. punktów. Jednocześnie 58 proc. uczniów otrzymało 0 lub 1 punkt na 3 możliwe. To dzieci, które nie rozumieją zasad działania na ułamkach dziesiętnych albo nie umieją porównywać ułamków zwykłych o takich samych licznikach.

W zadaniach sprawdzających umiejętność modelowania matematycznego uczniowie uzyskali średnio 49 proc. punktów. Według badaczki, analiza zadań z tego obszaru pokazuje pewne konkretne problemy - co czwarty uczeń nie kojarzy intuicyjnie pola z wielkością figury, dwóch uczniów na trzech w sytuacji praktycznej nie potrafi zaplanować i wykonać obliczenia procentu z danej liczby.

W zadaniach sprawdzających umiejętność rozumowania i tworzenia strategii uczniowie zdobyli tylko średnio 31 proc. punktów. Najważniejsze deficyty uczniów to brak wyobraźni przestrzennej u dwóch-trzecich uczniów i brak umiejętności wyciągania wniosków z przeprowadzonych obliczeń u około 10 proc. najlepszych uczniów.

Szóstoklasiści mieli też do rozwiązania 13 zadań z języka polskiego, m.in. mieli napisać opowiadanie na zadany temat. Mogli otrzymać 21 punktów. Średni wynik uzyskany przez nich to 13,3 pkt. Według prof. Krzysztofa Biedrzyckiego z Pracowni Języka Polskiego IBE uczniowie dość dobrze radzili sobie z zadaniami sprawdzającymi odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Dobrze radzili sobie również z analizą i interpretacją tekstów kultury oraz z rozumieniem tekstów literackich.

Przy pisaniu tekstu własnego dobrze potrafili zarysować fabułę, dobrze dopasowywali też styl do formy. Kłopot mieli z dyscypliną kompozycji oraz z gramatyką, ortografią i interpunkcją.

Komentując wyniki diagnozy dyrektor Instytutu Badań Edukacyjnych Michał Federowicz poinformował, że cały materiał z badania wraz z omówieniami zamieszczony będzie na stronie IBE. "Liczymy na to, że nauczyciele wraz z uczniami sięgną do tego materiału, przedyskutują zadanie po zadaniu na kilku lekcjach z rzędu. To najlepsza forma spokojnego przygotowania do sprawdzianu. Odradzamy sięganie po nadmierną liczbę testów (...), po szukanie kolejnych doświadczeń, by trenować i trenować" - powiedział.

Zgodnie z nową formułą sprawdzianu po części pierwszej szóstoklasista przystąpi do drugiej części egzaminu - testu z języka obcego. Do wyboru jest sześć języków: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, włoski. W tej części egzaminu wszystkie zadania rozwiązywane przez uczniów będą zadaniami zamkniętymi. Uczniowie, którzy wiosną przystąpią do sprawdzianu dla szóstoklasistów są pierwszym rocznikiem, który uczy się zgodnie z nową podstawą programową kształcenia ogólnego. Zapisano w niej, że wszyscy uczniowie już od pierwszej klasy obowiązkowo uczą się języka obcego.

Wyniki sprawdzianu wyrażone w procentach będą osobno podane z części pierwszej (z wyszczególnieniem wyniku dla zadań z języka polskiego i matematyki) i osobno z drugiej. Ma to umożliwić porównywanie wyników uzyskanych przez uczniów z danych przedmiotów na wszystkich etapach edukacji.

Do tej pory sprawdzian dla szóstoklasistów nie był dzielony na części. Miał charakter ponadprzedmiotowy, sprawdzał opanowanie przez ucznia umiejętności: czytania, pisania, rozumowania, korzystania z informacji i wykorzystywania wiedzy w praktyce. Wyniki ucznia ze sprawdzianu wyrażone były w punktach, osobno dla każdej z tych umiejętności.(PAP)