Sąd Najwyższy zbada zasady podsłuchów wobec przestępstw skarbowych

2015-02-15, 10:59  Polska Agencja Prasowa

31 marca Sąd Najwyższy ma zbadać pytanie prawne szczecińskiego sądu dotyczące wątpliwości co do stosowania podsłuchu procesowego w sprawach o przestępstwa skarbowe.

W pytaniu prawnym z grudnia ub.r. Sąd Apelacyjny w Szczecinie wnosi, by SN wypowiedział się, czy dopuszczalne jest zarządzenie kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych w sprawach o przestępstwa skarbowe polegające na narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej - w celu wykrycia dowodów przestępstwa lub zapobieżeniu nowego. Jeśli odpowiedź byłaby pozytywna, SA chce wiedzieć, jaka wartość należności - "duża" czy też "znaczna" - jest progiem, od którego jest to dopuszczalne.

SA bada zażalenie prokuratury na postanowienie sądu niższej instancji w nieujawnionej sprawie tzw. podsłuchu procesowego (stosowany on jest na wniosek prokuratora po wszczęciu śledztwa - w odróżnieniu od operacyjnego, prowadzonego przez tajne służby przed wszczęciem śledztwa). Sąd Okręgowy w Szczecinie uznał, że jest on dopuszczalny przy przestępstwie skarbowym, ale dopiero przy stwierdzeniu narażenia na uszczuplenia należności publicznoprawnej o "dużej wartości" - czyli od 840 tys. zł.

Przed zbadaniem zażalenia, SA wystąpił z urzędu z pytaniem do SN. Uzasadnił je tym, że w orzecznictwie szczecińskich sądów pojawiły się dwa sprzeczne poglądy na tle dopuszczalności podsłuchów w sprawach przestępstw skarbowych.

Pierwszy pogląd nie dopuszcza w ogóle udzielania zgody sądu na kontrolę i utrwalanie rozmów telefonicznych po wszczęciu postępowania w takich sprawach - gdyż jest to możliwe tylko wobec przestępstw wymienionych w zamkniętym katalogu opisanym w art. 237 par. 3 Kodeksu postępowania karnego. "Ponieważ nie ma wśród nich przestępstw skarbowych, zatem do tej kategorii czynów nie jest dopuszczalne wyrażenie zgody na podsłuch procesowy" - napisano.

Przy tym poglądzie sąd powołał się na "ważkie funkcje gwarancyjne", gdyż wkroczenie w prawa obywatelskie musi mieć "wyraźne umocowanie ustawowe". Ponadto dodano, że przepisy prawa karnego nie stosują się do przestępstw skarbowych, chyba że Kodeks karny skarbowy stanowi inaczej. Skoro tak, to jeśli art. 237 Kpk mówi o "przestępstwie", nie może się w nim zawierać żadne "przestępstwo skarbowe", gdyż są to pojęcia rozłączne - argumentuje SA.

Z drugiej strony SA przytoczył argumenty świadczące o dopuszczalności podsłuchu procesowego w sprawach skarbowych. Powołano się, że art. 237 Kpk w par. 8. stanowi, że "wykorzystanie dowodu uzyskanego podczas kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych jest dopuszczalne wyłącznie w postępowaniu karnym w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, w stosunku do którego jest możliwe zarządzenie takiej kontroli". Z tego wynika dopuszczalność podsłuchu, mimo że w par. 3 art. 237 Kpk nie wymieniono przestępstw skarbowych.

Ponadto art. 113 Kks stanowi, że w sprawach o przestępstwa skarbowe stosuje się "odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, jeżeli przepisy niniejszego kodeksu nie stanowią inaczej". Oprócz tego Kks wskazuje procedurę występowania do sądu o zgodę na kontrolę i utrwalanie rozmów: organ kontroli finansowej występuje do prokuratora, a jeśli ten uzna to za stosowne, to kieruje taki wniosek do sądu.

SO na tych podstawach uznał dopuszczalność podsłuchu, ale tylko wobec przestępstwa "uszczuplenia należności publicznoprawnych, gdzie kwota narażenia jest duża" - czyli 500-krotności minimalnego wynagrodzenia, tj. 840 tys. zł. Dodano, że różnica stanowiska między zażaleniem prokuratury a poglądem SO sprowadza się do wskazania cezury wartościowej, od której podsłuch jest dopuszczalny.

W pytaniu SA podkreślono, że jeśli SN uzna podsłuch w sprawach skarbowych za niedopuszczalny, SA zmieni zaskarżone postanowienie SO i odmówi zgody na podsłuch. Jeśli SN uzna za dopuszczalny podsłuch przy uszczupleniu "dużej" kwoty należności, SA utrzyma decyzję SO. Jeżeli zaś SN uzna, że progiem jest "znaczna" wartość, konsekwencją będzie "zmiana zaskarżonego postanowienia w kierunku postulowanym przez prokuraturę".

Zgodnie z prawem służby specjalne - jak ABW, policja, CBA, Straż Graniczna, Żandarmeria Wojskowa i Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej - mogą za zgodą prokuratora i sądu stosować podsłuchy - ale tylko dla wykrycia wymienionych w odpowiednich ustawach ściśle określonych najgroźniejszych przestępstw oraz jedynie wtedy, gdy inne środki zawiodą. Prasa często donosi o możliwych nieprawidłowościach. W 2011 r. uchwalono rządowy projekt, nakazujący służbom dołączanie do wniosku do sądu o zgodę na podsłuch materiałów operacyjnych uzasadniających go.

Uchwała trzech sędziów SN wiąże sąd, który zadał pytanie prawne; inne sądy mogą ją brać pod uwagę, choć nie muszą. Stanowisko SN niewyrażone w formie uchwały jest tylko jednym z poglądów prawnych. Dopiero wpisanie danej uchwały SN do księgi zasad prawnych wiąże wszystkie składy SN co do konkretnego zagadnienia.(PAP)

Kraj i świat

Hennig-Kloska: 21 milionów złotych dotacji jako pierwsza pomoc dla terenów dotkniętych powodzią

Hennig-Kloska: 21 milionów złotych dotacji jako pierwsza pomoc dla terenów dotkniętych powodzią

2024-09-16, 11:18
Rozpoczęło się nadzwyczajne posiedzenie rządu w związku z powodzią na południu Polski

Rozpoczęło się nadzwyczajne posiedzenie rządu w związku z powodzią na południu Polski

2024-09-16, 10:23
Trudna sytuacja szpitala w Nysie. Pacjenci są ewakuowani na pontonach i łodziach

Trudna sytuacja szpitala w Nysie. Pacjenci są ewakuowani na pontonach i łodziach

2024-09-15, 22:49
Rząd chce wprowadzić stan klęski żywiołowej. Miasta zamykają przedszkola, szkoły i sądy

Rząd chce wprowadzić stan klęski żywiołowej. Miasta zamykają przedszkola, szkoły i sądy

2024-09-15, 21:03
Premier Tusk: Zleciłem przygotowanie rozporządzenia o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej

Premier Tusk: Zleciłem przygotowanie rozporządzenia o wprowadzeniu stanu klęski żywiołowej

2024-09-15, 19:14
Prezydent: Proszę ministra rolnictwa o fundusze dla rolników dotkniętych klęskami żywiołowymi

Prezydent: Proszę ministra rolnictwa o fundusze dla rolników dotkniętych klęskami żywiołowymi

2024-09-15, 18:22
Alarm powodziowy w Oświęcimiu. Nad Dolnym Śląskiem i Opolszczyzną latają śmigłowce

Alarm powodziowy w Oświęcimiu. Nad Dolnym Śląskiem i Opolszczyzną latają śmigłowce

2024-09-15, 15:35
To nie dramat, to tragedia. W Głuchołazach zerwał się most, a w Stroniu Śląskim przerwała się tama

„To nie dramat, to tragedia”. W Głuchołazach zerwał się most, a w Stroniu Śląskim przerwała się tama

2024-09-15, 14:05
W powiecie kłodzkim ewakuowano 1600 osób. Pierwszy zgon w wyniku utonięcia

W powiecie kłodzkim ewakuowano 1600 osób. Pierwszy zgon w wyniku utonięcia

2024-09-15, 08:43
Woda wdziera się do kamienic w Kłodzku. Rekordowy poziom Nysy Kłodzkiej

Woda wdziera się do kamienic w Kłodzku. Rekordowy poziom Nysy Kłodzkiej

2024-09-15, 07:34
Ważne: nasze strony wykorzystują pliki cookies.

Używamy informacji zapisanych za pomocą cookies i podobnych technologii m.in. w celach reklamowych i statystycznych oraz w celu dostosowania naszych serwisów do indywidualnych potrzeb użytkowników. Mogą też stosować je współpracujący z nami reklamodawcy, firmy badawcze oraz dostawcy aplikacji multimedialnych. W programie służącym do obsługi internetu można zmienić ustawienia dotyczące cookies. Korzystanie z naszych serwisów internetowych bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zapisane w pamięci urządzenia. Więcej informacji można znaleźć w naszej Polityce prywatności

Zamieszczone na stronach internetowych www.radiopik.pl materiały sygnowane skrótem „PAP” stanowią element Serwisów Informacyjnych PAP, będących bazą danych, których producentem i wydawcą jest Polska Agencja Prasowa S.A. z siedzibą w Warszawie. Chronione są one przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Powyższe materiały wykorzystywane są przez Polskie Radio Regionalną Rozgłośnię w Bydgoszczy „Polskie Radio Pomorza i Kujaw” S.A. na podstawie stosownej umowy licencyjnej. Jakiekolwiek wykorzystywanie przedmiotowych materiałów przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, jest zabronione. PAP S.A. zastrzega, iż dalsze rozpowszechnianie materiałów, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt. b) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jest zabronione.

Rozumiem i wchodzę na stronę